1. Συνεχίζω με τον Κομνηνό Πυρομάγλου διότι αφενός δείχνει αρκετή διορατικότητα κι ευθυκρισία, αφετέρου με τον συναισθηματισμό που τον διαπνέει κάνει παράξενα σφάλματα στις αναλύσεις και κρίσεις του.
Μερικές πολιτικές αναλύσεις του είναι παράξενα μεροληπτικές. Γράφει –
“Τον Απρίλιον 1944 τα τμήματα ΕΚΚΑ θα διαλυθούν και ο συν/χης Ψαρρός θα εύρη τραγικόν θάνατον. Αι ελληνικαί δυνάμεις της Μέσης Ανατολής θα στασιάσουν. Τα Τάγματα ασφαλείας θα εύρουν την ευκαιρίαν της προδοτικής των δράσεως και η μεγαλειώδης Αντίστασις του ελληνικού λαού θα μεταβληθεί εις σπαρακτικόν θέαμα αλληλοεξοντώσεως, διότι ούτως ευδόκησε το Κάϊρον τον Αύγουστον 1943»!!! (σ 266-7.)
Οπωσδήποτε κάποια ευθύνη φέρουν και οι Έλληνες πολιτικοί της εποχής (και ο Γεώργιος Β΄) και οι Βρετανοί – «το Κάιρο». Αλλά τη μεγαλύτερη ευθύνη την φέρουν οι κομμουνιστές που διέλυαν τις μη-εαμικές οργανώσεις και υποδαύλισαν την ανταρσία στη Μέση Ανατολή. Αυτό παρότι το αναφέρει σποραδικά ο συγγραφέας, όπως έδειξα νωρίτερα, εδώ το αποσιωπά για να δείξει πως ο ίδιος ήξερε καλύτερα τότε!
2. Δείχνει ασυγχώρητη αφέλεια και μεροληψία υπέρ του Βελουχιώτη και των άλλων αρχηγών του ΕΛΑΣ, παρότι επικρίνει τον Σαράφη που δίνει μια εικόνα σχεδόν ιδανική για τον ΕΛΑΣ στο βιβλίο του Ο ΕΛΑΣ, Αθήνα 1946.
Αναφέρει πως, όταν γύρισε από τη Μέση Ανατολή μετά τη σύσκεψη με την εξόριστη κυβέρνηση και τους Βρετανούς τον Αύγουστο 1943, συμφωνήσαν ο ίδιος και ο Βελουχιώτης για την ένωση των αντιστασιακών του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ εφόσον ο Ζέρβας θα τασσόταν ενάντια στην επάνοδο του βασιλιά Γεωργίου Β΄. Εντούτοις, παρότι έστειλε καταφατική απάντηση στον Άρη, την 9η Οκτωβρίου ο ΕΛΑΣ επιτέθηκε κατά των άλλων “Εθνικών ομάδων Ελλήνων ανταρτών” (σ 267).
Δεν ήταν η πρώτη φορά. Ο Κ. Πυρομάγλου αναφέρει πως και τον Οκτ 1942 συμφώνησαν ο ίδιος ο Ζέρβας και το ΕΑΜ Άρτας να αναγνωριστεί ο Ζέρβας αρχηγός των ενόπλων στην Ήπειρο και το ΕΑΜ πήρε 14 εκμ Δρχ. Αλλά το ΕΑΜ αθέτησε τη συμφωνία και αυτή ήταν “η απαρχή προστριβών και παρεξηγήσεων” που θα γίνουν αιματηρές συγκρούσεις τελικά (σ 318).
Τον ίδιο μήνα ο Ζέρβας κάνει συμφωνία με τον Άθω Ρουμελιώτη (του ΕΛΑΣ, Ρούμελης) και του δίνει 3 εκμ Δρχ. Ο Βελουχιώτης ακυρώνει τη συμφωνία πάλι! (σ 318.) Τον δε Φεβ 1943 αντιπροσωπεία του ΕΑΜ Άρτας ζητεί από τον Ζέρβα (στον Μεσόπυργο) ή να προσχωρήσει στο ΕΑΜ ή να θεωρείται αντίπαλος! (σ 320.)
3. Είναι να απορείς με την αφέλεια του Κ. Πυρομάγλου, πρώην αξιωματικού, πολιτικού συνεργάτη του Πλαστήρα και πτυχιούχου της Σορβόννης. Βέβαια δεν είχε ακόμα εκδηλωθεί πλήρως η μεγαλύτερη αρετή της απάτης των κομμουνιστών και η δίψα τους για εξουσία.
Αλλά πόσες φορές πρέπει να σε ξεγελάσουν για να καταλάβεις το ποιόν τους; Είναι προφανές πως ο Κ. Πυρομάγλου δεν καταλαβαίνει το ΚΚΕ και το ΕΑΜ και επειδή κάνουν αντιστασιακό αγώνα σοβαρό, νομίζει πως είναι με αρχές έντιμες όπως τα “αστικά κόμματα” όπως τα λέει.
Το ΕΑΜ, γράφει, “και μαζί το ΚΚΕ, είναι σήμερον ένα ελληνικόν μαρξιστικόν πολιτικόν κόμμα… Η ερμηνεία των πράξεών [του] δεν δύναται να γίνει σήμερα με αστικά κριτήρια”. Και προσθέτει με πλήρη επίγνωση “[Το ΕΑΜ] στρέφεται κατά του αστικού καθεστώτος” (σ 280-1). Ο σοσιαλιστής, συνεχίζει, πολεμά τον κατακτητή μα και για “την επικράτηση του σοσιαλιστικού καθεστώτος”. Έτσι πολεμά εναντίον “του κρατούντος αστικού καθεστώτος” (σ 281).
Αναγνωρίζει πλήρως ο Κ. Πυρομάγλου πως οι κομμουνιστές μάχονταν για την ανατροπή της υφιστάμενης (διαβρωμένης) αστικής δημοκρατίας.
4. Η αφέλεια του Κ. Πυρομάγλου φανερώνεται στα επόμενα σχόλια του όπου δεν αναγνωρίζει το κομμουνιστικό καθεστώς ως απολυταρχικό, δικτατορικό, και το συγχέει με τις ήπιες εκδοχές του σοσιαλισμού. Ούτε αναγνωρίζει τη δολιότητα της σοβιετικής πολιτικής διείσδυσης.
Βλέπει πως η ανάπτυξη του ΕΑΜ ακολουθεί την ντιρεκτίβα της Κομιντέρν (1934) για πλατύτερα μέτωπα συνεργασίας με αστικά κόμματα ή οργανώσεις και θεσμούς, μα νομίζει πως “η αρχή της επαναστάσεως του προλεταριάτου εγκαταλείπεται… δια την επιβολή της δικτατορίας του προλεταριάτου”! (σ 183.)
Εδώ ο ΚΠ εθελοτυφλεί. Διότι σε πάμπολλα κείμενα του ΚΚΕ-ΕΑΜ-ΕΛΑΣ αναφέρεται ο ταξικός αγώνας, η εργατιά και η αγροτιά και ο απώτερος σκοπός για εξουσία. Πολλές απεργίες στα έτη 1941-1944 έγιναν με ταξικές/εργατικές διεκδικήσεις: οι διευθυντές εργοστασίων “δέχονταν σωματικές επιθέσεις από οργανωμένες ομάδες εργατών οπλισμένων με ξύλα και λοστούς. Κάποιος μάλιστα εργοδηγός δολοφονήθηκε!” (σ 59, Το Τιμωρό Χέρι του Λαού Ι. Χανδρινός, Θεμέλιο 2012).
Οι βλέψεις των κομμουνιστών ήταν ξεκάθαρες τουλάχιστον το 1943!
Θα επανέλθω.
