Μια από τις πρώτες νέγρες που πήγαν σε κολλέγιο, η Εντμόνια Λοιούις μετά από την αθώωσή (!) της για τον ξυλοδαρμό που δέχτηκε, σπούδασε κι έγινε μια φημισμένη γλύπτρια. Το γλυπτό της, «Ο θάνατος της Κλεοπάτρας» (που θυμίζει λίγο την «Κοιμωμένη» του δικού μας Χαλεπά) είναι εξαιρετικό (1876) και εκτίθεται στο Smithsonian American Art Museum.
Γενήθηκε το 1844 ελεύθερη Αφρο-Αμερικανίαδα στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης κι έμεινε ορφανή στα 9 της. Μαζί με τον αδελφό της Σαμουήλ ανατράφηκαν από μια θεία της. Εκείνος έγινε μπαρμπέρης! Εκείνη λεγόταν Wildfire, το παραδοσιακό όνομά της, μα αργότερα πήρε μόνη της και το όνομα Μέρι.
Δεν έκανε παιδιά και δεν παντρεύτηκε ποτέ. Μετά το κολλέγιο και τις οδυνηρές εμπειρίες ρατσιστικών επιθέσεων στο Oberlin μετακόμισε το 1864 στη Βοστόνη – ενώ μαινόταν για ένα έτος ακόμα ο Εμφύλιος. Εκεί αφού την απέρριψαν τρεις γλύπτες τη δέχτηκε τελικά ο Augustus Brackett (1818 – 1908) που τη δίδαξε την τεχνική με το μάρμαρο. Το 1868 πήγε με δικά της έξοδα και τη βοήθεια φίλων και θαυμαστών στη Ρώμη όπου προσχώρησε σε κύκλο Αμερικανών καλλιτεχνών μα και Ιταλών.
Στο μεταξύ είχε παραγάγει αξιόλογα έργα στο «νεοκλασικό» στυλ από γνωστά θέματα, κυρίως όμως από παραδοσιακά θέματα των αυτοχθόνων όπως οι χαρακτήρες στο Song of Hiawatha του πασίγνωστου ποιητή Longfellow. Στην εικόνα βλέπουμε τον γάμο των ερωτευμένων Χιαγουάθα και Μινεχάχα, πάνω στο οποίο η Λιούις δούλεψε 1867-1871 και τώρα βρίσκεται στο Cincinati Art Museum). Πλάι είναι το Forever Free του 1867 (στο Μετροπόλιταν Μουσείο της Washington).
Το 1875 τελείωσε τον Μωυσή, αντίγραφο του φημισμένου αγάλματος του Μιχαηλάγγελου στο Βατικανό (για το οποίο λέγεται ο μεγάλος γλύπτης το χτύπησε κραυγάζοντας «Γιατί δεν μιλάς;»). Το άγαλμα της Λιούις είναι στο Smithsonian όπως η Κλεοπάτρα και μερικά άλλα.
Στη δεκαετία 1880 το νεοκλασικό στυλ έπεσε σε δυσμένεια όπως και τα έργα της Λιούις.
Υπάρχουν κάποιες αμφιβολίες για τη χρονολογία και τον τόπο του θανάτου της, μα είναι πλέον γενικά αποδεκτό πως πέθανε στο Λονδίνο (όπου είχε πάει το 1901), στη Βρετανία, 17 Σεπτεμβρίου 1907, και θάφτηκε στο Ρωμαιοκαθολικό νεκροταφείο της St. Mary’s.
