Δικηγόρος το επάγγελμα και πολιτικός (1809 – 1865), ήταν ο 16ος πρόεδρος των ΗΠΑ (1861- 1865). Το άγαλμα του στολίζει τον Νέο-κλασικό ναό του Μνημείου Λίνκολν στην Ουάσιγκτον.
Γεννήθηκε (4/3/1809) σε φτωχή οικογένεια στο Kentucky και μεγάλωσε στην Ιντιάνα. Έγινε ο ηγέτης του παλαιού Whig κόμματος και μετά τη διάλυσή του και την επιστροφή του ιδίου στην πολιτική, ηγέτης του νεότευκτου κόμματος των Ρεπουμπλικάνων. Ως πρόεδρος καθοδήγησε τη χώρα (τον εκβιομηχανισμένο Βορρά) διαμέσου των 5 ετών του αιματηρού Εμφυλίου (1861- 1865), πέτυχε να κρατήσει την Ομοσπονδιακή Ένωση τιθασεύοντας τις Νότιες Πολιτείες που ήθελαν να αποσχιστούν, ενδυνάμωσε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, εκσυγχρόνισε την οικονομία και με την 13η τροπολογία κατήργησε τη δουλεία (1/1/1863).
Επί προεδρίας του, όμως, ανεστάλη ο Habeas Corpus νόμος που εμπόδιζε τη σύλληψη και φυλάκιση δίχως τεκμήρια σύμφωνα με τους νόμους. Συγχρόνως έκλεισε πολλές εφημερίδες που δημοσίευαν γνώμες αντίθετες με τις δικές του και υπέρ της ανεξαρτησίας των Νοτίων. Επανειλημμένα αγνόησε τις αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου (- πρόδρομος του Τραμπ). Φυλάκισε αντιπροσώπους που διαφωνούσαν. Ενεπλάκη σε διάφορες ντροπιαστικές επιχειρήσεις δολοφονίας. Έστειλε στρατό να σταματήσει Νομοθετικά Σώματα ακόμα και σε βόρειες Πολιτείες που είχαν διαφωνίες.
Αλλά η μεγαλύτερη αδυναμία του είναι ακριβώς αυτό που θεωρείται η μεγαλύτερη μεταρρύθμισή του, η κατάργηση της δουλείας. Η θέση του ήταν αμφιλεγόμενη για 12 ή 15 έτη πριν τη Τροπολογία του. Κάποτε υποστήριζε την απελευθέρωση με πύρινα λόγια όπως σε μια ομιλία του, Οκτώβριος 1854: “Δεν μπορώ παρά να τη μισήσω [μια νομοθετική πράξη που ενδεχομένως θα επέτρεπε την εξάπλωση της δουλείας]. Διότι η δουλεία είναι μια τερατώδης αδικία. Διότι επίσης αφαιρεί από το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων το παράδειγμα δικαιοσύνης…”
Άλλοτε εναντιωνόταν στην καθολική απελευθέρωση, άλλοτε υποστήριζε μια βαθμιαία κατάργηση, άλλοτε τη διατήρηση του στάτους κβο.
Εδώ ο Λίνκολν διαβάζει ως πρόεδρος τη Διακήρυξη της Απελευθέρωσης (ζωγραφιά του F.B.Carpenter 1864).
Στις 22/8/1862 και αφού τον προηγούμενο Ιούλιο οι σκλάβοι στις Βόρειες Πολιτείες είχαν απελευθερωθεί, ο Λίνκολν έγραψε στον H.Greeley της New York Times: “Ο ανώτερος στόχος μου σε αυτόν τον αγώνα δεν είναι να διασώσω ή να καταστρέψω τη δουλεία· μα να διασώσω την Ένωση. Αν αυτό μπορούσε να εξασφαλιστεί χωρίς να απελευθερωθεί έστω κι ένας σκλάβος θα το έκανα.”
Μα μερικοί ιστορικοί βρίσκουν κι εδώ ένα συγκαλυμμένο ελάττωμα. Οι Ρεπουμπλικάνοι ήθελαν κυρίως τη μεγάλη ποσότητα φόρων που αντλούσαν από τις Νότιες Πολιτείες για τη διεύρυνση του δικού τους κράτους με δαπάνες προς τους δικούς τους ψηφοφόρους. Η διαφθορά δεν είναι καινούργια.
Σε μεγάλο βαθμό ήταν η συνεχής επέμβαση των Βορείων όπου οι βιομήχανοι και αρκετοί δουλοκτήτες (!) έβγαζαν την Ομοσπονδιακή κυβέρνηση, που ώθησαν τους Νοτίους στη αποσχιστική κίνησή τους.
Από νεαρή ηλικία ο Λίνκολν υποστήριζε το Σύνταγμα της πολιτείας του Ιλλινόις το οποίο απαγόρευε την είσοδο και εγκατάσταση μαύρων. Επίσης, υποστήριζε τους διαβόητους Μαύρους Κώδικες του Ιλλινόις που δεν έδιναν το δικαίωμα του πολίτη στους λιγοστούς μαύρους κατοίκους και την Πράξη Δούλων Φυγάδων (1850) που ανάγκαζε τους Βόρειους να συλλαμβάνουν σκλάβους δραπέτες και να τους επιστρέφουν στους “νόμιμους” ιδιοκτήτες τους.
Το 1858 έκανε μια σειρά ντιμπέιτ με τον Στήβεν Ντάγκλας όπου ανακοίνωσε ξεκάθαρα (21/8/1858): “Δεν έχω καμία πρόθεση να εισάγω πολιτική και κοινωνική ισότητα μεταξύ λευκών και μαύρων”! Σε άλλη ομιλία του την ίδια εποχή δήλωσε “Όπως ο δικαστής Ντάγκλας, και εγώ ευνοώ τη ράτσα στην οποία ανήκω και θέλω να έχει ανωτερότητα”.
Ευνοούσε επίσης την εξορία των μαύρων σε νέες αποικίες στην Κεντρική Αμερική (= Μεξικό σήμερα), την Αϊτή και αλλού, έξω από τις ΗΠΑ (1/12/1862)!
Αλλά μην ξεχνάμε πως έγραψε: “Όσοι αρνούνται την ελευθερία σε άλλους, δεν τη δικαιούνται οι ίδιοι˙ Και με τον Δίκαιο Θεό δεν θα την έχουν για πολύ” (6/4/1859, επιστολή στον H.L.Pierce και άλλους).
