Πάρβατη είναι το όνομα της θεάς-συζύγου του Shiva, του θεού που φέρνει γαλήνη (sham-kara) και μαζί με τους Vishnu και Krishna λατρεύεται περισσότερο από άλλους στο πάνθεο των Ινδουιστών. Είναι επίσης ο τρίτος θεός της μεγάλης ιερής Τριάδας (trimurti) Vishnu, Brahmā και Shiva. Ο Vishnu αρχίζει τη δημιουργία και τη συντηρεί· ο Brahmā την πραγματοποιεί· ο Shiva δίνει τις μορφές και την καταλύει. Η Τριάδα σε απεικονίσεις με τον Vishnu ως συντηρητή στη μέση:
Η Πάρβατη είναι γνωστή και ως Umā ‘θεά του Μέτρου’, haimavatī κόρη του χιονισμένου βουνού Ιμαλάια, κόρη ντυμένη στα χρυσάφια. Και η ονομασία pārvatī σημαίνει ‘κόρη του βουνού’.
Λατρεύεται κυρίως ως Durgā (‘δυσπρόσιτη’) στην οποία αφιερώνεται η εορτή navarātrī (‘εννιά νύχτες’) όπου η κάθε νύχτα αφιερώνεται σε μια από τις εννιά μορφές της θεάς. Οι εννιά μορφές:
1. Θεά Śailaputrī, θυγατέρα του βουνού. Καβαλάει έναν λευκό ταύρο και κρατά μια τρίαινα στο ένα χέρι κι ένα νούφαρο στο άλλο. Θεά της αγνότητας και διαύγειας, κόρη του χιονισμένου Χιμαβάτ, παίζει στην αύρα κάτω από τον καθαρό ουρανό. Παραδοσιακά λατρεύεται με προσφορά αγνού ghee (βούτυρο).
2. Στη μορφή Brahmacāriṇī ακολουθεί ασκητική (tapasvinī) για να κερδίσει τον Shiva ως σύζυγο. Με πόδια γυμνά κάθεται σε διαλογισμό νηστεύοντας σε πλήρη ξηρασία: aparṇā ‘εκείνη που δεν έφαγε ούτε φύλλο’. Κρατά το κομποσκοίνι rudrakṣa. Λατρεύεται με προσφορά ζάχαρης.
3. Ως Candragaṇṭā ‘καμπάνα φεγγαριού’ είναι η τρομερή πολεμίστρια θεά με 8 ή 10 μπράτσα και το μισοφέγγαρο στο μέτωπο. Ένα από τα όπλα της είναι μια κουδούνα που με τον ήχο της καταβάλλει διαβόλους. Έχει και τόξο. Σε αυτή τη μορφή καβαλάει μια τίγρη, μα δέχεται προσφορά φρούτων. (Στο σκίτσο, καβαλάει την τίγρη.)
4. Ως Kūṣmāṇḍā είναι ηλιακή θεά, η πηγή ενέργειας μέσα στον Ήλιο.
5. Ως Skandamātā ‘μητέρα του Skanda’ είναι θεά της μητρότητας με 4 μπράτσα. Κάθεται σε νούφαρο κρατά δυο νούφαρα κι ένα κουδούνι και τον Σκάντα στην αγκαλιά της. Λατρεύεται με προσφορά μπανανών. [Ο Σκάντα ‘άλτης’ είναι ο διοικητής των θεϊκών λεγεώνων – γιος του Shiva.]
6. Στη μορφή της Kātyayanī είναι η κλασική εικόνα της θεάς, πάλι πολεμίστρια, εδώ με σπαθί, με 4 ή 6 μπράτσα, καβάλα σε λιοντάρι. Ενσαρκώθηκε ως κόρη ενός μεγάλου βεδικού σοφού για να καταστρέψει έναν μεγάλο διάβολο. Δέχεται μέλι.
7. Ως Kalarātrī είναι η ‘Μαύρη Νύχτα’ του θανάτου, η Δύναμη Ολέθρου, που αφανίζει διαβόλους. Στα 4 ή 6 χέρια κρατά σπαθί, τρίαινα, λάσο, τόξο, δίσκο και γάντζο. Σε ορισμένες μόνο απεικονίσεις καβαλάει γάιδαρο!
8. Ως Mahāgaurī, σπλαχνική θεά, με δέρμα χρυσαφένιο, καβαλάει λευκό ελέφαντα. Κρατά τρίαινα και τύμπανο. Δέχεται προσφορά καρύδας.
9. Ως Siddhidātrī ‘δωρητής των μυστικών δυνάμεων’ κάθεται σε νούφαρο. Στα τέσσερα χέρια κρατά ρόπαλο, δίσκο, βιβλίο και νούφαρο. Δωρίζει τις δυνάμεις σε γιόγκηδες και χαρίζει τη λύτρωση. Λατρεύεται με σπόρους σουσάμι.
Έχει πολλές άλλες ονομασίες και μορφές και πολλούς μύθους. Είναι γνωστή επίσης ως Kali Devī, Mahākali, Shakti και άλλα και είναι γενικά η Μητέρα Φύση. Από τα πιο συνηθισμένα όπλα που κρατά η τρίαινα συμβολίζει θάρρος, το σπαθί διάκριση, το ρόπαλο αφοσίωση και λογική και τo νούφαρο απόσπαση.
