1. O στόχος της αχρείας αυτής επιχείρησης (αποκουλακοποίηση) ήταν διπλός: (α) Να εξασφαλιστεί το καθεστώς των Μπολσεβίκων με την εξολόθρευση εχθρών του, που δεν ήταν εχθροί: οι ίδιοι οι κουφιοκέφαλοι κομμουνιστές ήταν πολύ χειρότεροι εχθροί της χώρας. (β) Να υπάρχει φτηνή εργασία για την αξιοποίηση κι εκμετάλλευση των φυσικών πόρων στις σχεδόν παρθένες περιοχές του αρκτικού Βορρά, των Ουραλίων και της Σιβηρίας, με τις πυκνές τάιγκα (δάση κωνοφόρων κυρίως), αλλά και κατασκευής υποδομών (κανάλια, γεφύρια, σιδηρόδρομοι, σταθμοί) και εργοστασίων επεξεργασίας της άφθονης ξυλείας και των ορυκτών.
Ευθύς εξαρχής το πλάνο ήταν καταδικασμένο. Το καθεστώς δεν μπορούσε να εξασφαλιστεί, διότι ως θεωρία ήταν λανθασμένη μα και οι άνθρωποι που το επέβαλαν (Λένιν και σύντροφοι ως τον Γκορμπατσόφ) και προσπαθούσαν με παρανοϊκούς απάνθρωπους τρόπους να το διατηρήσουν, ήταν χαμηλής νοημοσύνης, ανίκανοι να σχεδιάσουν και κυρίως να αντιληφθούν πως οι κομματικοί απαράτσικ τους είχαν ως επί το πλείστον ακόμα χαμηλότερη νοημοσύνη από τους ηγέτες τους. Έτσι το καθεστώς κατέρρευσε.
2. Υπήρξαν μερικοί αγνοί ιδεολόγοι με αυταπάτες. Πίστευαν πως ο κομμουνισμός μπορούσε να επιτευχθεί διότι πρέπει, νόμιζαν, και οι άλλοι κομματικοί να διαπνέονταν από το ίδιο πνεύμα αγνού ιδεαλισμού. Τέτοιος οπωσδήποτε ήταν ο V. N. Tolmacher (1886-1937) που εκτελέστηκε το 1937. Ο Ivan V. Gagarin έδειξε πολύ ενδιαφέρον κι έδωσε πολλή φροντίδα για τη διαβίωση των καταδίκων κουλάκων: προειδοποιήθηκε να πάψει και απειλήθηκε με φυλάκιση! O Sergei Kladykov επίσης φέρθηκε με ανθρωπισμό: γιαυτό φυλακίστηκε. (Vologodskoi Oblasti, F395.)
Οι περισσότεροι διοικητές ήταν τυφλωμένοι φανατικοί απαράτσικ που ήθελαν προαγωγή, μέθυσοι, διεφθαρμένοι, σαδιστές ή όλα μαζί.
Οι καταδικασμένοι κουλάκοι ήταν αναλώσιμοι. Στο 1ο πενταετές Σχέδιο υπολόγισαν ως ανεκτό ποσοστό 5% απώλειες. Στην πραγματικότητα οι απώλειες ήταν πολύ μεγαλύτερες – μα το υλικό μπορούσε να ανανεωθεί. (Gonsndarstvennyi arkhiv Rossiskoi Federetsii, f 9479, I.E.Plotnikov 1995 ‘Ssylka Krestian na Urale v1930-e qody’ Otechestvennaia Istoria No1.)
3. Στις συνθήκες τάιγκα οι διοικητές κι εργοδηγοί ήταν κι αυτοί απομονωμένοι από τον έξω κόσμο για μήνες κάθε φορά – όχι όμως για χρόνια και χρόνια όπως οι ζεκ κατάδικοι. Αυτοί κυβερνούσαν κυριολεκτικά τη ζωή των κρατούμενων μα και τις συνθήκες που συχνά οδηγούσαν στον θάνατο.
Οι ίδιοι πάντα βρίσκονταν στον κίνδυνο να μην εκπληρώνουν τις απαιτήσεις, και να μην υλοποιούν τα παράλογα ποσοστά, της παραγωγής. Δεν είχαν ιδιαίτερη εκπαίδευση εκτός από 2 ή 3 βδομάδες, αν ήταν τυχεροί, με πολύ γενικά κι επιπόλαια μαθήματα. Όλοι σχεδόν προέρχονταν από πολιτικά σώματα Ασφάλειας (Τσεκά) ή στρατιωτικά (Στρατονομία) κι έπρεπε να βασίζονται σε κείνη την εκπαίδευση και πείρα που όμως δεν σχετιζόταν με παραγωγή αγαθών (ξυλεία) και φροντίδα οικογενειών (κρατουμένων).
Ο σχεδιασμός, όπως σε όλες τις σφαίρες, ήταν κι εδώ άσχετος ως χαοτικός. Στη Δυτική Σιβηρία υπήρχαν 1.240 άτομα για τη διοίκηση γενικά. Στην περιοχή των Ουραλίων υπήρχαν μόνο 330!
55% – 65%, ανάλογα με την περιοχή, ανήκαν στο ΚΚΣΕ. Αλλά το 56% προερχόταν από αγροτοκτηνοτροφική οικογένεια και το 30% από αστική εργατική.
Πολλοί απολύθηκαν ή και φυλακίστηκαν για αμέλεια καθηκόντων, αλκοολισμό, σφετερισμό πόρων, κερδοσκοπία, βιασμό ή εκβιασμό γυναικών (ή ανδρών) κλπ.
4. Για τις τρισάθλιες συνθήκες στις οποίες ζούσαν και αναγκάζονταν αυτοί οι δύσμοιροι ζεκ έχω γράψει αρκετά σε προηγούμενα άρθρα – ελλιπής ιατρική φροντίδα, ασφυκτική συγκατοίκηση, ωράριο από 11 ως 15 ώρες, 7 μέρες τη βδομάδα, απουσία σχολείου κι εκπαίδευσης παιδιών, ελλιπέστατη δίαιτα κλπ.
Πολλοί “κουλάκοι” ήταν εντελώς αθώοι, μα μόλις έμπαινες στο αρχιπέλαγος, πολύ δύσκολα έβγαινες μετά.
Σύμφωνα με τα διάφορα κρατικά Αρχεία στα έτη 1930-38 πέθαναν από κακουχίες πάνω από 500.000 από τα εκατομμύρια των “αναλώσιμων”. Ο αριθμός θα πρέπει να ήταν πολύ μεγαλύτερος, διότι θάνατοι και κηδείες δεν καταγράφονταν πάντα.
Αυτή η απάνθρωπη, σχεδόν ασύλληπτη τραγωδία έμεινε στο σκοτάδι κλεισμένη στο μυαλό των σοβιετικών δικτατόρων και τα κρατικά Αρχεία ως το 1991 οπότε ο Γέλτσιν αποκατέστησε όλους αυτούς τους αθώους σοβιετικούς πολίτες πολλοί εκ των οποίων ήταν βέροι κομμουνιστές!
Μια άλλη τραγική ειρωνεία είναι πως το κόστος σε χρήμα ήταν πολύ μεγαλύτερο από το υλικό όφελος τελικά.
Οι Danilov V.P. & Krasilnikov S.A υπολόγισαν με καλή ακρίβεια πως ενώ το κόστος μετεγκατάστασης μιας μικρής οικογένειας (1930-32) ήταν 1.000 ρούβλια, η παραγωγή τους ήταν μόλις 564 ρούβλια κατά μέσο όρο! (4 τόμοι: Spercelentsy v Zapadnoi Sibiri, 1992-96, Novosibirsk).
