Είναι παράξενο: αναζητούμε, ψάχνουμε την ευτυχία μας στη σκλαβιά και δεν το αντιλαμβανόμαστε. Δεν αναγνωρίζουμε πως ζούμε σε σκλαβιά!
Η ίδια η φύση μας έχει επιβάλει περιορισμούς. Πρέπει να αναπνέουμε και ο αέρας πρέπει να είναι καθαρός σχετικά, αλλιώς υποφέρουμε. Πρέπει να τρώμε και μάλιστα σχετικά θρεπτικές τροφές, αλλιώς πάλι θα υποφέρουμε. Πρέπει να κοπιάσουμε για να αποκτήσουμε τροφή και νερό και μετά πρέπει να αναπαυθούμε, αλλιώς το σώμα κουράζεται, οπότε πάλι υποφέρουμε. Δεν μπορούμε να πετάξουμε σαν τα πουλιά ή να μείνουμε στη θάλασσα σαν τα ψάρια. Δεν μπορούμε να τρέξουμε γρήγορα σαν το άλογο ή να σηκώσουμε βάρη μεγάλα όπως ο ελέφαντας.
Και όλη την ώρα στον αισθηματικό τομέα του νου ανασαλεύει μια αίσθηση απογοήτευσης ή αδικίας, ή αίσθηση και άγχος πως εγώ πρέπει να εξασφαλίσω τα αγαθά τα απαραίτητα προς το ζην.
Μετά περνάμε από άλλες περιοριστικές καταστάσεις. Πρέπει να μάθουμε ένα σωρό πράγματα: πώς να περπατούμε και να μιλούμε καλά, πώς να καβαλάμε ζώα ή να οδηγούμε οχήματα δίτροχα ή τετράτροχα. Πρέπει να φύγουμε από το μαντρί του σπιτιού για το μαντρί του σχολείου και αργότερα του πανεπιστημίου. Και μετά από τους περιορισμούς της οικογένειας, των γονιών μας, στους περιορισμούς της δικής μας οικογένειας και τις ράγες της δουλειάς και καριέρας.
Πας στην ακροθαλασσιά ή σε ένα βουνό για να ησυχάσεις και να απολαύσεις τη φύση. Μα κι εκεί περικυκλώνεσαι από σπείρες εκατοντάδων τουριστών που συνωστίζονται για όμοιους λόγους.
Κίνηση ακατάπαυστη και φασαρία.
Και αν αρρωστήσεις, χρειάζεσαι τον θάλαμο του νοσοκομείου. Και αν εγκληματήσεις (άθελα έστω), κλείνεσαι σε κελί φυλακής.
Μα παντού βρίσκεσαι σε κελί. Μερικά είναι πιο μεγάλα, πιο ευρύχωρα κι επιτρέπουν μεγαλύτερη κίνηση και ποικιλία. Έτσι κινούμαστε από κελί σε κελί.
Το μεγάλο αστείο είναι πως θέλουμε να νομίζουμε πως έχουμε ‘ελεύθερη βούληση’ όπως λέμε. Και βάζουμε στόχους. Πολύ ορθά. Και αν δεν είναι πολύ φαντασιόπληκτοι, τους πετυχαίνουμε και – βυθιζόμαστε στην ευτυχία της επίτευξης, που είναι άλλο κελί! Φρίκη!
Υπάρχει κίνηση, ροή, αλλαγή. Είναι οι εποχές. Είναι τα φυτά. Είναι η γέννα και ο θάνατος. Άνθρωποι μπαίνουν στη ζωή μας, άνθρωποι βγαίνουν από τη ζωή μας: άλλοι μας δίνουν, νομίζουμε, δυστυχία και άλλοι ευτυχία. Το ίδιο και τα πράγματα.
Τίποτα δεν μένει σταθερό, μόνιμο, αναλλοίωτο. Μόνο η ροή, η κίνηση, η αλλαγή.
Θα ήταν πράγματι φρίκη αν όλη αυτή η ροή και αλλαγή δεν ήταν παρά μια μετακίνηση από κελί σε κελί, από το παροδικό στο παροδικό. Μα υπάρχει και το αίσθημα ύπαρξης που μας συνοδεύει παντού όλη την ώρα. Εκείνο δεν αλλάζει. Και η δύναμη επίγνωσης, πάντα ίδια!
Πώς θα ήταν άραγε να είμασταν όντως εκείνο το μεγάλο αίσθημα δίχως τις προσκολλήσεις και τους περιορισμούς της σκλαβιάς, με κείνη την απλή επίγνωση;…
