1. Αυτό το κείμενο της Καινής Διαθήκης γράφτηκε, υποτίθεται, από τον ευαγγελιστή Λουκά. Γράφτηκε, υποτίθεται, πριν το 70 κε.
Στην πραγματικότητα, παρότι το ύφος γραφής μοιάζει, όπως λένε διάφοροι θεολόγοι και ιστορικοί, με το Κατά Λουκάν ευαγγέλιο, και η πρώτη παράγραφος λέει πως πρώτα ‘εποίησε’ τον λόγον για τα έργα του Ιησού (δηλ. το ευαγγέλιο), δεν είναι απόλυτα βέβαιο πως πρόκειται για τον Λουκά. Ούτε είναι σίγουρη η χρονολογία πριν το 70. Αλλά είναι γενικά αποδεκτό πως πρόκειται για τον ίδιο Λουκά.
Η χρονολογία είναι δύσκολο θέμα.
Οι θεολόγοι προτάσσουν δυο επιχειρήματα. Το ένα είναι πως δεν αναφέρεται η καταστροφή του μεγάλου Ναού από τους Ρωμαίους. Το δεύτερο είναι πως δεν αναφέρονται οι θάνατοι του Πέτρου και του Παύλου στη Ρώμη. Ο μεν Πέτρος υποτίθεται σταυρώθηκε (ανάποδα, με το κεφάλι κάτω), ο δε Παύλος αποκεφαλίστηκε το 64 – κατά τη χριστιανική παράδοση.
2. Τα δυο επιχειρήματα είναι μάλλον ανυπόστατα.
Οι Πράξεις δεν εξιστορούν όλα τα έργα όλων των αποστόλων. Τέτοια εξιστόρηση θα αποτελούσε πολύ μεγαλύτερο βιβλίο. Τα κύρια θέματα είναι η ίδρυση της Εκκλησίας κατά την Πεντηκοστή στα Ιεροσόλυμα, πώς κατόπιν ο χριστιανισμός ξαπλώθηκε στην Παλαιστίνη τότε και μετά πώς ξαπλώθηκε σε γενικές γραμμές στα ειδωλολατρικά έθνη ως τη Ρώμη. Αυτό ήταν κυρίως έργο του Παύλου (και των μαθητών του).
Διαφαίνεται στο κεφάλαιο 15 πως υπήρχε διαφωνία σε ορισμένα ζητήματα, όπως η περιτομή, που ήταν απαραίτητο στοιχείο στους Εβραίους. Μα επικράτησε η άποψη πως δεν ήταν απαραίτητο να την υποστούν οι εθνικοί (=ειδωλολάτρες) για να γίνουν χριστιανοί. Ήταν έτσι ο προσηλυτισμός πολύ ευκολότερος.
3. Τώρα, γιατί θα έπρεπε να υπάρχει αναφορά στην καταστροφή του Ναού σε αυτό το κείμενο;
Είναι περίπου σαν να λέμε πως κάποια μελέτη που γράφεται για τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1918) ή για τη μεγάλη ύφεση του 1930, γράφτηκε πριν το 1939, αφού δεν αναφέρει τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο!
Απεναντίας, αναφέρονται οι Φαρισαίοι, μα όχι οι Σαδουκαίοι. Οι Φαρισαίοι ανήλθαν στην εξουσία μετά το 70, όταν ο Ναός καταστράφηκε και το ιερατείο (Σαδουκαίων) διασκορπίστηκε.
Όσον αφορά τον θάνατο του Πέτρου και του Παύλου, οι γνωστές ιστορίες είναι μυθεύματα που κατασκευάστηκαν γύρω στο 200 κε. Νωρίτερα δεν υπάρχει καμιά σίγουρη μαρτυρία για τον θάνατο των δυο αποστόλων.
Η μόνη πηγή είναι η 1η του Κλήμη (επισκόπου Ρώμης) Επιστολή προς Κορινθίους, γύρω στο 95. Αυτή δεν αναφέρει κανένα μαρτυρικό θάνατο ούτε για τον Πέτρο ούτε για τον Παύλο.
Για τον Πέτρο λέει απλά πως πέθανε και πήγε στον καθορισμένο τόπο της δόξας του (βλ. 265. Ιστορικά: Παράξενα της αυτοκρατορικής Ρώμης).
Για τον Παύλο γράφει: ‘Μετά αφού βρέθηκε φυλακισμένος επτά φορές και διώχθηκε σε εξορία, πετροβολήθηκε και δίδαξε στην Ανατολή και στη Δύση…φθάνοντας στα πιο μακρινά όρια της Δύσης [δηλ. Ισπανία]…αποδήμησε αφού δίδαξε τους άρχοντες έχοντας επιδείξει ένα μοτίβο υπομονετικής καρτερίας’ (Κλήμης, 1η, 5.4-6).
Τώρα γιατί οι θεολόγοι και ιεράρχες προτιμούν τους μύθους είναι άλλο ζήτημα.
