1. Μια φυλική διαμάχη που δεν είναι φιλική. Κι αυτή ξεκίνησε στα τέλη του 18ου αιώνα. Και συνεχίζει πιο έντονα, πιο πικρόχολα. Διότι όλοι σκεφτόμαστε ανύπαρκτα δικαιώματα κι επιπολαιότητες αντί τα σοβαρά ζητήματα του ανθρώπου. Και οι άνδρες, δυστυχώς, και οι γυναίκες.
«Από τη στενή παραδοσιακή, πατριαρχική κοινωνία των προηγούμενων αιώνων, μέχρι και σήμερα οι μάχες συνεχίζουν να δίνονται» γράφει η Μαριαλένα Σπυροπούλου («Ο δύσκολος δρόμος προς τη γυναικεία χειραφέτηση» Καθημερινή 21/6/21) σε άρθρο που εξετάζει την Αυτοβιογραφία της Ε. Μουτζάν–Μαρτινέγκου (Μεταίχμιο) και το Οι γυναίκες της ψυχής μου της Ιζαμπέλ Αλιέντε (Μεταίχμιο).
2. «Από τη μια», συνεχίζει, «υπάρχει η γυναίκα της Δύσης που διατηρεί το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, αλλά παλεύει ακόμα με τα εσωτερικά της φαντάσματα, από την άλλη η γυναίκα στον υπόλοιπο κόσμο βρίσκεται ακόμα σε δεινή, εξαρτημένη και επαπειλούμενη κατάσταση». (Τι είναι, άραγε, αυτά τα φαντάσματα;)
Το ζήτημα έχει περάσει στην πολιτική σκέψη (αριστεροί – δεξιοί) και, πιο συγκεκριμένα, στην «πολιτική ορθότητα» που έγινε της μόδας – και όλοι σπεύδουν να ενταχθούν για να μη θεωρούνται σεξιστές ή παρωχημένοι και οπισθοδρομικοί. Είναι «πολιτικά ορθό» να υποστηρίζεται η γυναικεία χειραφέτηση και, ορθότερα, η «αυτοδιάθεση», όπως και τα δικαιώματα μειονοτήτων, εγκληματιών, παιδιών, φοιτητών, απεργών και ό,τι άλλο. Αλλά δεν φαίνεται να είναι «πολιτικά ορθό» να γίνεται λόγος για τα δικαιώματα γονιών, αστυνομικών και των νομοταγών πολιτών που θέλουν να εργάζονται.
3. Μα τι είναι γυναίκα και τι άντρας ουσιαστικά;
Είναι και οι δυο εκδηλώσεις του όντος «άνθρωπος». Έτσι έχουν από κοινού την ουσιαστική ανθρώπινη φύση και μερικά πρόσθετα, ξεχωριστά χαρακτηριστικά που καθορίζουν τη γυναικεία και την ανδρική φύση της ενσαρκωμένης μορφής στον υλικό κόσμο όπου ζουν.
Η γυναίκα έχει το ιδιαίτερο, μοναδικό χαρακτηριστικό της μητρότητας. Μόνο η γυναίκα τεκνοποιεί, δηλαδή συλλαμβάνει, κυοφορεί για 8-9 μήνες και γεννά. Επίσης την ίδια περίοδο το σώμα της, αν είναι υγιές, παράγει το γάλα που θα θρέψει το νεογέννητο βρέφος της. Ο άντρας ούτε συλλαμβάνει, ούτε κυοφορεί, ούτε παράγει γάλα.
Είτε αρέσει στις γυναίκες είτε όχι, αυτούς τους ρόλους έχει καθορίσει η Φύση. Η γυναίκα έχει όλη την ευθύνη της εγκυμοσύνης. Ο άντρας δεν έχει καμιά εκ φύσεως. Αυτή είναι η σκληρή, αν θέλουμε να την κοιτούμε ρεαλιστικά, πραγματικότητα.
4. Το θέμα το έχω εξετάσει σε πολλά άρθρα και τελευταία στα 211. Ταυτότητα: Γάμος και 213. Ταυτότητα: Γάμος (2).
Όποιοι ενδιαφέρονται ας τα διαβάσουν.
Εδώ επαναλαμβάνω: ούτε η ανατροφή ούτε η παιδεία στα εκπαιδευτικά ιδρύματα (κρατικά κι ιδιωτικά) ασχολείται πια με το ουσιαστικό θέμα του εγωισμού. Διότι ούτε οι γονείς ούτε οι δάσκαλοι θέλουν ή γνωρίσουν αρκετά για να το κάνουν.
Αυτή είναι η ρίζα της κακοδαιμονίας: η εγωιστική επιδίωξη «της δικής μου» ευτυχίας και ικανοποίησης με την εδραίωση δικαιωμάτων και αυτοδιάθεσης και όχι αλληλοκατανόησης και αλληλο-υποστήριξης παίζοντας ορθά τους ρόλους.
Ναι, υπήρξε, δυστυχώς, μεγάλη καταπίεση της γυναίκας σε πάρα πολλές κοινωνίες. Μα η χειραφέτηση γίνεται και με λάθος κίνητρα και με λάθος τρόπο και για λάθος σκοπό.
Στην Bṛhadāraṇyaka Ουπανισάδα, στην Ινδία της 3ης χιλιετίας πκε, διαβάζουμε πως ο Yājñavalkya είχε δυο συζύγους. Η μια ανέλαβε τη διοίκηση της σχολής του, η άλλη τον ακολούθησε με δική της επιλογή στην αναχώρησή του στη ζούγκλα. Και στις φιλοσοφικές συζητήσεις λάμβαναν μέρος και γυναίκες, όπως η Gargī.
Υπήρχε τότε αλληλοκατανόηση.
