Επανέρχομαι στο θέμα διότι φαίνεται να απασχολεί και να ταράζει τον νου μεγάλου αριθμού ανθρώπων. Παρότι το συζήτησα σε παλαιότερες αναρτήσεις (π.χ. Ε1059: Ελεύθερη βούληση και Φυσική), ας κοιτάξουμε μερικές ακόμα πλευρές του θέματος.
Και πρώτα, τι εννοούμε. Ελεύθερη βούληση είναι κατά γενική ομολογία η ικανότητα ή δύναμη να επιλέγουμε μια από διαφορετικές γραμμές δράσης, να ικανοποιούμε τις ποικίλες επιθυμίες μας ανεμπόδιστα και παρόμοια.
Τώρα, είναι φανερό πως εμείς οι ενσαρκωμένοι άνθρωποι στον κόσμο αυτό δεν έχουμε αυτή την ικανότητα. Δεν μπορούμε να πετάξουμε στους αιθέρες ή να μείνουμε στον βυθό της θάλασσας δίχως κάποια βοήθεια τεχνολογική.
Οπότε, γιατί εγείρεται το ερώτημα στους ανθρώπους και οι πανεπιστημιακοί ασχολούνται τόσο συχνά με αυτό;
H ελεύθερη βούληση ή ελεύθερη επιλογή έχει μεγάλη σημασία για τους πιστούς των Αβρααμικών θρησκειών (Χριστιανισμός, Ιουδαϊσμός και Μωαμεθανισμός και οι διάφορες σέχτες τους). Διότι σε αυτές τις θρησκείες υπάρχουν οι αντιλήψεις αμαρτίας και (τελικής) κρίσης που οδηγούν σε έσχατους προορισμούς – παράδεισο ή κόλαση. Είναι με την «ελεύθερη βούλησή» ή τις προσωπικές του επιλογές μέσω αυτής που ένας πιστός πάει στο ένα ή στο άλλο μέρος!
Μα παραγνωρίζονται δυο βασικές, οικουμενικές απόψεις – οι φυσικοί νόμοι που διέπουν τον κόσμο και οι διαφοροποιήσεις στους ανθρώπους.
Τα πάντα στον κόσμο μας προσδιορίζονται και κυβερνώνται από νόμους που καθορίζουν τις συνθήκες, οι οποίες επικρατούν σε διαφορετικές περιοχές. Δεν μπορούμε να καλλιεργήσουμε σιτάρι στον αρκτικό κύκλο χωρίς τεχνολογική βοήθεια (=τεχνητά θερμοκήπια), όπως στην εύκρατη ζώνη. Οπότε, οι ελεύθερες επιλογές περιορίζονται από αυτές τις παραμέτρους.
Μετά είναι το IQ, o δείκτης νοημοσύνης, διαφορετικών κατηγοριών ανθρώπων. Ο μέσος όρος είναι 85-115. Έξυπνοι έχουν 115-130. Ευφυέστεροι είναι 130 και άνω (με ιδιοφυΐες από 145 και πάνω). Κάτω από 85 είναι οι νοητικά ασθενέστεροι και στα 70 και κάτω είναι οι πραγματικά καθυστερημένοι. Είναι μια γενική μέθοδος κατηγοριοποίησης, όχι κατ’ ανάγκη απόλυτα ορθή.
Οι επιθυμίες, αποφάσεις κι επιλογές σε κάθε κατηγορία (ή σε τρεις ευρείες ζώνες 85 και κάτω, 85 ως 130 και πάνω από 130) θα είναι πολύ διαφορετικές, μα σε κάθε περίπτωση καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα της νοημοσύνης που είναι δοσμένη από τη Φύση ή τον Θεό. Σε ίδιες συνθήκες, αλλιώς θα διαλέξει ο άνθρωπος του 70 και αλλιώς εκείνος του 130.
Έτσι μερικοί θα κάνουν καλές επιλογές, άλλοι όχι καλές. Κι εδώ βλέπουμε το σοβαρό παράδοξο οι άνθρωποι να κρίνονται από τις επιλογές και αποφάσεις τους που είναι αποτελέσματα μιας ικανότητας την οποία είχαν ως θείο δώρο από τη γέννησή τους, όχι από δική τους επιλογή, όχι από δική τους προσπάθεια!
Δυστυχώς οι θεολόγοι δεν δείχνουν να ενδιαφέρονται για μια λογική εξήγηση ενός τόσο παράλογου ή οξύμωρου φαινομένου.
Μα, όπως και να έχει, η ελεύθερη βούληση είναι μια ψευδαίσθηση ονείρου ή φαντασίας.
