1.Την Πέμπτη 4/7/13 στις Οικονομικές σελίδες της Καθημερινής δημοσιεύθηκε μία σοβαροφανής αλλά καθόλου σοβαρή «ανάλυση» κάποιου Andy Bruce του Reuters. Σε αυτήν ο «αναλυτής» διαπιστώνει ένα οφθαλμοφανέστατο γεγονός – ότι δηλαδή λιγοστοί οικονομολόγοι που εργάζονται σε οργανισμούς εντός Ευρωζώνης βλέπουν το κόστος δανεισμού χωρών του Νότου (Ισπανία, Ιταλία) να αυξάνεται επικίνδυνα ενώ άλλοι, εκτός Ευρωζώνης, είναι πολύ περισσότεροι: από την δημοσκόπηση του Reuters οι πρώτοι φθάνουν μόλις το 25% και οι δεύτεροι το ποσοστό άνω του 50%. Πριν ένα έτος (Ιούνιο 2012) όταν η κρίση είχε κορυφωθεί επικίνδυνα, οι οικονομολόγοι ρωτήθηκαν πάλι από το πρακτορείο για το αν θα διαλυόταν η Ευρωζώνη και ενώ μόλις το 21% αυτών εντός Ευρωζώνης απάντησε θετικά, αυτοί εκτός απάντησαν σε ποσοστό κάπως λιγότερο από 50%.
Και ο αναλυτής μας συμπεραίνει : «Υπάρχει προκατάληψη, αλλά δεν διαπιστώνεται μόνο στην Ευρώπη. Πόσες αμερικανικές τράπεζες προέβλεψαν την επερχόμενη κρίση στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα στο οποίο ανήκαν ;»
2. Όλα αυτά είναι πολύ σωστά. Μόνο που δεν χρειάζονται τέτοιου τύπου βαρύγδουπες αναλύσεις. Αυτές γίνονται διότι τέτοιοι αναλυτές πάσχουν από βαθύτατη άγνοια των πραγματικών νόμων της οικονομίας και διότι αυτές γεμίζουν κενά σε οικονομολογικές εφημερίδες και περιοδικά. Ούτως ή άλλως, η πανεπιστημιακή Οικονομολογία έχει αποδειχθεί ανίκανη να προβλέψει οτιδήποτε πέρα από τα πιο προφανή ζητήματα.
Η διάλυση της Ευρωζώνης , δηλαδή της νομισματικής /οικονομικής ένωσης της Ευρώπης, ή η συνέχιση και σύσφιξη της, δεν είναι καθόλου ζήτημα οικονομικό• είναι θέμα πολιτικό, ή, ακριβέστερα, θέμα ηθικό. Αν οι λαοί της Ευρώπης έχουν διάθεση να παραμερίσουν τις αλαζονείες, τους εγωισμούς και τις ιδιοτέλειες τους και ακολουθήσουν τις επιταγές της λογικής, της εντιμότητας και της αλληλεγγύης, Ναι, η Ευρώπη θα προοδεύσει σε πλήρη ενότητα παρά την διαφορά γλωσσών. Αν όχι, αν δηλαδή μερικές χώρες (= λαοί και κυβερνήσεις) συνεχίζουν τις παρανοϊκές πρακτικές τους να ζούνε ξοδεύοντας περισσότερα από όσα κερδίζουν με την παραγωγή έντιμης εργασίας, τότε Όχι, η Ευρώπη δεν θα επιβιώσει. Ανάγκη μεγάλη επίσης είναι να υιοθετηθεί μια κοινή γλώσσα, το πολύ δύο. Και αυτήν τη στιγμή τα Αγγλικά φαίνονται φανερά να κυριαρχούν.
3. Το δεύτερο θέμα που θίγει ο αναλυτής μας, αυτό της οικονομικής κρίσης του 2008 είναι πολύ διαφορετικό. Αλλά κι εδώ ο αναλυτής μας δεν γράφει ολόκληρη την αλήθεια παρουσιάζοντας μία στρεβλή εικόνα. Έγραψε: –
«Ουδείς οικονομολόγος κατάφερε να προβλέψει τα ξεσπάσματα της χειρότερης μεταπολεμικής ύφεσης στη βρετανική οικονομία το 2008, όταν ρωτήθηκε προηγουμένως από το Reuters.»¨
Μπορεί! Αλλά φυσικά, εξαρτάται από το ΠΟΙΟΥΣ οικονομολόγους ρώτησε το πρακτορείο. Αν ρωτήθηκαν μόνο στρυφνοί πανεπιστημιακοί ή αναλυτές ή ακόμα και διοικητές τραπεζών ή κυβερνητικοί αξιωματούχοι του Υπουργείου Οικονομικών βυθισμένοι στις περίπλοκες και παραπλανητικές θεωρίες της ακαδημαϊκής «επιστήμης» τότε πολύ φυσικά οι προβλέψεις ήταν αρνητικές.
Η απλή αλήθεια είναι πως ορισμένοι οικονομολόγοι (όπως ο Stieglitz, ο Rubini και άλλοι λίγοι) προειδοποιούσαν από τις αρχές του 21ου αιώνα (σίγουρα από το 2002) πως οι τράπεζες δάνειζαν ασυλλόγιστα, πως τα παράγωγα δημιουργούσαν φούσκες, πως οι τιμές γαιών αυξάνονταν υπερβολικά, πως οι οικονομίες (Αμερικής, Βρετανίας, Ευρωζώνης) υπερθερμαίνονταν και συνεπώς θα ερχόταν κρίση!
Δυστυχώς τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη τα κέντρα λήψεων οικονομικών αποφάσεων κώφευαν. Οι ονειροπαρμένοι ιθύνοντες μάλιστα μιλούσαν για συνεχή ανάπτυξη!
4. Αλλά πέραν τούτου, υπήρξαν και μερικοί, ελάχιστοι κι ελάχιστα γνωστοί οικονομολόγοι, έξω από το επίσημο πανεπιστημιακό ή κυβερνητικό ρεύμα, που προέβλεψαν με ακρίβεια πως η φοβερή ύφεση θα εκδηλωνόταν στο τέλος του 2007 ή στις αρχές του 2008.
Πιθανόν να υπήρξαν δυο- τρεις άλλοι, αλλά εγώ γνωρίζω τρεις. Δυο είναι Αμερικανοί, ο F. Foldvary και ο M. Gaffney και ο ένας Βρετανός ο F. Harrison. Έχω αναφερθεί στις μελέτες τους στο παρελθόν (Οικονομικός Κύκλος (Β’), Οικονομολόγοι & ΔΝΤ και άλλα.)
Αυτοί κατόρθωσαν να προβλέψουν την ημερομηνία διότι συνέδεσαν τα χρηματοπιστωτικά τεκταινόμενα με τις αξίες γης. Έχοντας μελετήσει το θέμα σε βάθος για τους δύο προηγούμενους αιώνες, γνώριζαν πως οι τιμές γης (και συνεπώς ακινήτων γενικά) ανεβαίνουν σε κάποιο σημείο και μετά από κάποια σύντομη σταθεροποίηση, αρχίζουν να πέφτουν ολοένα και πιο ραγδαία συμπαρασύροντας όλα τα άλλα μεγέθη, αρχίζοντας με στεγαστικά δάνεια.
Δυστυχώς , υπουργοί, πανεπιστημιακοί, τραπεζίτες, αναλυτές, δημοσιογράφοι και άλλοι, δεν δίνουν σημασία σε τέτοιες αναλύσεις οι οποίες δεν σχετίζονται με τις βαρύγδουπες, περίπλοκες, σοβαροφανείς πλην παραπλανητικές αντιλήψεις της τρέχουσας πανεπιστημιακής θεώρησης.
(Για λεπτομέρειες, F.Jones, F.Harrison 1997 The Chaos Makers, London, Othilia Press)
