1. Είναι πολλά και πεζά τα ερωτήματα που βασανίζουν τους ανθρώπους. Αυτή την εποχή έχουν να κάνουν με την πανδημία του κορωνοϊού. Γιατί τώρα; Τι την προκάλεσε; Πώς αιφνιδιάστηκαν τόσο αναπάντεχα οι επιστήμονες και οι πολιτικοί μας ανά την υφήλιο;
Από τους πολιτικούς, καλά, δεν μπορούμε να περιμένουμε πολλά. Ώσπου να πάρουν χαμπάρι, να ζυγίσουν τα υπέρ και τα κατά για τη δική τους παραμονή στην εξουσία, τους συσχετισμούς με άλλες χώρες – οι άνθρωποι πέθαιναν κατά χιλιάδες σε προηγμένες χώρες – Αμερική, Γαλλία, Ιταλία. Μόνο οι Κινέζοι έλαβαν σχετικά γρήγορα τα σκληρά μέτρα που σύντομα εξαφάνισαν τα κρούσματα. Εμείς, οι προηγμένοι λαοί της Δύσης, ακόμα σερνόμαστε.
Αλλά και οι επιστήμονες δεν έδειξαν να έχουν επαφή με την πραγματικότητα. Πέρασαν μήνες ώσπου να καταλάβουν κάτι από τη φύση του φονικού ιού κι ένα έτος ώσπου να φτιάξουν το εμβόλιο και να βρουν κάποια φάρμακα που αναχαιτίζουν κάπως τη δράση του στον ανθρώπινο οργανισμό σε ορισμένες περιπτώσεις.
2. Γιατί, άραγε, τόση ολιγωρία και άγνοια;
Έχουν δοθεί αρκετές δικαιολογίες από τους επιστήμονες. Κι είναι γεγονός πως τα εμβόλια ετοιμάστηκαν σχετικά γρήγορα σε σύγκριση με άλλες περιπτώσεις, όπως της πολιομυελίτιδας (δεκαετία του 1950).
Λέω σκόπιμα «δικαιολογίες». Διότι δεν δόθηκαν τα πραγματικά αίτια, τα οποία είναι διαφορετικά και πιο βασικά.
Οι επιστήμονες δεν ασχολούνται με τα βασικά ερωτήματα που αφορούν άμεσα τη ζωή του ανθρώπου. Ερωτήματα που μπορεί να μην εκφράζονται πολύ συχνά ούτε από πολλούς, μα υπάρχουν στο φόντο της σκέψης κάθε ανθρώπου.
Στείλαμε άνθρωπο στο φεγγάρι. Μπράβο! Είναι όντως μεγάλο επιστημονικό επίτευγμα. Και μάθαμε τι; Σε τι ωφέλησε τότε ή ωφελεί τώρα τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων; Στείλαμε επίσης ένα διαστημόπλοιο στην άλλη άκρη του ηλιακού μας συστήματος να μαζέψει πληροφορίες και να δηλώσει την ύπαρξή μας. Πάλι μπράβο, μα σε τι ωφελεί τα δισεκατομμύρια;…
3. Ο εσωτερικός χώρος, το ψυχολογικό διάστημα στον άνθρωπο, μένει ανεξερεύνητο. Ναι, υπάρχουν οι γελοίες θεωρίες για το ασυνείδητο/υποσυνείδητο από έναν γιατρό εθισμένο στην κοκαΐνη που βάσισε τις παρατηρήσεις του σε υστερικές κυρίες στη στροφή του 19ου προς τον 20ο αιώνα. Μα οι περισσότεροι ψυχολόγοι παραδέχονται πως στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουν πολλά και η «επιστήμη» τους δεν έχει προχωρήσει καθόλου στη χαρτογράφηση του ψυχολογικού μας κόσμου.
Μεγάλη πρόοδος σημειώθηκε μόνο στις συναφείς επιστήμες της Βιολογίας και Φυσιολογίας που με τις έρευνές τους εξέτασαν όλα τα όργανα ως τα μικροσκοπικότατα μόρια μέσα στα κύτταρα κι έτσι βοήθησαν την Ιατρική να κάνει άλματα σε πολλούς τομείς. Και αυτή η πρόοδος έχει όντως χαροποιήσει τους ανθρώπους.
Μα τα βασικά ερωτήματα που βασανίζουν τους ίδιους αυτούς ανθρώπους παραμένουν.
4. Γιατί υπάρχουμε; Γιατί γεννιόμαστε εδώ, σε αυτόν τον κόσμο, αυτόν τον πλανήτη; Από πού ήρθαμε; Τι πραγματικά είμαστε, έτσι όπως είμαστε; Πού θα πάμε όταν πεθάνουμε; Υπάρχει κάτι που επιβιώνει του θανάτου και τι απογίνεται; Γιατί μερικοί φτάνουν τα εκατό κι άλλοι πεθαίνουν πριν τα πέντε; Γιατί μερικοί έχουν IQ 85, άλλοι 120 και άλλοι 70 (κοινοί, ευφυέστεροι και καθυστερημένοι); Και τι είναι αυτός ο κόσμος; Γιατί υπάρχει; Ποιες δυνάμεις τον δημιούργησαν και τον συντηρούν;
Αυτές είναι πανάρχαιες ερωτήσεις. Κυκλοφορούν σιωπηλά, ενίοτε φωναχτά, στον νου κάθε ανθρώπου.
Ο Σωκράτης, που ήξερε σίγουρα μόνο πως δεν ήξερε τίποτα, λέει (Φαίδρος 229Ε-230Α) πως δεν ασχολείται με τις φυσικές έρευνες διότι του φαίνεται πολύ πιο σημαντικό να μάθει ποιος είναι, τι είδους πλάσμα είναι: κάποιο με τερατώδη φύση ή με θεϊκή καταγωγή;
Στη μακρινή Ινδία, η Annapūrṇa Ουπανισάδα ερωτά: Ko’ham «ποιος είμαι;» Katham idam «Πώς έγινε αυτός [ο κόσμος];» Katham maraṇa-janmanī «Πώς υπάρχει θάνατος και γέννηση;… Μεγάλο θα είναι το όφελος αν ερευνήσεις μέσα σου…» (Ι.40)
Ο καθένας πρέπει να το κάνει για τον εαυτό του. Δυστυχώς ούτε οι πολιτικοί ούτε οι επιστήμονες ερευνούν ο καθένας και η καθεμιά μέσα τους. Ούτε βοηθούν παρέχοντας ευνοϊκές συνθήκες. Και, τέτοια είναι η νεωτερικότητα με τη χυδαία αλαζονεία και απληστία της, που όλοι αυτοί λοιδορούν όσους τολμούν να αναζητούν.