Ο Dima Vorobiev είναι ένας συνταξιοδοτημένος πρώην αξιωματούχος, όπως περιγράφει εαυτόν, στο Γραφείο Προπαγάνδας της ΕΣΣΔ. Τώρα επαγγελματικά ασχολείται με ασφάλειες. Αντιγράφω λοιπόν από ένα συνοπτικό άρθρο του στο Διαδίκτυο για τις Ρωσο-Ουκρανικές σχέσεις.
1. Η Ρωσική Ομοσπονδία και η Ουκρανία είναι νεότερες πολιτικές οντότητες που σχηματίστηκαν μόλις το 1991 (…) Η Ρωσία ακολούθησε την αυτοκρατορική κληρονομιά ως θεμέλιο για την οικοδόμηση του έθνους–κράτους: είναι διάδοχος της τσαρικής Ρωσίας και της Σοβιετικής Ένωσης – και εκτός από μερικούς φιλελεύθερους οι πλείστοι Ρώσοι αποδέχονται αυτό το αφήγημα.
2. Η Ουκρανία ακολούθησε το αντι-αποικιακό αφήγημα. Παρουσιάζει την Ουκρανική ιστορία ως έναν ατελείωτο αγώνα κατά της ιμπεριαλιστικής Ρωσίας και της Σοβιετικής κυριαρχίας.
3. Λόγω στενής εδαφικής (και πολιτισμικής) γειτνίασης μερικά εδάφη θεωρούνται «δικά μου» και από τις δύο πλευρές – η Κριμαία και η «Νέα Ρωσία» (Novorossiya) στη νότια και, κυρίως, ανατολική Ουκρανία που αποκτήθηκαν τον 18ο αιώνα. Επομένως ανήκουν κατά το ρωσικό αφήγημα της Ιστορίας στη Ρωσική Ομοσπονδία.
4. Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ οι Ρώσοι και Ουκρανοί αντι-κομμουνιστές κυβερνώντες συμφώνησαν να μοιράσουν τα αμφισβητούμενα [από τη Ρωσία] εδάφη σύμφωνα με τη Σοβιετική πρακτική. Έτσι η Κριμαία και οι νοτιοανατολικές περιοχές έμειναν στην Ουκρανία. Η Ουκρανία δέχθηκε η Ρωσία να έχει μια μεγάλη ναυτική βάση στη Σεβαστούπολη (της Κριμαίας). Τα σύνορα και άλλες συμφωνίες εμπορικής συνεργασίας επικυρώθηκαν επισήμως ξανά το 1997!
5. Το 2012 η επανεκλογή του Πούτιν ως προέδρου συνέπεσε με οικονομική δυσπραγία και μεγάλη δυσαρέσκεια της μεσαίας τάξης για την ολισθηρή κατεύθυνση της πολιτικής. Διαμαρτυρίες 2011-2013 έδειχναν διαίρεση στην κυβερνητική ελίτ.
6. Στην Ουκρανία επίσης υπήρχε και οικονομική ύφεση και διάχυτη διαφθορά. Αυτή κορυφώθηκε όταν η κυβέρνηση κακοδιαχειρίστηκε τις διαπραγματεύσεις για τη Σύνδεση με την ΕΕ. Έτσι ακολούθησαν έντονες διαμαρτυρίες (Maidan) και η σχεδόν πλήρης κατάρρευση της κυβέρνησης το 2013.
7. Ο Πούτιν βρήκε μια ευκαιρία. Σε λίγες εβδομάδες, με μια συγκαλυμμένη επιχείρηση επανακτήθηκε η Κριμαία. Μυστικοί πράκτορες, στρατιωτικοί, κατάσκοποι και ακτιβιστές από τη Ρωσία οργάνωσαν ένα δημοψήφισμα με το οποίο η πλειοψηφία ήθελε ένωση με την Ρωσία.
Η όλη επιχείρηση ήταν θρίαμβος για τον Πούτιν. Η εθνική ταπείνωση που μας καταπίεζε όλους από την κατάρρευση 1989-90 έφυγε! Μετά, η επιβολή κυρώσεων της Δύσης και η προσεκτική προπαγάνδα του Κρεμλίνου έκανε το έθνος μας ένα πολιορκημένο φρούριο όπου αμφισβήτηση εντολής του προέδρου ισοδυναμεί με προδοσία.
8. Στη συνέχεια, δίχως τη χρήση ρωσικού στρατεύματος, μόνο με ρωσικής εθνικότητας πολίτες έγινε προσπάθεια να διαιρεθεί η Ουκρανία σε ομόσπονδα κρατίδια στις νοτιοανατολικές περιοχές (όπως περίπου με τις δυο εθνότητες του Βελγίου). Αυτό θα σταματούσε, υποτίθεται, την ροπή της Ουκρανίας προς τη Δύση.
9. Το σχέδιο απέτυχε διότι οι ντόπιοι κάτοικοι δεν το στήριξαν. Μόνο στην ανατολική περιοχή έγινε έξαρση και μόνο επειδή οι δικοί μας [Ρώσοι] στρατιώτες νίκησαν αποφασιστικά στις μάχες Ilovaisk (2014) και Debaltseve (2015) οι ρωσόφιλοι είχαν τον έλεγχο.
Ο Vorobiev δίνει μια σχετικά καλή σύντομη περιγραφή της εξέλιξης που οδήγησε στη σημερινή σύγκρουση. Μα δεν εξηγεί τις αιτίες της εισβολής (ή ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης) και αφήνει πολλά κενά, εξ ανάγκης (αν όχι πρόθεσης).
α) Στα τμήματα 1 και 2, απουσιάζει παντελώς η ιστορική ξεχωριστή εξέλιξη Ουκρανίας και Ρωσίας. Το Κίεβο είναι μεγάλο κέντρο στον 9ο αιώνα ενώ ούτε η Μόσχα ούτε η Ρωσία υπάρχουν ακόμα έστω και ως ονόματα. Η Μόσχα και η Ρωσία αναπτύσσεται (από την έλευση των Μογγόλων) μετά τον 13ο αιώνα κι έχει δική της Ρωσορθόδοξη κουλτούρα ενώ η Ουκρανία είναι Ευρωπαϊκή έχει και Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, μα γίνεται και κτήση της Λιθουανικής Αυτοκρατορίας του Μεσαίωνα.
β) Δηλώνει καθαρά στο §3 πως η Νέα Ρωσία με τα νοτιοανατολικά εδάφη αποκτήθηκαν τον 18ο αιώνα. Επομένως δεν ανήκαν στη Ρωσία και ιστορικά ανήκουν στην Ουκρανία!
γ) Στο §4 δηλώνεται καθαρά πάλι πως και ο Πούτιν αναγνώρισε τα τοτινά σύνορα. Το 1994 εκτός από τη Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Βρετανία ήταν εγγυήτριες δυνάμεις των συνόρων!
δ) Στο §5 δεν δίνει πραγματική εξήγηση των αιτιών που οδήγησαν τον Πούτιν να καταλάβει την Κριμαία παραβιάζοντας τις συμφωνίες του 1994 κ 1997, τις οποίες ο ίδιος αναγνώρισε. Αυτά τα εξηγώ στα Ε1452: Μετασοβιετική πολιτική θεωρία και πρακτική και Ε1455: Μετασοβιετική πολιτική θεωρία και πρακτική (2).
ε) Στο §6 παραγνωρίζει πως υπήρξε μεγάλη διαφωνία μεταξύ του ρωσόφιλου προέδρου Γιανουκόβιτς και του λαού που δεν ήθελε τη Ρωσία μα τη Σύνδεση με την ΕΕ. Το θέμα το εξετάζω λεπτομερώς στα Ε1435: Γένvηση μιας χώρας και Ε1439: Γένεση μιας χώρας (2).
ζ) Το αφήγημα για πολιορκημένο φρούριο στο §7 ξεκίνησε από το 2012 όπως και το φασιστικό απολυταρχικό καθεστώς του Πούτιν.
η) Στα §8, 9 λέγεται αρχικώς πως δεν χρησιμοποιήθηκε Ρωσικός στρατός μα αυτό αναιρείται ύστερα. Και η αντίφαση αντανακλά τη διγλωσσία της Ρωσικής κυβέρνησης που δήλωνε πως δεν υπήρχαν Ρωσικά στρατεύματα ενώ σαφώς υπήρχαν και μόνο με την τελική εξόντωση των Ουκρανών στη μάχη Ilovaisk επικράτησαν οι Ρωσικές απόψεις.
Κατά τα άλλα ο Βορομπίεφ είναι πολύ σωστός.
