1. Πολλοί αποδίδουν στον Πούτιν τα αίσχιστα του απολυταρχισμού και διαχωρίζουν αυτόν και την αυλή συνεργατών και μάζα οπαδών, από τον υπόλοιπο “καλό και αξιαγάπητο” λαό της Ρωσίας. Ίσως να το έχω κάνει κι εγώ κάπου σε ένα ή άλλο άρθρο μου. Μα αυτή είναι μια πολύ επιπόλαιη, ρηχή άποψη.
Ο ίδιος διαχωρισμός επιχειρήθηκε και στην εποχή του Ναζισμού στη Γερμανία την περίοδο, ας πούμε, 1925-1945 (= τέλος του 2ου ΠΠ).
Μια φασιστική κυβέρνηση δεν μπορεί να διατηρηθεί τόσα έτη στην εξουσία δίχως τη στήριξη ενός 40% τουλάχιστον του πληθυσμού.
Όταν σιγά σιγά οι φιλοδυτικοί και φιλελεύθεροι Ρώσοι αυξήθηκαν στην τάξη των διανοούμενων στα τέλη της δεκαετίας 1970 και 1980 και παρέσυραν τη διογκούμενη μεσαία τάξη, το σοβιετικό καθεστώς άρχισε να αλλάζει και κατέρρευσε την εποχή του Γκορμπατσόφ (Γκλάσνοστ και Περεστρόικα). Μα μικρές αλλαγές γίνονταν από την εποχή του Χρουστσόφ.
Πιο γλαφυρό παράδειγμα είναι αυτό της Ουκρανίας 2013-14. Όταν ο ρωσόφιλος πρόεδρος Yanukovych τον Δεκέμβριο 2013 αρνήθηκε να υπογράψει το Συμφωνία Σύνδεσης Ουκρανίας με ΕΕ (την οποία είχε υποσχεθεί), οι Ουκρανοί στο Κίεβο ξεσηκώθηκαν στην εξέγερση διαμαρτυρίας γνωστή ως (Ευρω-)Μεϊντάν. Παρά τις συλλήψεις, φυλακίσεις και με πάνω από 100 δολοφονημένους στην Κεντρική Πλατεία, τον Φεβρουάριο 2014 είχαν συγκεντρωθεί 800.000 πολίτες από όλη τη χώρα (νεολαίοι μα και ηλικιωμένοι) με τέτοιο πάθος (μα δίχως βία) που ο Γιανουκόβιτς καθαιρέθηκε από το κοινοβούλιο και δραπέτευσε στη Ρωσία!
2. Όταν οι Ρώσοι επιτέθηκαν στην Ουκρανία 24/2/22, έγιναν μερικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στη Μόσχα και στην Πετρούπολη από μερικές εκατοντάδες αντιφρονούντες. Οι φιλοδυτικοί φιλελεύθεροι μίλησαν στα ραδιοτηλεοπτικά κανάλια και έγραψαν στις εφημερίδες μα τίποτε άλλο. Οι αστυνομικοί μάζεψαν καμπόσους, άλλους ξυλοφόρτωσαν και άλλους φυλάκισαν. Οι μάζες το λαού δεν ενδιαφέρονται για πολιτικά φτάνει να έχουν τα προς το ζην και το αλκοόλ που συνήθισαν. Οι φιλελεύθεροι φιλοδυτικοί είναι πλέον πολύ λίγοι. Οι πολλοί έχουν διαρρεύσει σε Δυτικές χώρες και πολλοί άλλοι συνεχίζουν να φεύγουν. Μα με τις αυστηρές απαγορεύσεις αντικαθεστωτικών εκδηλώσεων, δεν μπορούν ούτε οι ακτιβιστές να κάνουν πολλά.
Μια δημοσκόπηση από το VT & IOM, 21-24 Ιανουαρίου 2000 έδειξε πως το 55% του λαού περίμενε από τον Πούτιν, που πρόσφατα είχε διαδεχθεί τον Γιέλτσιν στην προεδρία, να επαναφέρει τη Ρωσία στη θέση ενός ισχυρού κράτους, σεβαστού από όλους, και μόλις 8% ανέμενε μια προσέγγιση με τη Δύση! (σ. 303, Η Επινόηση της Σύγχρονης Ρωσίας Αρκ. Οστρόφσκι, 2015, Επίκεντρο).
Μετά το 2014 οπότε η Κριμαία πέρασε στην κυριαρχία της Μόσχας, η δημοτικότητα του Πούτιν εκτοξεύτηκε σε πάνω από 80%. Μπορεί τώρα να έχει πέσει, όπως δείχνουν πρόσφατες δημοσκοπήσεις, στο 70%, μα δεν έχω λόγο να πιστεύω πως αυτό το νούμερο είναι πλαστό.
3. Τις παραμονές του 2000 ο Γιέλτσιν έφυγε από το Κρεμλίνο μετά από μια συγκινητική ομιλία και τη θέση του έπαιρνε ο Πούτιν. Ο απερχόμενος γέρος είπε στον νεότερο “Να φροντίζεις τη Ρωσία”.
Σε αντίθεση με τον παλαιό πολιτικό που έβλεπε τη Ρωσία κυρίως ως Έθνος, ο Πούτιν την έβλεπε ως κράτος, μια ζωντανή όμως συνέχεια από τον Μεσαίωνα με τους Ρους του Κιέβου (800 κε ή 9ος αιώνας) που ήταν Ουκρανοί ενώ ούτε Μόσχα ούτε Ρωσία υπήρχαν πριν το 1147, μετά το τσαρικό καθεστώς και μετά την ΕΣΣΔ. Κι έγραψε ένα μανιφέστο – Η Ρωσία στο κατώφλι της νέας χιλιετίας.
Για τους Ρώσους, το ισχυρό κράτος δεν είναι μια ανωμαλία που πρέπει να καταπολεμήσουν… είναι η πηγή και ο εγγυητής της τάξης, ο εμπνευστής και η κινητήρια δύναμη για κάθε αλλαγή… Στη Ρωσία η συλλογική μορφή ζωής πάντα κυριαρχούσε έναντι του ατομικισμού… ο πατερναλισμός είναι βαθιά ριζωμένος στη ρωσική κοινωνία…
Ο Πούτιν ήταν ευθύς εξαρχής όχι μόνο κρατιστής μα και “πατερούλης” (πατερναλισμός σαν του Στάλιν ή των τσάρων). Η Ρωσία δεν χρειαζόταν τις δημοκρατικές ιδεοληψίες: τα δικαιώματα και οι ελευθερίες κ.λπ. ήταν καλά για τους Δυτικούς μα δεν μπορούσαν να προσφέρουν δύναμη στο κράτος και ασφάλεια στην κοινωνία. Η Ρωσία είχε πάντα τον πατριωτισμό της, κολεκτιβισμό και πατερναλισμό.
Όλες οι δυνάμεις και παραδοσιακές αρετές συγκεντρώνονταν στον ηγέτη-φύλακα gosudarstvennik που θα εξασφάλιζε την πρωτοκαθεδρία του κράτους, την ασφάλεια και καθαρότητα του έθνους και την αυτοκρατορική δύναμη της χώρας.
