1.Αυτό το απόσπασμα είναι από το 2ο κεφάλαιο, γνωστό ως “Κάνοντας όλα τα πράγματα ισότιμα”. Υπάρχει μεγάλη διεισδυτικότητα και μερικές ανατροπές.
Η μεγάλη γνώση γνωρίζει ό,τι είναι ζωντανό και είναι γενναιόδωρη. Η μικρή γνώση γνωρίζει ό,τι είναι σκοτεινό κι είναι ερειστική.
Μεγάλη ομιλία είναι λαμπρή γεμάτη έμπνευση. Μικρή ομιλία κουτσομπολεύει και καβγαδίζει.
Στον βαθύ ύπνο συνδεόμαστε με το πνεύμα. Στον ξύπνο εκδηλώνονται μύριες διαφορετικές μορφές.
Καθώς καθημερινά το σώμα μας κινείται, διανόηση και αίσθημα συναντώνται, αλληλοεπιδρούν και αντιπαλεύουν. Μπορεί να μας κυριέψει απάθεια, κατάθλιψη, κρυψίνοια – ανάλογα. Μικροί φόβοι εκδηλώνονται σαν έγνοια και ανησυχία· μεγάλοι φόβοι σαν τρόμος και συντριβή. Και αναπηδούν σαν βέλη από βαλλίστρα κρίνοντας κι ελέγχοντας το Σωστό και το Λάθος. Σκοτώνουν τόσο εύκολα όσο φθινόπωρο γυρίζει σε χειμώνα – με λόγια που εξαφανίζονται καθώς περνά η μέρα.
2.Και ο νους ενδίδει στα κίνητρα για δράση κοιτώντας πως να κατακρατήσει όλα όσα έχει εξασφαλίσει. Νιώθει σιχαμάρα και χρησιμοποιεί λόγια βρόμικα σαν βόθρο. Σχεδόν νεκρωμένος δεν μπορεί να γυρίσει να δει τη φωτεινή πλευρά των όντων. Κι εμπειράται χαρά και οργή, θλίψη κι ευχαρίστηση, έγνοια και άγχος, προσαρμογή και περιορισμό, πίεση και οκνηρία, εγκαρδιότητα και υποκρισία.
Η διασκέδασή του ξεπηδά σε εναλλαγές, όπως φυτρώνουν μανιτάρια στους πρωινούς ατμούς του εδάφους.
Όμως η μέρα και η νύχτα περνούν και μέσα μας διαδοχικά χωρίς εμείς να ξέρουμε πως γίνεται. Φτάνει πια, φτάνει! Να η αυγή, να και η δύση. Η καθεμιά έχει τη χρονική της θέση στη στήριξη της ζωής.
Δεν υπάρχει “το άλλο”, όπως τα συναισθήματα, δίχως “εγώ”. Δεν υπάρχει “εγώ” δίχως τα άλλα από τα οποία πιάνεται, τρέφεται. Αυτό εύκολα το καταλαβαίνουμε. Μα δεν γνωρίζουμε σε τίνος εντολή ενεργοποιούνται αυτά. Φαίνεται πως υπάρχει ανώτερη ψυχή, μα δεν μπορεί εύκολα να προσδιοριστεί. Καταλαβαίνουμε πως λειτουργεί, μα δεν μπορούμε να δούμε τη μορφή. Έχει εσωτερική πραγματικότητα μα δεν χρειάζεται να δογματίζουμε για όλα αυτά.
3.100 κόκαλα, 9 εξωτερικά ανοίγματα, κι 6 εσωτερικά όργανα απαρτίζουν το υλικό σώμα της ύπαρξής μας. Ποιο από όλα αγαπάμε περισσότερο; Δεν τα χαιρόμαστε όλα; Ή μήπως έχουμε προτίμηση για ένα; Δεν λειτουργούν όλα ως υπηρέτες μας; Είναι κάποιος από τους υπηρέτες ικανός να ελέγχει όλους τους άλλους; Γίνονται όλοι άραγε υφιστάμενοι και αποδέχονται κάποιον ως προϊστάμενο; Υπάρχει ανάμεσά τους ένας τέλειος διοικητής; Μήπως είναι η ψυχή;
Για την ίδια την ψυχή δεν κάνει διαφορά είτε γνωρίζουμε είτε όχι ποια είναι η αληθινή δομή όλων αυτών και η σχέση τους. Διότι μόλις το υλικό μας σώμα γεννηθεί, ζει τη ζωή του ωσότου εξαντληθεί.
Είναι λυπηρό που πλάσματα ζωντανά φθείρονται τρέχοντας εδώ κι εκεί ασταμάτητα και καταστρέφοντας το ένα το άλλο. Και μετά από μια ζωή προσπάθειας και πάλης, δεν έχουν την επιτυχία που επιθυμούν. Ούτε γνωρίζουν πως να ξεφύγουν από αυτή την εμπλοκή και που θα καταλήξουν.
4.Ποιο το όφελος να μιλούν για αθανασία; Το σώμα φθείρεται και ο νους ακολουθεί χωρίς να κατανοεί σε μια διαδικασία θλιβερή.
Είναι οι άνθρωποι τόσο ανόητοι; Είμαι μόνος εγώ που βλέπει την ανοησία; Υπάρχουν κι άλλοι;
Αν όλοι έπρεπε να έχουν δάσκαλο, ποιος θα έμενε με δάσκαλο μόνο τις δικές του αντιλήψεις;
Η αναζήτηση της γνώσης σημαίνει αντικατάσταση των αντιλήψεών μας με τη διδασκαλία του άλλου. Διότι αν ένας είναι να ζει σύμφωνα με τις δικές του αντιλήψεις, αυτό το κάνει και ο ανόητος. Το να ακολουθείς τη δική σου αντίληψη του Ορθού και Λάθους χωρίς να έχεις συνδεθεί με τον ανώτερο νου σου είναι σαν να ξεκινάς για ένα μέρος μακρινό και να φτάνεις εκεί χθες!
Δεν μπορεί να φτιάξεις κάτι από το τίποτα. Ακόμα και ο μεγάλος σοφός, ο αυτοκράτορας Γιου δεν μπορούσε να το κάνει αυτό. Πως μπορούμε εμείς οι τόσο απλοϊκοί να το κατορθώσουμε;
Το Τάο [= Απόλυτο] έχει κρυφτεί, γι’ αυτό υπάρχει Ορθό και Λάθος. Μα υπάρχει μέρος που να μη βρίσκεται το Τάο;
