Είναι ο τίτλος, μεταφρασμένος στα Ελληνικά, Ecce Homo, της αυτοβιογραφίας του Φρίντριχ Νίτσε. Την έγραψε τους μήνες Οκτώβριο-Νοέμβριο 1888 και τον Ιανουάριο 1889 ωσότου καταρρεύσει στο Τορίνο, Ιταλίας.
Ο πλήρης τίτλος είναι Ecce Homo: Wie man wird, was man ist: Ίδε ο άνθρωπος: πως ο άνθρωπος γίνεται αυτό που είναι. Το βιβλίο είναι το τελευταίο που έγραψε και αυτό τυπώθηκε το 1908, οχτώ έτη μετά τον θάνατό του (1900). Υπάρχουν πολλοί παραλληλισμοί σε μορφή και διατύπωση με την ομιλία του Σωκράτη στο Απολογία [του Σωκράτη] του Πλάτωνα. Ο Νίτσε ήταν πολύ καλός γνώστης της Αρχαιοελληνικής κουλτούρας γενικά και καθηγητής. Στο έργο αυτό είναι σαν να παρουσιάζει τον εαυτό του, την ανάπτυξη και τα έργα του, σε δίκη. Πολλές επικεφαλίδες σε κεφάλαια έχουν τίτλους υπερβολικούς και σαρδόνιους όπως “Γιατί είμαι τόσο σοφός”, “Γιατί γράφω τόσο καλά βιβλία” κλπ…
Παρουσιάζει εδώ μια νέα εικόνα του φιλοσόφου και του εαυτού του, όπως όταν λέει, “ένας φιλόσοφος που δεν είναι Αλεξανδρινός λόγιος ούτε Απολλώνιος σοφός μα Διονυσιακός”. Νωρίς ο Νίτσε είχε γράψει για τα δυο ρεύματα της ελληνικής κουλτούρας το σοβαρό και λογικό Απολλώνιο και το αυθόρμητο, οργιώδες Διονυσιακό (Die Geburt der Tragedie Η γέννηση της Τραγωδίας, 1872 και Die Philosophie im tragischen Zeitalter der Griechen Η φιλοσοφία στην τραγική εποχή των Ελλήνων, 1873).
Γράφει για τη δική του εργασία ως φιλόσοφος πως είναι σπουδαία διότι απαξιώνει τη φιλοσοφία γενικά αφού είναι μια σεβαστή απάτη καθώς υποχώρησε από την ειλικρίνεια και απέτυχε να προχωρήσει στον δρόμο της λογικής που ήταν και ο σκοπός της. “Έχω καθήκον να το πράξω παρότι οι συνήθειες και τα υπερήφανα ένστικτά μου επαναστατούν. Είμαι τέτοιος που είμαι κι εγώ. Μη με περάσετε για άλλον”.
Ο τίτλος είναι, υποτίθεται, από τα Ευαγγέλια όταν ο Πιλάτος παρουσιάζει τον Ιησού στον συγκεντρωμένο κόσμο (Ο Πιλάτος μάλλον θα χρησιμοποίησε Ελληνικά όχι Λατινικά στην περιοχή, διότι η Ελληνική Κοινή ήταν η καθομιλουμένη στην Ανατολική Μεσόγειο). Ο Νίτσε θέλει να παρουσιάσει τον εαυτό του ως νέο Μεσσία που γλιτώνει τον κόσμο από την βαρετή ακαδημαϊκή φιλοσοφία με τη νέα ιδεολογία του Υπερανθρώπου Ubermensch: δηλ. ο άνθρωπος πρέπει να ανελιχθεί σε ένα ανώτερο είδος. Πίστευε πως όπως απέρριψαν οι Ιουδαίοι τον Ιησού, οι σύγχρονοι Γερμανοί κι Ευρωπαίοι θα απέρριπταν τον ίδιο. Δεν θα τον καταλάβαιναν και θα τον παρεμνήνευαν – όπως όντως έκαναν οι Ναζί του Χίτλερ. Να σημειωθεί πως ο Νίτσε κατηγορούσε ρητά τους εθνικιστές και αντισημίτες και η κριτική του των Ιουδαίων αφορούσε τη θρησκεία που έγινε μετά ο Χριστιανισμός και πρέσβευε όμοιες υποκριτικές αντιλήψεις – όχι τους Εβραίους.
Το τελευταίο κεφάλαιο με την επικεφαλίδα “Γιατί είμαι το Πεπρωμένο” επικρίνει ξανά τον εκφυλισμό του Χριστιανισμού και της ηθικής του. Το υπογράφει ως “Διόνυσος ενάντια στον Εσταυρωμένο”!
Είχε πολλές εκλάμψεις σοφίας ο Νίτσε μα, τελικά, επειδή ίσως δεν μπορούσε να ελέγχει εκείνη την ενέργεια, έπαθε εγκεφαλικό που εξελίχθηκε, δυστυχώς, σε άνοια και παράνοια τα τελευταία του 10 χρόνια.
