1. Ο Πλάτων είναι όχι μόνο παρερμηνευμένος από τους ειδήμονες μα και βαθύτατα περιφρονημένος και από τον κοσμάκη και από τους πανεπιστημιακούς, πολιτικούς και ψευτοδιανοούμενους κάθε πολιτικής απόχρωσης. Αλλιώς δεν θα έμεναν ανεφάρμοστα τα λόγια του στο Πολιτεία (4731) ή (5,18), τα πιο γνωστά ίσως γενικότερα: «Εάν μη οι φιλόσοφοι βασιλεύσωσιν… ή οι βασιλείς… και δυνάσται φιλοσοφήσωσι ͘γνησίως τε και ικανώς… ουκ έστιν κακών παύλα». (Αν οι φιλόσοφοι δεν γίνουν βασιλιάδες.… ή αν δεν ακολουθήσουν ειλικρινά και επαρκώς τη φιλοσοφία οι κυβερνώντες… δεν θα πάψουν τα κακά [στα διάφορα κράτη]).
Η ιδέα επαναλαμβάνεται ποικιλότροπα στο ίδιο έργο 499Β και 540Δ αλλά και στο Νόμοι 711Δ, 712Α και 713 Ε.
2. Φυσικά, ο Πλάτων δεν εννοεί φιλοσόφους σαν τους τωρινούς πανεπιστημιακούς που παίζουν ατελεύτητα με λέξεις και φράσεις έχοντας μετατρέψει τη φιλοσοφία σε μια αφηρημένη και στείρα ενασχόληση με έννοιες λέξεων και ορισμούς (σημειολογία).
Δεν εννοεί καθόλου πανεπιστημιακούς. Δίνει μάλιστα λεπτομερώς τα γνωρίσματα του φιλοσόφου στα μέρη 416Β – 417Β, 475Β – Ε, 485Β – 487Α: γνωρίζει την αιώνια ουσία ͘ δεν παραδέχεται το ψεύδος και αγαπά την αλήθεια (465Γ) ͘ δεν είναι φιλοχρήματος μα είναι φιλελεύθερος (485Ε) ͘ έχει μεγαλόπρεπο νου που εξετάζει τη συμπαντική ροή του χρόνου και ύπαρξη (486Α) ͘ έχει ισχυρή μνήμη και μέτρο στη ζωή, δικαιοσύνη, ανδρεία, σωφροσύνη (487Α).
Φιλόσοφοι και πολιτικοί (ή κυβερνώντες γενικά) με τέτοια χαρακτηριστικά δεν υπάρχουν σήμερα όπως δεν υπήρχαν ούτε στην εποχή του Πλάτωνα.
Φιλόσοφος είναι για τον Πλάτωνα (και για μας) αυτός που αγαπά τη σοφία μέσω της οποίας γνωρίζει το Αιώνιο και Αμετάβλητο στον κόσμο και στον εαυτό του και τις πρώτες αιτίες ή τους φυσικούς νόμους και ζει σύμφωνα με τη γνώση αυτή.
3. Επειδή ο φιλόσοφος βασιλιάς ή κυβερνήτης γνωρίζει την Αιώνια Ουσία κι εφόσον μετέχει σε εκείνη, τότε είναι «ελέω θεού» αφού εκείνη είναι η υπέρτατη πραγματική Δύναμη.
Στην αρχαία Ινδία, στη Βεδική Παράδοση, ο βασιλιάς ήταν dharmarāja. Η λέξη dharma σημαίνει «δικαιοσύνη, θρησκεία, νόμος, εγγενής ιδιότητα ή φύση». Είχε λοιπόν ο βασιλιάς αυτές τις ιδιότητες. Λεγόταν επίσης cakravartin που συνήθως μεταφράζεται ορθά ως «αυτοκράτορας», μα σημαίνει κυριολεκτικά «αυτός που περιστρέφει τον τροχό ή κύκλο». Ο «κύκλος» είναι το βασίλειο ή ο κόσμος. Και ο βασιλιάς κυβερνά με δύο ιδιότητες – brahmacarya και tapas.
Brahmacarya μεταφράζεται ως «εγκράτεια, αγνότητα» μα σημαίνει κυριολεκτικά «συμπεριφορά που ανήκει στο Υπέρτατο Πνεύμα brahman”!
Tapas μεταφράζεται ως «πνευματική άσκηση, διαλογισμός» μα σημαίνει κυριολεκτικά «δύναμη μεταμόρφωσης/μετασχηματισμού».
4. Οι μεταφραστές συνήθως μένουν με τις καταστάσεις που γνωρίζουμε στη γνωστή μας ιστορική περίοδο όπου παράλληλα με την τεχνολογική ανάπτυξη βλέπουμε να υπάρχει ευρέως ψυχική παρακμή κι εκφυλισμός θεσμών και λειτουργιών.
Μα οι λέξεις καθαυτές υποδείχνουν διαφορετικές καταστάσεις, ψυχολογικά πολύ λεπτότερες και ανώτερες – που για μας φαίνονται αδιανόητες και ως επί το πλείστον μυθικές.
Οι όροι για τον βασιλιά/κυβερνήτη δείχνουν εσωτερικές ποιότητες άγνωστες σε μας μα όχι αδιανόητες.
Μια πρόσθετη ποιότητα βασιλική ήταν η ειρήνη, την οποία βρίσκουμε σε όλα τα κείμενα για τη βασιλική φύση και λειτουργία. Στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία επικρατούσε η pax romana et augusta «ειρήνη ρωμαϊκή και αυγουστιανή (= αυτοκρατορική). Ο Καρλομάγνος και άλλοι αυτοκράτορες ονομάζονταν imperator pacificus «αυτοκράτορας ειρηνικός».
Η ειρήνη δεν ήταν μόνο μια κατάσταση που επικρατούσε στο βασίλειο ή στην αυτοκρατορία: ήταν επίσης μια ιδιότητα του ίδιου του κυβερνήτη – μια ιδιότητα που είχε χάρη στο ότι γνώριζε και συμμετείχε στην Αιώνια Oυσία, την υπέρτατη πραγματική Δύναμη. Η ευστάθεια δίνει ειρήνη.
5. Αυτή την αρετή εξυμνούν και οι σοφοί της αρχαίας Κίνας, ο Λάο Τσου και ο Κομφούκιος. Ο δεύτερος γράφει εκτενώς για την αρετή του κυβερνήτη που «εμμένει στην ηθική ορθότητα, έχει ευστάθεια και δεν ταράζεται. Αυτός επεκτείνεται στη ζωή.» (Ανάλεκτα 6.21).
Στη Βεδική Παράδοση, ο κυβερνήτης ενσαρκώνει τις λειτουργίες των θεών Indra (προστασία και νίκη εχθρών) και Yama (ρύθμιση και δικαιοσύνη). Λόγω της αρετής και μεγαλοπρέπειας του, «σαν τον ήλιο καίει τα μάτια όποιου τον κοιτάξει» (Kauṭilya Arthaśāstra 1,13, Manusmṛti 7.6).
Υπάρχουν ιστορίες και από την αρχαία Αίγυπτο όπου ένας κοινός θνητός έχανε την όραση και το μυαλό του όσο κοιτούσε τον Φαραώ. Γιαυτό υπήρχαν και τα ταμπού σε πολλούς λαούς όσον αφορά το πλησίασμα του βασιλιά. Ο ίδιος ο άνθρωπος κινδύνευε όχι ο βασιλιάς!
6. Ο αληθινός βασιλιάς είχε υπεράνθρωπες, θεϊκές, όπως φαίνονται σε μας, δυνάμεις. Εξουσίαζε όχι μόνο τους ανθρώπους μα και γεωφυσικά φαινόμενα – με μια φράση, με μια χειρονομία, με ένα κοίταγμα, με την απλή παρουσία του. Έτσι αυτές θεωρήθηκαν «επιστημονικά» ως μυθικές και παραγκωνίστηκαν.
Μα ως την Αναγέννηση σχεδόν υπήρχε η ανάμνηση των δυνάμεων του πραγματικού κυβερνήτη. Ο Marc Bloch μεταφράζει ένα παλιό κείμενο: «Αν ο Philip του Valois είναι, όπως ισχυρίζεται, ο αληθινός βασιλιάς της Γαλλίας, ας το αποδείξει με το να σταθεί μπροστά σε πεινασμένα λιοντάρια. Αυτά ποτέ δεν επιτίθενται σε αληθινό βασιλιά»! (The Royal Touch, New York 1961).
Στη σύγχρονη εποχή (και από την ιστορική αρχαιότητα) οι βασιλείς διατήρησαν την αίγλη που δίνει το «ελέω θεού» μα κανείς δεν είχε τις αληθινές ιδιότητες του βασιλιά, που χάρη στην αρετή του, χάρη στα dharma, brahmacarya και tapas εκτελούσε άψογα το βασιλικό λειτούργημα.
Σήμερα δυστυχώς στους κυβερνήτες κυριαρχεί το ψεύδος και η απάτη.
