1. Αναπόφευκτα η καθημερινή ρουτίνα στη δουλειά, στην οικογένεια, στις διακοπές, στις μελέτες, στις επιθυμίες και την ικανοποίησή τους, συνθλίβει σιγά-σιγά, σταθερά τη σκέψη, την έμπνευση, τη δημιουργικότητα.
Είναι όμως εξίσου ορθό πως η απουσία έμπνευσης και δημιουργικότητας, η προσφυγή στην επανάληψη, επειδή αυτή είναι πιο εύκολη, εδραιώνει δυνατά τη ρουτίνα με τη βασανιστική κούραση και βαριεστημάρα της.
Είμαστε σκλαβωμένοι βασικά, πρώτα από όλα, στις αρέσκειες και τις απαρέσκειές μας και οι περισσότεροι ούτε καν το ξέρουμε. Νομίζουμε πως ακολουθούμε τη φύση μας ή πως εκφράζουμε δυναμικά τη δική μας ελεύθερη βούληση.
Έτσι αυτοϋπνωτιζόμαστε και συνηθίζουμε και δεν βλέπουμε τίποτα το παράξενο παρότι νιώθουμε ποικιλότροπα δυστυχισμένοι.
Υπάρχει όμως μια ακόμα άποψη που εντείνει τη σκλαβιά στη ρουτίνα μα μπορεί, ορθά κοιταγμένη, με την ορθή καθοδήγηση, να γίνει ο δίαυλος στην ελευθερία.
2. «Εμείς οι άνθρωποι έχουμε ζήσει χιλιάδες και χιλιάδες χρόνια στη σύγκρουση, στη συμμόρφωση, στην υπακοή, στη μίμηση, στην επανάληψη, κι έτσι ο νους μας έχει γίνει πάρα πολύ νωθρός• έχουμε γίνει άνθρωποι από δεύτερο χέρι, πάντα αναφέρουμε τι είπε κάποιος άλλος, ή τι δεν είπε. Έχουμε χάσει την ικανότητα, την ενέργεια να μαθαίνουμε μέσα από τις δικές μας πράξεις. Εμείς είμαστε τελικά απόλυτα υπεύθυνοι για τις δικές μας πράξεις, όχι η κοινωνία ή το περιβάλλον, ούτε οι πολιτικοί. Εμείς οι ίδιοι είμαστε ολοκληρωτικά υπεύθυνοι για τις πράξεις μας και για τη μάθηση μέσα από αυτές. Σ’ αυτή τη μάθηση ανακαλύπτουμε πάρα πολλά επειδή μέσα σε κάθε ανθρώπινο ον, σ’ ολάκερο τον κόσμο, υπάρχει όλη η ιστορία της ανθρωπότητας• μέσα μας είναι η αγωνία της ανθρωπότητας και οι φόβοι, η μοναξιά, η απελπισία, η θλίψη κι ο πόνος. Όλη αυτή η περίπλοκη ιστορία είναι μέσα μας. Αν ξέρετε πώς να διαβάσετε αυτό το βιβλίο, τότε δε χρειάζεστε να διαβάσετε οποιοδήποτε άλλο βιβλίο εκτός, για παράδειγμα, τα τεχνολογικά βιβλία. Αλλά εμείς είμαστε αμελείς, όχι επιμελείς, στο να μαθαίνουμε από τον εαυτό μας, από τις πράξεις μας, και γι’ αυτό δε βλέπουμε ότι είμαστε υπεύθυνοι για τις πράξεις μας και για όσα συμβαίνουν σε ολάκερο τον κόσμο και για όσα συμβαίνουν σ’ αυτή την άτυχη χώρα.
Πρέπει κανείς να βάλει το σπίτι του σε τάξη, γιατί κανένας στη ζωή, ή στον ουρανό, δεν πρόκειται να το κάνει αυτό για τον άλλον, ούτε ο δάσκαλός του, ούτε οι ευχές του, οι όρκοι του, ή η αφοσίωσή του. Ο τρόπος που ζει κανείς, ο τρόπος που σκέφτεται, ο τρόπος που ενεργεί, είναι γεμάτος αταξία. Πώς μπορεί ένας νους που είναι σε αταξία ν’ αντιληφθεί αυτό που είναι ολική τάξη – όπως το σύμπαν που είναι σε ολική τάξη;»
3. Αυτά λέει ο σύγχρονος Ινδός μύστης Κρισναμούρτι (1895-1986) στο βιβλίο του Η Φλόγα της Προσοχής, σελ. 22.
Η ανάγνωση του βιβλίου που δεν χρειάζεται τίποτα άλλο είναι μια πανάρχαια πρακτική τόσο στη Βεδική Παράδοση της Ινδίας όσο και στην κουλτούρα των εκλεπτυσμένων Κινέζων της αρχαιότητας όπως την εξέφρασαν οι σοφοί Λάο Τσε, Κομφούκιος και άλλοι.
Είναι μια αυτοπαρατήρηση της νοητικής μας κατάστασης δίχως αναλύσεις, κρίσεις και παρεμβάσεις. Μια επίμονη, ουδέτερη επίγνωση της ψυχολογικής μας κατάστασης, χαράς ή θλίψης, φόβου ή θάρρους, συμπόνιας ή θυμού, ευτυχίας ή στενοχώριας, και των σκέψεων που τη συνοδεύουν.
Αυτή η πρακτική είναι απλούστατη. Μα τόσο επιβαρυμένος είναι ο νους μας από «σκέψιμο», λόγια που τρέχουν αδιάκοπα και συναισθήματα που αλλάζουν απότομα μα κάθε φορά τον κατακλύζουν, που χρειάζεται να διδαχθούμε πως να την εφαρμόσουμε υπομονετικά.
Χρειάζεται να μάθουμε σταδιακά να παρακολουθούμε όσα συμβαίνουν στον εσωτερικό μας κόσμο, στον νου με τις αισθηματικές και διανοητικές του κινήσεις, σαν να συμβαίνουν σε κάποιον άλλο.
Η πρακτική αυτή θα φέρει μια αξιοζήλευτη ελευθερία.
