1. Στη Βεδική Παράδοση απαντάμε 2 ή 3 αινιγματικά σημεία, όχι όμως αντιφατικά. Η αινιγματικότητα (ή σκοτεινότητα) οφείλεται στο ότι ο νους με όλη την τεράστια δύναμή του δεν μπορεί να εισέλθει στο επίπεδο πέρα από την Εκδηλωμένη Φύση του Απολύτου (Θεού, ύψιστου, πρωταρχικού) και να κατανοήσει την Αφανέρωτη Φύση του ή τη Βούληση του. Έτσι αποδέχεσαι πως η Αφανέρωτη Φύση γίνεται Φανερωμένη με τις τρεις μεγάλες ποιότητες (guṇa: sattva = φως, νοημοσύνη, καλοσύνη, rajas = κίνηση, ενέργεια, άπλωμα, tamas = όριο, αδράνεια, σκότος) που “ποιούν” το σύμπαν με όλους τους κόσμους και όλα τα πλάσματα και φαινόμενά του, που μπορούν να ερευνηθούν.
Στη χριστιανική θεολογία υπάρχουν σοβαρές αντιφάσεις. Π.χ. υπάρχει η Αγία και ομοούσια Τριάδα (Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα) μα δεν υπάρχει θηλυκό γένος ή παθητική, αρνητική δύναμη, και δεν βλέπουμε την Τριάδα να έχει κάποια ελάχιστη έστω πρακτική συμβολή στην καθημερινή μας ζωή. Ή λέγεται δογματικά πως ο Θεός είναι πανταχού παρών και τα πάντα πληρών (= γεμίζει, συμπληρώνει), μα ο πανθεϊσμός κηρύσσεται να είναι αίρεση!
2. Στο Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο ο θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός λέει (στους μαθητές) “Θα γνωρίσετε πως εγώ είμαι μέσα στον πατέρα κι εσείς μέσα σε μένα κι εγώ μέσα σε σας”! Αυτό θα γίνει όταν ο Ιησούς μεσολαβήσει κι ο Πατέρας στείλει τον Παράκλητο (το Πνεύμα κατανόησης και σοφίας) στους μαθητές κι αυτοί γίνουν “ζωντανοί άνθρωποι” (14.15-21) αλλά μόνο εφόσον τηρούν τη διδασκαλία του! Αυτά τα λόγια είναι γεμάτα βαθιά πρακτική σημασία διότι μόνο έτσι ένας πιστός γίνεται πραγματικός χριστιανός εν ζωή και “σώζεται” – όχι με το να πιστεύει γενικά και αόριστα και να περιμένει σωτηρία από την επίσημη Εκκλησία.
Η Εκκλησία δεν έχει καμιά πρακτική αντίληψη για το πώς πραγματώνεται αυτό το θαύμα στην ανθρώπινη ύπαρξη. Επιπλέον διδάσκει πως ο Χριστός είναι κάτι ξεχωριστό (και κυριολεκτικά ασύλληπτο, απρόσιτο) από τους ανθρώπους. Οι άνθρωποι είναι πλάσματα πλασμένα, μέρος της πλάσης. Η σχέση τους με τον Θεό (τον Υιό ή το Άγιο Πνεύμα, ό,τι κι αν σημαίνουν αυτές οι οντότητες) είναι σχέση υποταγής, δουλοπρέπειας και λατρείας. Μόνο στον τομέα του Μυστικισμού παρουσιάζεται η ένωση με το Θείο. Πάλι στον Ιωάννη (17.21-22) ο Ιησούς λέει “Εσύ Πατέρα είσαι μέσα μου κι εγώ μέσα σε Σένα, έτσι και αυτοί θα είναι ένα μέσα σε Μας”, και αυτή θα έπρεπε να είναι κεντρική διδασκαλία του Χριστιανισμού. Μα δεν είναι – ίσως οι καθοδηγητές να φοβούνται πως θα χάσουν τα προνόμιά τους.
3. Στη Βεδική Παράδοση το Ένα απερινόητο Ον, η Πρωταιτία, Πρωταρχή και Πρωτουσία των Πάντων, είναι ο εσώτερος, αληθινός Εαυτός κάθε ανθρώπου, έστω και αν οι κοινές μάζες δεν το αναγνωρίζουν. “Σε μένα έχει εισέλθει ο Ένας σοφός, ο Φύλακας του κόσμου όλου”, λέει ένας από τους πανάρχαιους οραματιστές (Ṛgveda 1. 64.21).
Υπάρχει μια θεϊκή Τριάδα επίσης, οι Θεοί Viṣṇu, Brahmā και Śiva, και ο Μπραχμά είναι ο δημιουργός των κόσμων ή επιπέδων στη Φανερωμένη Φύση – Γαλαξίες και ηλιακά συστήματα και διάφορα είδη πλασμάτων· αλλά το απόλυτο Brahman, από την ουσία του οποίου εκδηλώνονται οι 3 θεοί της Τριάδας, εισέρχεται στα πάντα για να είναι ο Εαυτός του Σύμπαντος και, φυσικά, ο εαυτός κάθε ανθρώπου.
Στο μεταγενέστερο κείμενο Bhagavad Gītā που είναι κι αυτό βασικό στη Βεδική Παράδοση, στον Ινδουισμό γενικά και στη φιλοσοφία Vedānta, αυτή η διδασκαλία διατυπώνεται με σαφήνεια καθώς ο θεός Kṛṣṇa, μια μορφή του Viṣṇu κι εδώ ως εκπρόσωπος του Απολύτου, διδάσκει τον μαθητή και φίλο του, πρίγκιπα Άρτζουνα.
“Εγώ είμαι ο Εαυτός που μένει στην καρδιά όλων των όντων. Εγώ είμαι η αρχή, το μέσο και το τέλος όλων των όντων”. (10.20).
“Ένα δικό μου αθάνατο μορίδιο γίνεται ο ζωντανός εαυτός στον κόσμο των πλασμάτων φέρνοντας μαζί του τις πέντε αισθήσεις και τον νου ως έκτο, που συναποτελούν τη φύση τους…
Εγώ έχω εισέλθει στην καρδιά όλων και από μένα προέρχεται η θύμηση, η γνώση μα και η απώλειά τους. Εμένα πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουν [ως εαυτό τους] με τη βοήθεια των γνωστικών διδασκαλιών” (15.7,15).
4. Μόνο έτσι μπορεί να έχει πρακτικό νόημα για τον άνθρωπο το χριστιανικό δόγμα “πανταχού παρών και τα πάντα πληρών”!
Στον χριστιανισμό που γνωρίζουμε στην εκκλησιαστική δογματολογία, λατρεία και τελετουργία, η Αγία Τριάδα και κυρίως η “παμπαρουσία” του Θεού δεν έχει καμιά πρακτική σημασία για τους πιστούς.
