Φιλ651: Πραγματικότητα και ψευδαίσθηση

Φιλ651: Πραγματικότητα και ψευδαίσθηση

- in Φιλοσοφία
0

Συχνά οι κοινοί άνθρωποι σαν εμάς ρωτούν: “Αν όλα γύρω μας, όλα όσα εμπειρώμαστε είναι ψευδαίσθηση, πλάνη, τότε γιατί αρρωσταίνουμε και νοιώθουμε πόνο ή χάνουμε την όραση ή την ακοή μας και παρόμοια;” Άλλοι θέτουν το ερώτημα αλλιώς: “Αφού ο αληθινός εαυτός μου είναι παντού γιατί χρειάζεται να ταξιδέψω για να πάω στη δουλειά ή να επισκεφθώ κάποιους;”

Στην κοινή σκέψη, στην κοινή εμπειρία, τέτοια ερωτήματα δεν μοιάζουν παράλογα. Ο πονόδοντος είναι υπαρκτός όπως και ο τοίχος που μας χωρίζει από το διπλανό δωμάτιο και δεν μπορούμε να τον διαπεράσουμε εκτός αν κάνουμε κάποιο άνοιγμα, μια πόρτα.

Είναι παράξενο που ποτέ, όμως, δεν ρωτούν – “Γιατί κάθε φορά που βλέπω τα παιδιά μου γεμίζω αγάπη και φροντίδα ή γιατί ο Μότσαρτ συνέθεσε θεϊκή μουσική στην εφηβεία του;”  

Αλλά υπάρχει ένα σφάλμα στις σκέψεις αυτές, όλες!

Η συνήθης καθημερινή μας κατάσταση του νου είναι διάσπαρτη από ονειροπόληση και ανεξέλεγκτες σκέψεις. Γι’ αυτό ονομάζεται “ονειρική αφύπνιση”. Διότι παρότι έχουμε ξυπνήσει, εξακολουθούμε να ονειρευόμαστε.

Τα όνειρα του ύπνου δεν παύουν με την αφύπνιση. Όπως τα άστρα δεν αφανίζονται με τον ερχομό της μέρας. Όπως το λαμπρότερο φως του ήλιου σκεπάζει το αδύναμο φως των άστρων (που είναι κι αυτά ήλιοι μα πολύ μακρινοί), μα κάποιες μέρες το φεγγάρι και μερικά άστρα φαίνονται το πρωί μετά την ανατολή ή αργά το απόγευμα πριν τη δύση του ήλιου, έτσι το ισχυρότερο φως της αφυπνισμένης συνειδησίας μας καλύπτει τα όνειρα, μα αυτά παρουσιάζονται κάποτε σε ανύποπτο χρόνο.

Γενικά είναι δύσκολο να παραδεχτούμε ή να αντιληφθούμε πως και η ονειρική μας αφύπνιση της ημέρας είναι όνειρο και πως εμείς και οι εμπειρίες μας βρισκόμαστε στην ονειρική ζώνη. Στην πραγματική αφύπνιση, εμείς θα νιώθαμε πολύ διαφορετικά και θα αντιλαμβανόμασταν το περιβάλλον μας πολύ διαφορετικά. Αυτό συμβαίνει κάποτε σε όλους και όλες, μα ξεχνάμε!

Ας το προσεγγίσουμε διαφορετικά.

Λέξεις όπως “πλάνη, ψευδαίσθηση, αντικατοπτρισμός” είναι όροι που αναφέρονται στο φαινόμενο πως δεν βλέπουμε την πραγματικότητα, μα δεν είναι πολύ ακριβείς. Υποδείχνουν το φαινόμενο μα δεν το περιγράφουν.

Ένας πιο ακριβής όρος είναι “εξαρτημένη πραγματικότητα”.

Ο μεθυσμένος βλέπει τα πράγματα διπλά: για εκείνον τα διπλά πράγματα είναι η πραγματικότητά του εκείνη την ώρα. Δεν είναι αλήθεια ότι τα πράγματα είναι διπλά. Μα για εκείνον είναι αλήθεια, είναι πραγματικότητα. Μόνο που η πραγματικότητά του εξαρτάται και προκαλείται από τη μέθη του. Μόλις υποχωρήσει το μεθύσι, καθώς σταματά η επίδραση του αλκοόλ, παύει να βλέπει τα πράγματα διπλά και βλέπει μια άλλη πραγματικότητα.

Ναι, όντως, δεν μπορούμε να περάσουμε μέσα από έναν τοίχο – αν δεν κάνουμε κάποιο άνοιγμα. Μα είναι το υλικό σώμα μας που προσκρούει πάνω στην υλική πραγματικότητα του τοίχου. Ο νους μας μπορεί να εικονίσει τι βρίσκεται πίσω από τον τοίχο. Όπως ένας δίδυμος μπορεί κάποτε να νιώσει τον πόνο του αδελφού του κι ας βρίσκεται 500χλμ μακριά!

Ο αληθινός Εαυτός είναι παντού μα εμείς είμαστε ταυτισμένοι με το υλικό σώμα μας κι έτσι είμαστε αποκομμένοι από Εκείνον! Και αυτή είναι η “εξαρτημένη πραγματικότητά μας”!

Ομοίως στην περίπτωση πόνου και αρρώστιας. Αυτή είναι η πραγματικότητά μας. Ομοίως στην περίπτωση του διπλανού δωματίου: πρέπει να πάμε με το υλικό σώμα μας με το οποίο είμαστε πλήρως ταυτισμένοι, μα το οποίο είναι υλικό και περιορισμένου μεγέθους στον υλικό κόσμο.

Το ίδιο ισχύει όταν πρέπει να ταξιδέψουμε για να επισκεφθούμε ένα μέρος ή ορισμένους ανθρώπους. Η ταύτισή μας πάλι με το χοντρό σώμα και το μυαλό, μας καθιστά αιχμάλωτους στον υλικό κόσμο και η σύνολη εμπειρία μας είναι μέσω του υλικού σώματος, των ματιών, αυτιών κ.λπ. και του εγκεφάλου.

Μα αυτή η εξαρτημένη κατάσταση δεν σημαίνει πως είναι η απόλυτη και μοναδική πραγματικότητα. Αυτή η πραγματικότητα εξαρτάται από την ταύτισή μας με τον υλικό κόσμο.

Υπάρχει όμως ο νους και το πνεύμα. Υπάρχει και ο κόσμος του νου και του πνεύματος. Μόλις υποχωρήσει αυτή η ταύτιση με τα υλικά φαινόμενα, αποκαλύπτεται μια πολύ διαφορετική πραγματικότητα, που δεν είναι σχεδόν καθόλου κατανοητή όσο διαρκεί η ταύτιση αυτή.

Ένα ηλιοβασίλεμα ή ένα ξημέρωμα μπορεί να είναι πανέμορφο, μα είναι η γη που κινείται γύρω από τον ήλιο. Αυτή η πραγματικότητα μένει άγνωστη στις αισθήσεις! Γιατί να μην έχουμε και το όμορφο θέαμα και την ορθή γνώση….

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *