Υπάρχουν πολλοί τρόποι διαλογισμού. Δεν πρέπει, λοιπόν, ο νους να νομίζει, όταν συναντά τη λέξη, πως πρόκειται για τον τρόπο διαλογισμού που ακολουθεί ο ίδιος ή που γνωρίζει.
Ένας κλασικός τρόπος, πανάρχαιος, είναι με την επανάληψη ενός ήχου, μιας σύντομης λέξης ή μεγαλύτερης φράσης. Αυτός ο διαλογισμός εξακολουθεί να είναι σε ευρεία χρήση σε ορισμένες σχολές στην Ινδία και παρακλάδια τους σε άλλες χώρες. Χρησιμοποιείται και στις σχολές που συγγενεύουν με τον Ινδουισμό και στις σχολές που συγγενεύουν με τον Βουδισμό. Μια συνήθης φράση είναι OM SHΙVAAYA NAMAH (Ινδουιστικός) ή BUDDHAM SHARANAM GACCAAMI (βουδιστικός).
Άλλη μέθοδος είναι η νοητική χρήση ενός ωραίου τοπίου (μια λίμνη, ένα δάσος, μια βουνοκορφή) ή ενός λουλουδιού. Η προσοχή συγκεντρώνεται στην ωραία εικόνα και, αν και όταν φεύγει για να κυλήσει με άλλες σκέψεις, ο διαλογιζόμενος την φέρνει πίσω πάλι και την εστιάζει στην εικόνα. Υπάρχουν ορισμένες δυσκολίες εδώ που θα εξετάσω αργότερα.
Υπάρχει και η μορφή του τίποτα. Ο άνθρωπος κάθεται σε ένα ήσυχο μέρος και με το σώμα ακίνητο κρατά και τον νου ακίνητο.
Τι κάνεις; Δεν κάνεις τίποτα. Δεν προσπαθείς να αλλάξεις τίποτα ούτε στο περιβάλλον ούτε στον νου σου.
Μερικοί συνδυάζουν αυτή τη μέθοδο με την παρακολούθηση της αναπνοής – εκπνοή, εισπνοή, εκπνοή, εισπνοή κ.λπ. Μα εδώ δημιουργείται κάποια ένταση καθώς ο νους θέλει να επέμβει και να ρυθμίσει την αναπνοή – και συχνά αυτό κάνει. Η ένταση και η τριβή εμποδίζουν την ησυχία.
Έτσι δεν επικεντρώνεσαι στην αναπνοή. Δεν επικεντρώνεσαι ούτε στη ροή σκέψεων ούτε στην αλλαγή διαθέσεων.
Τι κάνεις;
Ε, αυτό ακριβώς είναι το θέμα. Δεν κάνεις τίποτα!
Απέχεις από την ησυχία στο μήκος μιας σκέψης. Η σκέψη είναι ουσιαστικά μια επιθυμία, συχνά σιωπηλή μα με αρκετή αισθηματική δύναμη: «Να βρω ησυχία και γαλήνη!» ή «Να βρω φώτιση!»
Πρέπει να αφεθεί αυτή η επίμονη, απαιτητική ιδέα!
Η ανοιχτή ακρόαση είναι το καλύτερο βοήθημα. Ακροάζεσαι πλατιά δίχως προσπάθεια κι επιθυμία. Κι αν η προσοχή σου αγκιστρώνεται κάπου, σε έναν ήχο (εξωτερικό) ή μια σκέψη, την απελευθερώνεις κι αφήνεις την ακρόαση να ξανοιχθεί πάλι πλατιά – δίχως προσπάθεια κι επιθυμία.
Ναι, υπάρχουν δυσκολίες ή, όπως λένε μερικοί, «κίνδυνοι»!
Θα συνεχίσω στο επόμενο άρθρο.
