Αυτό το άρθρο είναι συνέχεια του άρθρου 714. Φιλοσοφία: Επίγνωση.
1. Η γνωστή ζωή κάθε κοινού ανθρώπου είναι ένα λαμπύρισμα, σαν διάττον αστέρι, ανάμεσα σε δυο σκοτεινιές: το σκοτάδι πριν τη γέννηση και το σκοτάδι μετά τον αναπόφευκτο θάνατο.
Γνωρίζουμε όσο διαρκεί το λαμπύρισμα: έχουμε τότε γνώση της ύπαρξής μας και του περιβάλλοντος, του υλικού κόσμου όπου κινούμαστε με το σώμα μας. Όμως δεν γνωρίζουμε τι είναι πριν τη γέννηση και τι μετά τον θάνατο. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες, ενδιαφέρουσες εικασίες, μα όχι βέβαιη γνώση.
Με το λαμπύρισμα της συνειδησίας ή νοημοσύνης υπάρχει γνώση. Δίχως αυτό υπάρχει άγνοια.
2. Ή είναι όπως όταν μπαίνουμε σε ένα ολοσκότεινο δωμάτιο για πρώτη φορά. Στο βαθύ σκοτάδι έχουμε άγνοια: δεν γνωρίζουμε πώς είναι το δωμάτιο – μεγάλο ή μικρό, στενό ή φαρδύ, και τι περιέχει. Όμως μόλις ανάψουμε το φως, να! Μας παρουσιάζεται ολοφάνερα το δωμάτιο με το περιεχόμενό του. Το φως φανερώνει το δωμάτιο που ήδη υπάρχει, δεν το δημιουργεί εκείνη την ώρα.
Ή είναι όπως το ζεστό απόγεμα μιας Κυριακής περπατάς στον κήπο του εξοχικού σου βυθισμένος σε σκέψεις σχετικά με τη δουλειά που σε περιμένει την επαύριον στην πόλη και ξαφνικά νιώθεις να πατάς κάτι μαλακό και μακρόστενο. Την πρώτη στιγμή νομίζεις πως πάτησες ένα φίδι. Αλαφιασμένος σταματάς και κοιτάς και βλέπεις με ανακούφιση πως είναι κομμάτι λάστιχου ποτίσματος ξεχασμένο. Εκείνη την ώρα είχες μια ψευδαίσθηση, παραίσθηση, αυταπάτη – που είναι άγνοια. Και αυτή κάλυψε την πραγματικότητα του ξεχασμένου λάστιχου. Η γνώση του πραγματικού ήταν καλυμμένη από μια εικόνα μη-πραγματικού, φαντασιακού. Κι εδώ το φως του κοιτάγματος, φανέρωσε το πραγματικό διώχνοντας την άγνοια της παραίσθησης που ήταν η εικόνα του φιδιού. Κι έγινε γνώση του πραγματικού.
3. Τέτοια γνώση φαινομένων, προσώπων, πραγμάτων, διαδικασιών κλπ., συνήθως την αναγνωρίζουμε. Μα υπάρχουν κι άλλα είδη γνώσης, άλλες μορφές, που συνήθως δεν αναγνωρίζουμε. Π.χ. έχει λεχθεί από διάφορους πως γεννιόμαστε με νου ως “κενή πλάκα” tabula rasa, ή, με άλλα λόγια, άγνοια – δηλαδή χωρίς να γνωρίζουμε τίποτα! Μα αυτό δεν είναι αλήθεια. Διότι γνωρίζουμε πώς να βλέπουμε και να εκφωνούμε ήχους, να βυζαίνουμε και να αφοδεύουμε. Συνήθως δεν θεωρείται γνώση αυτή η δύναμη που από μόνη της, εκ φύσεως, καθοδηγεί τη λειτουργία αυτών των οργάνων (ματιών, φωνητικού μηχανισμού, στόματος, πεπτικών οργάνων κλπ.) και του εγκεφάλου που τα συντονίζει όλα. Μπορεί να είναι μηχανική, αυτόματη, έμφυτη, (στο DNA,) μα δεν παύει να είναι γνώση Διότι αν δεν υπήρχε αυτή η δύναμη γνώσης που καθοδηγεί, τα όργανα δεν θα λειτουργούσαν ικανοποιητικά.
4. Το βρέφος μεγαλώνει και κάποια ώρα, κάθε παιδί έχει καθαρή αίσθηση του εαυτού του, αδιαμφισβήτητη γνώση πως είναι αυτό που είναι, ένα πλάσμα με σώμα και νου, ένα ον ξεχωριστό και διαφορετικό όπως φαίνεται από άλλα όντα. Έχει την ανθρώπινη μορφή που διαφέρει από άλλες μορφές όντων (φυτών, ζώων, πουλιών κλπ.) και η δική του ανθρώπινη μορφή είναι διαφορετική από όλες τις άλλες ανθρώπινες μορφές που γνωρίζει γύρω του. Διαφορετική σωματικά, σίγουρα. Μα διαφορετική και στον ψυχισμό ως προς τις προτιμήσεις, τις συνήθειες, τις τάσεις και δεξιότητες που εκδηλώνονται καθώς μεγαλώνει.
Κάποια ώρα αντιμετωπίζει, όπως κάθε άντρας και γυναίκα, την κατάστασή του της αίσθησης ανεπάρκειας κι έλλειψης ικανοποίησης, την οποία εξετάσαμε σε προηγούμενα άρθρα (707. Φιλοσοφία: Ατελής, ανολοκλήρωτος, ανεπαρκής, 708. Φιλοσοφία: Ατελής, ανολοκλήρωτος, ανεπαρκής (2), 710. Φιλοσοφία: Το ΤΑΟ* (Πνεύμα Απόλυτο), 711. Φιλοσοφία: Ανικανοποίητος μα και ικανοποιημένος).
“Είμαι όντως το ανεπαρκές, ανικανοποίητο, ανολοκλήρωτο ον που τόσο συχνά νιώθω να είμαι; Ή είμαι το ικανοποιημένο, ευτυχισμένο, επαρκέστατο ον που κάποτε νιώθω να είμαι και που θα ήθελα να είμαι μόνιμα;”
5. Και τώρα εγείρεται νέο ερώτημα.
Μήπως όπως η παραίσθηση ή αυταπάτη πως το κομμάτι λάστιχο είναι φίδι, γίνεται η άγνοια που καλύπτει την πραγματικότητα, έτσι κι εδώ υπάρχει μια παραίσθηση ή αυταπάτη που γίνεται η άγνοια που κρύβει την πραγματικότητα;
Ποιο φως θα φωτίσει τη σκοτεινιά της άγνοιας να τη διαλύσει κι έτσι να φανερώσει την πραγματική φύση που βρίσκεται ήδη εκεί;
Τι είναι αυτό το φως, αυτή η νέα γνώση, και από πού θα έρθει;
Αφού τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων βρίσκονται σε αυτήν την κατάσταση άγνοιας, το φως δεν είναι τόσο κοινό ή εύκολο.
Πώς το βρίσκουμε;
