Φιλ729: Ṛbhu gītā – vedānta

Φιλ729: Ṛbhu gītā – vedānta

- in Φιλοσοφία
0

Το σύμπαν όλο είναι Μπράχμαν εξολοκλήρου· Μπράχμαν εξολοκλήρου είναι το έμψυχο μα και το άψυχο. Μπράχμαν είναι και το υπερβατικό ον μα και το υλικό κορμί. Τα πάντα είναι σε τελική ανάλυση μόνο το Μπράχμαν.

Εκτός από τη γνωστή Μπχαγκαβάντ Γκητά υπάρχουν και άλλα κείμενα στην κατηγορία φιλοσοφικών κατηχήσεων στη μορφή Gītā ‘άσμα’. Ένα από αυτά λέγεται ṛbhu- gītā και σε απλές στροφές δίνει την πεμπτουσία του φιλοσοφικού συστήματος Vedānta. Αυτή η πεμπτουσία έχει δυο κύριες ιδέες.

α) Μόνο το Brahman, η πρωταρχική Ουσία και Δύναμη από όπου προέρχονται τα πάντα είναι αλήθεια ή πραγματικότητα, δηλαδή δεν μεταβάλλεται, δεν έχει αρχή και τέλος· όλα τα άλλα φαινόμενα είναι αναλήθεια, πλάνη, ψευδαίσθηση καθώς αλλάζουν ακατάπαυστα.

β) Ο αληθινός εαυτός του κάθε ανθρώπου είναι εκείνο το Πρωταρχικό Ον Μπράχμαν, η Πρωτουσία, Πρωταρχή και Πρωταιτία των πάντων. Κι εκείνος ο Εαυτός είναι ίδιος σε όλους!

Μπορεί αυτές οι δυο ιδέες να μας φαίνονται πολύ παράξενες λόγω της χριστιανικής ιδεολογίας και θεολογίας και της Δυτικής φιλοσοφικής θεώρησης που απορροφήσαμε από την παιδική μας ηλικία, χωρίς καλά-καλά να το καταλάβουμε. Μα αν τις ερευνήσουμε δίχως τις προκαταλήψεις μας, αν τις εξετάσουμε λογικά, ενδελεχώς, θα δούμε πως είναι πολύ πιο αληθινές και αδιαμφισβήτητες από άλλες θεωρήσεις και προσεγγίσεις.

Στο 6ο τμήμα της ψαλμωδίας Ṛbhu Gītā (Ρίμπχου Γκητά) δίνονται διαδοχικά κατηγορίες πραγμάτων, ενεργειών και φαινομένων και ορίζονται ως αναλήθεια/πλάνη mithyā – ακόμα και τα ύψιστα ιερά κείμενα και ό,τι οραματίζεται ο ανώτερος νους.

6.4. Οι Βέδες, οι Γραφές, αρχαίες αφηγήσεις, [ιδέες για] αιτία και αποτέλεσμα και τον ύψιστο Κύριο· επίσης ο κόσμος και [κάθε] γένος όντων: όλα δίχως αμφιβολία είναι πλάνη.

6.5. Αιχμαλωσία [στη συνήθεια και ψευδαίσθηση] και λύτρωση· ευτυχία και δυστυχία, διαλογισμός και ανώτερος νους (citta)· θεοί και διάβολοι, υλικές ποιότητες, ό,τι θεωρείται κορυφαίο και ό,τι υπερβατικό και ό,τι άλλο: όλα δίχως αμφιβολία είναι πλάνη.

6.6. Οτιδήποτε λέγεται με τη λαλιά, οτιδήποτε διατυπώνει μια απόφαση και ό,τι άλλο σκέφτεται το μυαλό (manas): όλα είναι αναμφίβολα πλάνη.

6.7. Ό,τι αποφαίνεται η διάνοια, σε ό,τι οδηγεί ο ανώτερος νους και ό,τι στην εξέλιξη του σύμπαντος αναπτύσσεται ξεχωριστά: όλα είναι αναμφίβολα πλάνη.

6.8. Ό,τι ακούγεται με το αυτί και ό,τι βλέπεται με το μάτι: κάθε μέλος μας, όπως μάτι και αυτί: όλα είναι αναμφίβολα πλάνη (κ.λπ., κ.λπ…).

6.26. Τα πάντα είναι «Εκείνο» [το Μπράχμαν, πριν την εκπόρευση του σύμπαντος και μετά], είναι αγνή συνειδησία/επίγνωση είναι η παντοτινή αδιαίρετη Πρωτουσία!

14.4. Το σύμπαν όλο είναι Μπράχμαν εξολοκλήρου· Μπράχμαν εξολοκλήρου είναι το έμψυχο μα και το άψυχο. Μπράχμαν είναι και το υπερβατικό ον μα και το υλικό κορμί. Τα πάντα είναι σε τελική ανάλυση μόνο το Μπράχμαν.

Σχόλια επεξηγηματικά:

(α) Οι λέξεις «πλάνη, ψευδαίσθηση, ψευδαπάτη» υποδείχνουν πως η δική μας εμπειρία του εαυτού μας και του κόσμου είναι λανθασμένη, στρεβλωμένη από τις αισθητήριες εντυπώσεις και το μυαλό μας. Αλλιώς, ναι, υπάρχει παντού κάτι πραγματικό και αυτό αποδίδεται στο 14.4.

(β) Ο άνθρωπος ως ενσωματωμένο πνευματικό ον έχει τρία σώματα: υλικό, νοητικό κι αιτιακό ή πνευματικό. Το νοητικό έχει τρία όργανα ή τρεις λειτουργίες με κατώτερη συχνότητα (manas – μυαλό, κατώτερος/κοινός νους), μεσαία (buddhi – ανώτερη διάνοια που αξιολογεί, διακρίνει και δημιουργεί) και ανώτατη (citta – ανώτερος νους ή ανώτερη νόηση, που γνωρίζει απλά και ανα-θυμάται μ’ έμπνευση, ενόραση κι ενσυναίσθηση).

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *