Ένας από τους ανώτερους και πιο αξιόλογους μύστες του Χριστιανισμού είναι ο Meister Eckhart (1260-1327/8), ένας Γερμανός μοναχός, θεολόγος, δάσκαλος και μύστης.
Αυτός περισσότερο από κάθε άλλον μυστικό, ακόμα και τους Γρηγόριο Νύσσης και ψευδο-Διονύσιο Αρεοπαγίτη, λέει τα ίδια πράγματα για τον Θεό σαν τον πρώτο Shankaracharya, τον μεγάλο φιλόσοφο του Vedānta. Δεν έγραψε για οράματα ή άλλες εμπειρίες σαν τους μύστες της Ανατολικής Εκκλησίας μα αποκαλύπτει στα γραπτά και κηρύγματά του μεγάλο βάθος στη θεολογική του σκέψη που πρέπει να προέρχεται από ενότητα με την Πρωταρχή, Πρωταιτία και Πρωτουσία του σύμπαντος.
Ο Θεός ως Θεότητα (Gottheit = Godhead) είναι πέρα από τον θεό της (Αγίας) Τριάδας – απερίγραπτος, απερινόητος, απεριόριστος. Κάθε άνθρωπος έχει τη δυνατότητα ένωσης μαζί Του, και μόνο έτσι με τη θέωση τον γνωρίζει κανείς. Δεν υπάρχει τίποτε άλλο εκτός από εκείνον: εκείνος είναι η μόνη πραγματικότητα, πανταχού παρών σ’ ένα αιώνιο Τώρα!
Αυτά ακούγονται πολύ παράξενα για τους εκκλησιαστικούς, τους θεολόγους και ιεράρχες της επίσημης Εκκλησίας. Μετά τον θάνατό του μερικές δηλώσεις του καταδικάστηκαν ως λαθεμένες κι αιρετικές σε ένα παπικό διάταγμα. Μα η καταδίκη αφορούσε μόνο 28 άρθρα από τις εκατοντάδες των γραπτών του και σε αυτήν την καταδίκη πρωτοστάτησε ο Αρχιεπίσκοπος της Κολονίας που φθονούσε τη δημοφιλία του στους πολυπληθείς οπαδούς του και, βέβαια, δεν καταλάβαινε την ουσία των λόγων του δασκάλου.
“Η ύπαρξη του Θεού είναι υπερβατική,” έγραψε, “ξεπερνά κάθε γνώση… Αν πω πως ο Θεός είναι καλός, αυτό δεν είναι αλήθεια… Αν πω πως είναι σοφός, ούτε αυτό είναι αλήθεια. Ακόμα και αν πω πως ο Θεός υπάρχει και αυτό θα είναι ψέμα. Υπάρχει πέρα από την ύπαρξη και την ανυπαρξία! Λέει, λοιπόν, ο Αγ. Αυγουστίνος – Το καλύτερο που μπορούμε να πούμε για τον Θεό είναι να μην πούμε τίποτα σε ό,τι τον αφορά…”
Μα ο Μάιστερ Έκχαρτ πάει ακόμα πιο πέρα και δίνει μια απίστευτα φωτισμένη άποψη που απογειώνει τη μουντή, επίσημη εκκλησιαστική θεολογία:
“Ο Θεός αλήθεια είναι πέρα από τα ονόματα και τη φύση γενικά” εξηγεί. “Αφού ο Θεός της Αγίας Τριάδας μπορεί να ονομάζεται και λέγεται να έχει γνωρίσματα, δεν μπορεί να είναι ο έσχατος Θεός, το Ύψιστο Ον. Άρα το Ύψιστο Ον και ο θεός της Αγίας Τριάδας απέχουν τόσο το ένα από τον άλλο, όσο ο Ουρανός από τη γη.”
“Μια ψυχή”, γράφει αλλού, “που λέει πως είδε ή πως γνωρίζει το Θεό είναι απομακρυσμένη από τον Θεό. Ο Θεός είναι ένα απεριόριστο, ακατάληπτο κενό μέσα στο οποίο η ψυχή μπορεί να χαθεί έτσι που να υπάρχει μόνο Ένα. Έτσι η προσέγγιση κι ένωση γίνεται μέσα από αγνωσία!”
“Αν επιθυμείτε να μάθετε για τον Θεό με θείο τρόπο, τότε η γνώση σας πρέπει να είναι ειλικρινής αγνωσία, λήθη του εαυτού και των άλλων πλασμάτων… Ποτέ δεν βρίσκεστε σε καλύτερη θέση παρά μόνο στο πλήρες σκοτάδι και στην αγνωσία”.
Στην ένωση εκείνη δεν υπάρχει πολλαπλότητα, διαφορές και διακρίσεις: υπάρχει μόνο ενότητα: αυτή είναι η αγνωσία, η γνώση δίχως αντικείμενο.
