(Κατανοώντας τα Μυστήρια Wen Tzu 2).
Οι αληθινά μεγάλοι άντρες είναι γαλήνιοι και δεν έχουν πόθους· είναι ήσυχοι και δεν έχουν έγνοιες.
Φυσικό και σταθερό, το Τάο γεννά όντα μα δεν τα καταπιέζει, παράγει εξέλιξη μα δεν την περιορίζει. Όλα τα πλάσματα παράγονται κι εξαρτώνται από Εκείνο, κανένα όμως δεν το γνωρίζει και δεν το ευγνωμονεί. Δεν εμπλουτίζεται με συσσώρευση και αποθήκευση, ούτε φτωχαίνει με ξόδεμα και απόλαυση.
Ακολουθώντας Εκείνο, οι αληθινά σπουδαίοι άνθρωποι κάνουν τον ουρανό σκέπαστρο και τη γη αμάξι τους, τις τέσσερεις εποχές ως άλογα και φως και σκοτάδι ως οδηγούς τους. Ταξιδεύουν ακόμα και όπου δεν υπάρχουν δρόμοι, περιφέρονται όπου δεν υπάρχει κούραση και πηγαινοέρχονται μέσα από ανύπαρκτες πύλες.
Όταν ο ουρανός είναι το σκέπαστρο, τίποτα δεν μένει ακάλυπτο· όταν η γη είναι το αμάξι, τίποτα δεν μένει αστήρικτο· όταν οι 4 εποχές είναι τ’ άλογα, τίποτα δεν μένει ανενεργό· όταν φως και σκοτάδι είναι οι οδηγοί, τίποτα δεν μένει αποκλεισμένο. Γι’ αυτό το ταξίδι είναι γρήγορο δίχως ταλαντεύσεις, γίνεται απολαυστικό δίχως κούραση.
Οι σπουδαίοι άνθρωποι έχουν το σώμα τους ήσυχο, τον νου τους ανεξάντλητο, κι έτσι βλέπουν τον κόσμο καθαρά. Έτσι μένουν με την ενουσία του Τάο καθώς παρατηρούν την ασύνορη γη.
Αυτοί δεν προωθούν τις υποθέσεις του κόσμου παρά μόνο σύμφωνα με τη δική τους φύση· έτσι αυτές δεν είναι επιτηδευμένες. Διότι τίποτα δεν μπορεί να βοηθήσει πραγματικά τις αλλαγές των μύριων όντων παρά μόνο να καταλάβουν το ουσιαστικό και να παραμείνουν με αυτό. Γι’ αυτό οι σοφοί καλλιεργούν το εσωτερικό τους έδαφος και δεν ενδιαφέρονται να διακοσμήσουν το εξωτερικό τους με μπιχλιμπίδια. Έτσι παραμένουν ανοιχτοί δίχως επιτήδευση μα δεν αφήνουν ακάμωτο τίποτα που πρέπει να γίνει. Δεν έχουν κανόνες άκαμπτους μα δεν αφήνουν τίποτα ακανόνιστο, καθόλου αταξία.
Το να μην έχεις επιτήδευση σημαίνει να μην προτρέχεις ξεπερνώντας άλλους. Το να μην έχεις κανόνες σημαίνει να μην προσπαθείς ν’ αλλάξεις τη φύση.
Δεν υπάρχει μη-κανονικότητα, δεν υπάρχει αταξία, διότι αυτοί οι σοφοί, οι αληθινά μεγάλοι άνθρωποι αποδέχονται, καθώς προχωρούν, την αμοιβαία κατάφαση των μύριων όντων.
Αυτοί κυβερνούν τον εαυτό τους και δεν θέλουν να κυβερνούν άλλους: τέτοια είναι η αριστοκρατία, η αριστεία. Δρουν δίχως επιτήδευση, εργάζονται δίχως μόχθο, γνωρίζουν δίχως διανοητισμό.
