1. Ένας ανθρωπολόγος έδειξε ένα παιχνίδι σε παιδιά μιας φυλής στην Αφρική. Το άρθρο στο Διαδίκτυο δεν έδωσε περισσότερες πληροφορίες με ονόματα.
Έβαλε ένα καλάθι με φρούτα στη βάση ενός δέντρου και τους είπε «Όποιο φθάσει πρώτο στο δέντρο θα πάρει το καλάθι».
Τα παιδάκια στέκονταν 30 μέτρα μακριά.
Όταν έδωσε το σινιάλο για εκκίνηση είδε με μεγάλη έκπληξη πως όλα άρχισαν να βαδίζουν γοργά αλλά μαζί, κρατώντας το ένα το χέρι του άλλου, ώσπου έφτασαν όλα μαζί στο δέντρο και μοίρασαν μεταξύ τους τα φρούτα!
Το μεγαλύτερο είπε τη λέξη «ubuntu», κι εξήγησε – «Πώς θα μπορούσε ένα από μας να είναι ευτυχισμένο παίρνοντας όλα τα φρούτα, ενώ τ’ άλλα παιδιά θα έμεναν στερημένα;»
2. Η λέξη είναι σύνθετη με ubu και ntu.
Στη Nguni Bantu οικογένεια αφρικανικών γλωσσών ubu αναφέρεται στην ανθρώπινη φύση που είναι κοινωνική καθώς υπάρχει εκ φύσεως αλληλοσύνδεση και αλληλεξάρτηση. Από την άλλη, ntu αναφέρεται στη μοναδικότητα του κάθε ατόμου.
Κάθε άτομο εξαρτάται για την επιβίωση κι ευτυχία του σε κάποιο βαθμό από τις προσφορές των άλλων. Κανένα άτομο δεν θέλει να ζει εντελώς μόνο του, αποκομμένο από τους συνανθρώπους του.
Ορισμένα αγαθά όπως οι φυσικοί πόροι, (γη, νερό, φως, αέρας) ανήκουν στη συλλογική ιδιοκτησία, – όχι στην ατομική όπως στις Δυτικές χώρες.
3. Οι Αφρικανοί στοχαστές, όπως ο Δρ. James Ogude, καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Addis Ababa (Αιθιοπία), συνδέουν τον ατομικισμό και καπιταλισμό της Δύσης με τη ρήση του Descartes «Σκέφτομαι άρα είμαι/υπάρχω».
Στη φιλοσοφία ubuntu το βασικό σκεπτικό είναι «Είμαι/υπάρχω επειδή όλοι είμαστε/υπάρχουμε». Αυτό φαίνεται στην παροιμία umuntu ngumuntu ngabantu «το άτομο είναι άτομο χάρη στ’ άλλα άτομα».
Η έννοια της αλληλοσύνδεσης και αλληλεξάρτησης παρουσιάζεται και σε άλλες παροιμίες, όπως ballaan fira gabu ila guba «ένας τυφλός που έχει συγγενείς μπορεί να βλέπει».
4. Βέβαια, η ιδέα της συλλογικότητας δεν απουσίασε από τη Δυτική στόχαση όπως στη ρήση του Σπινόζα (και άλλων) πως το άτομο βρίσκει πραγματική ευτυχία κάνοντας ευτυχισμένους τους άλλους.
Ο John Locke επίσης λέει πως ένας άνθρωπος κάνει δικό του (= ατομική περιουσία) φυσικό αγαθό εφόσον σμίγει με αυτό τη δική του εργασία κι «εφόσον μένει αρκετό και της ίδιας ποιότητας για άλλους».
Μα όπως στην πράξη αυτές οι ορθές πανανθρώπινες αρχές αγνοούνται στη Δύση, αγνοούνται, όπως είναι φανερό από τις εξελίξεις, και στην Αφρική.
Η απληστία κατανικά τη λογική παντού.
