“Στον καιρό μας οι άνθρωποι χτίζουν πιο πολυσύνθετες ταυτότητες απ’ ότι στο παρελθόν. Δεν υπάρχουν πια προκατασκευασμένα ιδεολογικά μονομπλόκ – ο καθένας, η καθεμιά φτιάχνουμε τη δικιά μας, μοναδική ταυτότητα, γιατί έχουμε την πολυτέλεια να επιλέξουμε ανάμεσα σε πολύ περισσότερες επιλογές. Κι έτσι φτάνουμε να είμαστε χωρισμένοι σε εκατομμύρια μικροομάδες, να αντιμετωπίζουμε θέματα παραδοσιακά με νέο μάτι.’’ Αυτά γράφει ο Θ. Γεωργακόπουλος ‘‘Εμείς είμαστε με τους άλλους’’, Καθημερινή 31/7/2021
Τα γράφει αυτά ο συμπαθής δημοσιογράφος κι ερευνητής, με αφορμή (χωρίς να το λέει) τις προσκολλήσεις και ταυτίσεις μας με πολλά και διάφορα. Για παράδειγμα παίρνει έναν ποδοσφαιρικό αγώνα με μονό παίκτη: o ένας καλός παίκτης της Αγγλίας, ας πούμε, εναντίον ενός καλού παίκτη της Ελλάδας (Μάρκους Ράσφορντ και Βασίλης Τσιάρτας). Σαν Έλληνες εμείς θα υποστηρίζουμε τον Τσιάρτα. Μα έχουμε ίσως μάθει πως ο Ράσφορντ (της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ) είναι ακτιβιστής κατά της φτώχειας στη Βρετανία με πλούσια φιλανθρωπική δράση που τη βράβευσε η βασίλισσα. Ενώ ο Τσιάρτας, μετά την απόσυρσή του έχει επιδοθεί σε ρατσιστικά, ομοφοβικά, ξενοφοβικά παραληρήματα, και σε ανορθόγραφα γραπτά κείμενα. Κάποιοι σίγουρα δεν θα επιλέξουν με εθνικά κριτήρια διότι έχουν ενστερνιστεί κι άλλα.
Ως εδώ οι παρατηρήσεις του Γεωργακόπουλου είναι ορθές. Μα είναι συγχρόνως ελλιπείς.
Τα κριτήρια είναι μόνο ένα στοιχείο στο χτίσιμο της προσωπικότητας μας. Ναι, μπορεί να μιλούμε και να γράφουμε για την ταυτότητα μα εννοούμε την προσωπικότητα μας. Η ταυτότητα είναι η γνήσια φύση μας, αυτό που είμαστε από την γέννησή μας: άνθρωποι, άντρες και γυναίκες. Η προσωπικότητά (= το πρόσωπο ή προσωπείο) είναι αυτό που χτίζεται σιγά σιγά με την ανατροφή, την παιδεία, την απόκτηση προτιμήσεων, ιδεολογίας, αξιών, κριτηρίων.
Η ταυτότητα είναι φυσική, εγγενής. Η προσωπικότητα χτίζεται τεχνητά πάνω στην ταυτότητα και την καλύπτει με την ποικιλομορφία και παρδαλότητά της. Η ταυτότητα είναι μόνιμη, δεν αλλάζει εύκολα τουλάχιστον, ή και καθόλου. Η προσωπικότητα αλλάζει αδιάκοπα.
Ο άνθρωπος άνδρας παραμένει άνθρωπος άνδρας όσα γυναικεία ή ζωώδη χαρακτηριστικά κι αν φορέσει, όπως ο Αχιλλέας με τα γυναικεία ρούχα και στολίδια που κρυβόταν ανάμεσα σε γυναίκες.
Υπάρχει όμως ακόμα ένα κριτήριο που ο Γεωργακόπουλος δεν μνημονεύει. Το ‘‘καλό’’ ποδόσφαιρο που παίζεται με τέχνη. Οποιοδήποτε παιχνίδι. Γιατί να υποστηρίξεις έναν φιλάνθρωπο έστω ακτιβιστή αν δεν ξέρει να παίζει όμορφα; Ευχαριστιέσαι και νιώθεις ευγνωμοσύνη με τον καλό σπόρτσμαν ή την καλή ομάδα που ξέρει την τεχνική!
