Φιλ62: Φυσιολογικές λειτουργίες (Β’)

Φιλ62: Φυσιολογικές λειτουργίες (Β’)

- in Φιλοσοφία
0

1. Στην προηγούμενη δημοσίευση εξετάσαμε τις κανονικές ψυχικές μας λειτουργίες (λέγονται και τομείς ή κέντρα). Έχουμε λοιπόν τη διάνοια με την παρατήρηση, τον σχηματισμό ιδεών και την αποθήκευση στη μνήμη που χρησιμοποιεί διάκριση, λογική και προσοχή. Μετά είναι το αισθηματικό κέντρο με το αίσθημα της ύπαρξης και τα διάφορα θετικά συναισθήματα χαράς, αγάπης κλπ και η ενσωμάτωση που μας συνενώνει με μεγαλύτερα σύνολα από την οικογένεια ως την ανθρωπότητα. Τέλος έχουμε και τον ζωτικό τομέα που φροντίζει για την υγεία του οργανισμού με τις έμφυτες λειτουργίες του, μαθαίνει όλες τις κινήσεις και τέχνες μας και μας κατευθύνει στους ρόλους μας ως άντρες και γυναίκες.

Αυτά τα κέντρα λειτουργούν με πολύ διαφορετικές ταχύτητες. Το πιο αργό είναι η διάνοια. Πολύ ταχύτερο είναι το κέντρο της ζωτικότητας. Και ακόμα ταχύτερο είναι το (συν)αίσθημα.

Επειδή το θέμα αυτό μπορεί να μην είναι τόσο ευνόητο ας κοιτάξουμε μερικά παραδείγματα.

2. Αν προσπαθήσετε να παρατηρήσετε τις κινήσεις της γλώσσας σας καθώς μιλάτε, θα δείτε πως πρέπει να επιβραδύνετε την ομιλία σας. Η παρατήρηση ανήκει στη διάνοια είπαμε και η ομιλία στη ζωτικότητα: η πρώτη μια έμφυτη λειτουργία, η δεύτερη επίκτητη.

Ή, μένοντας με το ίδιο ζήτημα, προσπαθήστε να σκεφτείτε πως θα κινηθούν τα φωνητικά όργανα (λάρυγγας, γλώσσα, στόμα, χείλη) για να ηχήσουν οι λέξεις ‘τώρα σκέπτομαι λέξεις’.. Είναι αργή διαδικασία. Αν όμως η εκφορά γίνει από μόνη της, ολοκληρώνεται πολύ γρήγορα.

Πάρτε διαφορετικό παράδειγμα. Ρουφάτε μια δυο γουλιές κρασί, κονιάκ ή τσίπουρο και σε κλάσμα δευτερολέπτου ολόκληρος ο οργανισμός νιώθει διαφορετικά. Το ίδιο θα συμβεί με μια γουλιά νερό, αν διψάτε.

Ή νιώθετε κούραση και απογοήτευση μετά από μια δύσκολη μέρα στη δουλειά και σωριάζεστε στην πολυθρόνα. Ξάφνου κτυπά το τηλέφωνο κι ένα πολύ αγαπητό πρόσωπό, σας καλεί στο σπίτι του για βραδινό ή πάρτι. Πάλι σε κλάσματα δευτερολέπτου η διάθεσή σας αλλάζει, η εξάντληση εξαφανίζεται και γεμίζετε διέγερση, ενθουσιασμό, χαρά.

3. Ο διανοητικός τομέας και ο ζωτικός έχουν κατάφαση και άρνηση. Στη διανοητική λειτουργία η κατάφαση παρουσιάζεται ως θετική διατύπωση, ή ως ‘Ναι’ και η άρνηση ως ‘ Όχι’. Η μια ή άλλη πλευρά υπερισχύει συνήθως και έτσι ακολουθεί δράση ή αδράνεια. Κάποτε όμως οι δυο πλευρές φαίνονται να έχουν ίση δύναμη οπότε νιώθουμε αναποφασιστικότητα ή αμφιβολία. Και οι δύο πλευρές είναι αναγκαίες. Αν μόνο το ‘Ναι’ παρουσιάζεται ή μόνο το ‘Όχι’ τότε υπάρχει σοβαρή διανοητική δυσλειτουργία.

Το ίδιο και σοβαρότερο είναι η θετική και αρνητική πλευρά της έμφυτης αισθητήριας λειτουργίας στον τομέα της ζωτικότητας. Εδώ υπάρχουν ευχάριστες (=θετικές) και δυσάρεστες (=αρνητικές) εντυπώσεις και αυτές δίνουν ορθό προσανατολισμό στη ζωή μας. Οι ευχάριστες εντυπώσεις όσφρησης, γεύσης και αφής (θερμοκρασίας, δροσιάς, φρεσκάδας κλπ) υποδείχνουν συνθήκες ωφέλιμες για τη ζωή. Αντίθετα, δυσάρεστες εντυπώσεις (μπαγιάτικο, σάπιο, υπερβολικό κρύο ή αφόρητη ζέστη κλπ) υποδείχνουν βλαβερές συνθήκες. Μένουμε με τις πρώτες και αποφεύγουμε όσο μπορούμε τις δεύτερες.

Δυστυχώς για τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων στον Εξωτερικό κύκλο αυτός ο διπολισμός ευχάριστο-δυσάρεστο γίνεται το μόνο κριτήριο και ο μόνος κανόνας ζωής. Αυτό αυτόματα δημιουργεί περιορισμούς στις νοητικές λειτουργίες και στον τρόπο ζωής, καθώς επεκτείνεται και σε διανοητικές λειτουργίες και άλλες ζωτικές λειτουργίες. Πρόσωπα, πράγματα και περιστατικά που κανονικά θα έπρεπε να είναι ουδέτερα γίνονται δυσάρεστα και αποφεύγονται ή ευχάριστα και επιδιώκονται. Άνθρωποι με ωραίο παρουσιαστικό, αλλά κακό χαρακτήρα ή λιγοστή νοημοσύνη και καλλιέργεια γίνονται ίσως πιο ελκυστικοί και  δουλειές προσοδοφόρες μα κοπιώδεις γίνονται απωθητικές.

4. Κλείνοντας ας σημειώσουμε τρία πράγματα.

α) Η αίσθηση παροδικού χρόνου που συνοδεύει όλες τις εμπειρίες μας βασίζεται στην ταχύτητα της διανοητικής λειτουργίας στην οποία είμαστε αγκυροβολημένοι.  Πολύ σπάνια συμβαίνει ώστε κι ένας κοινός άνθρωπος να έχει εμπειρία του ζωτικού ή αισθηματικού τομέα καθαυτού (συνήθως σε συνθήκες μεγάλου κινδύνου) και τότε η αίσθηση του χρόνου αλλάζει δραματικά.

β) Ο αισθηματικός τομέας επίσης έχει αρνητικές λειτουργίες, όπως είδαμε. Αυτές δεν είναι φυσιολογικές όπως το ‘Ναι-Όχι’ της διάνοιας ή το ευχάριστο δυσάρεστο’ των αισθήσεων. Αυτές είναι ανωμαλίες που οφείλονται στην εισροή ενέργειας από τον ζωτικό στον αισθηματικό τομέα. Αυτές οι ανωμαλίες, όπως είδαμε είναι πολύ βλαβερές. Θα επανέλθω στο θέμα.

γ) Υπάρχουν δύο ανώτερες λειτουργίες: ανώτερο αίσθημα και ανώτερη διάνοια. Αυτές παρουσιάζονται μόνο όταν ο νους ανέρχεται στο επίπεδο αυτοσυνειδησίας. Όσο οι άνθρωποι ζουν στην ονειρική αφύπνιση νομίζοντας πως αυτή είναι η μόνη πραγματικότητα, δεν έχουν πρόσβαση στο ανώτερο επίπεδο συνειδήσεως και στον ανώτερο τομέα αισθήματος και διάνοιας.

Χρειάζεται όμως να γνωρίζει κανείς μια άλλη γενική άποψη της ενσωμάτωσής του. Αυτά για αργότερα.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *