Φιλ27: Χριστιανισμός: Σώματα

1.Γράφω εκτενώς για τον Χριστιανισμό, διότι βλέπω να υπάρχουν πολλές παρανοήσεις διάχυτες στη γενικότερη νοοτροπία των χριστιανών. Αλλά τονίζω πως είμαι θεοσεβούμενος χριστιανός ακολουθώντας τη διδασκαλία του Χριστού που καταλαβαίνω, όχι όμως αυτήν που πλασάρουν οι επίσημες Γραφές και η Εκκλησία.

Οι δογματικοί θεολόγοι της Ανατολικής “ορθοδοξίας” (που μόνο ορθή δόξα δεν έχει) δηλώνουν πως ο άνθρωπος έχει δύο σώματα μόνο: το σαρκικό και πνεύμα ή ψυχή. Ο Χ. Ανδρούτσος παίρνει, όπως κι άλλοι, ως βάση τη Γένεση 2.7, όπου ο Θεός έπλασε πρώτα το σώμα από χώμα και μετά ενεφύσησε την ψυχή-πνεύμα μέσα στο χοϊκό σώμα, μετά παραπέμπει στα εδάφια του Παύλου στην 1Κρ, κεφ. 15 (Δογματική, ανατυπ 2005: 130-1). Μερικοί μάλιστα πάνε ακόμα πιο βαθιά στον παραλογισμό λέγοντας πως ο Κύριος ανελήφθη στον ουρανό με το σαρκικό του σώμα και πως οι νεκροί θα αναστηθούν με σώμα που θα έχει σάρκα, αίμα και οστά και γεννητικά όργανα. Πλάθουν δηλαδή τον αόρατο κόσμο του “ουρανού ” ή “παραδείσου” κατ’ εικόνα και ομοίωση του υλικού, όπως τον αντιλαμβάνονται. Το ίδιο κάνουν, παρεμπιπτόντως, και μερικές άλλες θρησκείες μα και πολλοί αποκρυφιστές, εσωτεριστές, πνευματιστές κλπ.

Είναι να απορείς αφού ο Παύλος τουλάχιστον αποσαφηνίζει το θέμα γράφοντας ξεκάθαρα “Σας λέω, αδελφοί μου, πως η σάρκα και το αίμα δεν μπορεί να κληρονομήσει τη Βασιλεία του Θεού, ούτε η φθορά την αφθαρσία” (1Κρ,15.50). Οπότε το σαρκικό σώμα δεν πάει στον Ουρανό.

2.Πόσα σώματα έχει ο άνθρωπος, λοιπόν;

Ο Παύλος σαφώς δίνει τρία – σαρκικό, ψυχικό, πνευματικό.

Στην 1η προς Κορινθίους κεφ15, το εδάφιο 44 λέει “σπείρεται σώμα ψυχικόν, εγείρεται σώμα πνευματικόν”. Τέτοια όμως είναι η εμμονή των θεολόγων που με κατάφορο βιασμό της γλώσσας ή με ανόητη σοφιστεία λένε πως εδώ “ψυχικό” σημαίνει “σαρκικό” (!), σάμπως ο Παύλος δεν ήξερε ελληνικά και δεν θα χρησιμοποιούσε το κατάλληλο επίθετο, όταν συνεχίζοντας τονίζει “έστι σώμα ψυχικόν και έστι σώμα πνευματικόν”.

Είναι φανερό πως ο Παύλος στο χωρίο αυτό παρουσιάζει την αντίθεση όχι μεταξύ σαρκικού/χωματένιου σώματος (το υλικό μας κορμί) και ψυχής, αλλά σαφέστατα μεταξύ ενός ψυχικού σώματος κι ενός πνευματικού – άσχετα, πέρα και ξεχωριστά από την υλική σάρκα.

Στο χωρίο 49 λέει “ καθώς εφορέσαμε την εικόνα του χοϊκού ανθρώπου, θα φορέσουμε και την εικόνα του επουράνιου”. Το ρήμα φορώ σημαίνει “βάζω κάτι ξένο πάνω μου” όπως ένα ρούχο ή παπούτσι. Και η λέξη “εικόνα” υποδείχνει κάτι μη ουσιαστικό και αυθεντικό αλλά “ομοίωμα, αντανάκλαση, φαινόμενο”. Υπάρχει, λοιπόν, κατά τον Παύλο το ον που φοράει το σαρκικό σώμα, το ψυχικό μα και το πνευματικό ή επουράνιο.

Αν ο Παύλος γράφει ορθά, κι αν τον ερμηνεύω ορθά, τότε ποιο είναι αυτό το ον;

3.Το θεολογικό διανόημα πως ο άνθρωπος έχει δύο σώματα μου μοιάζει εντελώς μυωπικό και ανυπόστατο. Βασίζεται μόνο στο εδάφιο Γένεσις 2.7 που είναι εικόνα παρμένη από τη Μεσοποτάμια ή Αιγυπτιακή θεολογία όπου ο άνθρωπος δημιουργείται από πηλό και μετά διαποτίζεται από το αίμα ή την πνοή ενός θεού και ζωντανεύει.

Αλλά σε άλλο εδάφιο, Γένεσις 1.26-27, ο Θεός εποίησε τον άνθρωπο “κατ’ εικόνα θεού” ή, όπως λέει ο Θεός, “κατ’ εικόνα ημετέραν και καθ’ ομοίωσιν”. Αφού ο Θεός είναι Πνεύμα και υπεράνω του υλικού εκδηλωμένου κόσμου τον οποίο ο ίδιος έχει δημιουργήσει, τότε ο άνθρωπος είναι πρώτιστα θεϊκό πνεύμα και μετά σάρκα ή χώμα και ψυχή.

Πώς αγνοούν αυτές τις απλές αλήθειες οι θεολόγοι;

Και πώς θα ερμήνευαν το magnificat της Παναγίας που τόσοι και τόσοι μεγάλοι συνθέτες ενσωματώνουν (στα Λατινικά) στις Θείες Λειτουργίες τους: “Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον και ηγαλλίασε το πνεύμα μου επί τω Θεώ τω σωτήρι μου” (Λκ 1.46-7); Σίγουρα δεν θα μας πουν πως εδώ η ψυχή είναι το υλικό σώμα…

4.Όπως έγραψα στο προηγούμενο άρθρο Φιλ 25, υπάρχουν και τα Γνωστικά κείμενα που παρουσιάζουν μια όλως διαφορετική παράδοση της διδασκαλίας του Χριστού δίχως ίχνος αποκαλυπτισμού. Αυτά δίνουν σαφώς τρία σώματα συν το “ένθεο” που είναι ίδια ουσία με τον Θεό, αφού από την θεϊκή ουσία εκπορεύεται μάλλον παρά δημιουργείται ο άνθρωπος – κάθε άνθρωπος.

Αργότερα, παρότι μερικοί, όπως ο Αγ. Ιουστίνος, μνημονεύουν δυο μόνο σώματα, αρκετοί (και μερικοί αιρετικοί) Πατέρες και η σύνολη εσωτερική χριστιανική παράδοση μνημονεύουν το ένθεο σώμα, το πνευματικό, το ψυχικό και το σαρκικό. Υπάρχουν κι άλλες ονομασίες αλλά για την ώρα φθάνουν αυτές εφόσον θυμόμαστε πως το ψυχικό είναι αυτό που θα ονομάζαμε ορθότερα “νοητικό”, δηλαδή ο νους με τις λειτουργίες του σκέψεων, συναισθημάτων, εντυπώσεων, διαθέσεων κ.λπ.

Επειδή δεν μπορεί ένας αντικειμενικός ερευνητής να έχει σωστή άποψη για τον Χριστιανισμό αν δεν γνωρίζει και την Γνωστική παράδοση, και μάλιστα όχι ως αίρεση, σύντομα θα πρέπει να κοιτάξουμε και μερικά Γνωστικά κείμενα.