Όλες οι αντιλήψεις περί Θεού ή Αλλάχ είναι προβολές της ανθρώπινης φαντασίας και αντανακλούν (ή συμμορφώνονται με) τις πολιτισμικές αξίες τόπου και εποχής.
Κατά καιρούς κάποιοι που κοίταξαν την απεραντοσύνη του διαστήματος με τα αμέτρητα άστρα θα σκέφτηκαν ίσως «γιατί να υπάρχουν αυτά και ο ήλιος και η γη αντί να υπάρχει τίποτα, ένα απέραντο κενό;» Και υπέθεσαν, ίσως, πως πίσω από τα υπαρκτά σώματα του σύμπαντος, υπάρχει μια αόρατη, άγνωστη «Αιτία» που ονομάζουμε «Αλλάχ» ή «Θεός», ή της δίνουμε κάποιο άλλο όνομα.
Μετά, ο Θεός, η Πρωταιτία του σύμπαντος έχει ορισμένες ιδιότητες που εξ ανάγκης αντανακλούν ή συμμορφώνονται με κάποιες από τις απόψεις της κουλτούρας του τόπου και της εποχής. Αλλά έχει αυτές τις ιδιότητες ή αξίες ή δυνάμεις σε υπέρτατο βαθμό. Έτσι έφτιαξαν τον Θεό στη δική τους εικόνα και ομοίωση και μετά υπέθεσαν πως εκείνος έφτιαξε εμάς ομοίως!
Τώρα γιατί ο Θεός είναι αρσενικού γένους; Διότι οι αρχαίες κοινωνίες (ή έστω μικρές κοινότητες) ήταν πατριαρχικές. Έτσι ο Θεός είναι πατριάρχης, δηλαδή πατέρας και αξιοζήλευτος κοινοτάρχης.
Μα πρέπει να έχει και μια θηλυκή πλευρά για να μπορεί να παράγει τις γυναίκες και τα θηλυκά όντα γενικά.
Έτσι τώρα τον φαντάστηκαν ως βασιλιά ή σουλτάνο τυραννικό μα δίκαιο και με την ελαστικότητα του ελέους, της συμπόνιας και της χάρης, που εκφράζουν την κρυμμένη θηλυκή πλευρά του. Είναι ο Θεός δημιουργός και Αφέντης, καθισμένος στον ουράνιο θρόνο του και από εκεί να εποπτεύσει, να διοικεί και να κρίνει τους πάντες και τα πάντα. Είμαστε όλοι παιδιά του και μας αγαπά όπως ο φύλαρχος τη φυλή του, ο οικογενειάρχης την οικογένεια του. Μερικούς τους αγαπά περισσότερο και τους προικίζει με χαρίσματα, άλλους τους συμπαθεί απλώς και άλλους τους απεχθάνεται και μισεί.
Γενικά, έχει δημιουργήσει τον κόσμο, ιδίως εδώ στη γη, ειδικά για μας, κι έχει οργανώσει ένα πρόγραμμα για την καλοπέρασή μας εφόσον παραμένουμε υπάκουοι ακολουθώντας ορισμένες εντολές του που μας έδωσαν οι «προφήτες» και «ιερείς» μεσολαβητές του.
Αυτό είναι το γενικό αφήγημα στις Αβρααμικές θρησκείες και άλλες που πρεσβεύουν τον Ουράνιο Πατέρα ή κάποιο πατερναλιστικό Πνεύμα που δημιούργησε το σύμπαν και μας από το Τίποτα, κάποια στιγμή που ξεκινά ο γραμμικός χρόνος. Το «Πριν» παραμένει άγνωστο.
Υπάρχουν βέβαια παραλλαγές με κάποιες διαφορές.
Υπάρχουν και οι πολυθεϊστικές θρησκείες με κάποια θεϊκή δύναμη κρυμμένη πίσω από ή μέσα σε κάθε φαινόμενο της Φύσης εκτός από τον ίδιο τον άνθρωπο!
Υπάρχει και η Βεδική Παράδοση με τους πολλούς θεούς και αντίστοιχες θεές που είναι όλοι και όλες εκδηλώσεις του Ένα, του Ενός υπέρτατου, άγνωστου Πνεύματος Μπράχμαν.
Το Brahman είναι η απερινόητη, ασύλληπτη Πρωτουσία, Πρωταιτία και Πρωταρχή. Είναι η «Μυστική Δύναμη» ή το «Πνεύμα Απόλυτο». Η ίδια η λέξη υποδείχνει «απεραντοσύνη, μεγαλοσύνη». Από την Ουσία του που είναι λεπτότερη από το πιο λεπτό, σχεδόν σαν το Τίποτα, και μέσα σε αυτήν, εγείρεται ή παράγεται το σύμπαν με όλα του τα φαινόμενα, όπως κύματα, ρεύματα και δίνες, αφρός και κρύσταλλοι και παγόβουνα, στον ωκεανό, μα παρά τη διαφορετική μορφή τους δεν παύουν να είναι νερό.
Το εκδηλωμένο σύμπαν, η δημιουργία ολόκληρη (τα κύματα και τα παγόβουνα στον ωκεανό της αναλογίας μας), όλα τα φαινόμενα που γνωρίζουμε, φαίνεται να λειτουργούν σύμφωνα με νόμους. Μερικοί λένε πως μπορεί να υπήρξε, ή μπορεί να υπάρξει, μια περίοδος που δεν υπήρχαν νόμοι. Δεκτό, μα αυτή είναι μια εικασία μόνο ενώ όλες οι ενδείξεις που έχουμε χιλιάδες χρόνια πιστοποιούν τη λειτουργία νόμων.
Οι νόμοι προϋποθέτουν Νοημοσύνη. Οπότε στο Μπράχμαν πρέπει να υπάρχει Νοημοσύνη με την οποία σχεδιάζεται, εκδηλώνεται και λειτουργεί το σύμπαν.
Η δύναμη Νοημοσύνης και δημιουργικότητας μορφοποιείται στην Πρώτη Θεότητα που λέγεται στη Βεδική Παράδοση Īśvara (προφέρεται Eeshwara). Αυτός είναι ο Θεός Δημιουργός κι Επόπτης του σύμπαντος. Και αυτός παίρνει τρεις μορφές όπως Vișṇu, Brahmā και Śiva που δημιουργούν τα πάντα: ο πρώτος δίνει το έναυσμα για να αρχίσει η διαδικασία και τη συντηρεί, ο δεύτερος την υλοποιεί και την επεκτείνει και ο τρίτος τη σταματά και την καταλύει για να ξαναρχίσει πάλι.
Είναι ένας αέναος κύκλος που επαναλαμβάνει σε περιόδους δισεκατομμυρίων ετών. Το Μπράχμαν παρέχει την ουσία και τις δυνάμεις του, μα δεν κάνει τίποτα: παραμένει απλός, ανεπηρέαστος θεατής έχοντας επίγνωση των πάντων, όντας μέσα στα πάντα επίσης.
Είναι και μέσα στον άνθρωπο με όλες του τις ιδιότητες μα σε μικρογραφία. Μερικοί γενναίοι σοφοί στρέφουν την προσοχή τους εντός και βρίσκουν μέσα τους την πηγή των πάντων, την κρυμμένη Αλήθεια. Έτσι γνωρίζουν την πραγματικότητα «εξ ιδίοις».
