Φιλ461: Το σχολείο του κόσμου

Πώς ξαναγίνεσαι παιδί και πας πίσω στην αρχή;

Η ζήση στον κόσμο μας αρχίζει με μια εκπνοή και μια κραυγή.

Δεν είναι σαν όνειρο η είσοδος στον κόσμο αυτό της σάρκας και των πραγμάτων;…Και παίζει το πλάσμα στη φαντασία με ήρωες και δέσποινες, δράκους και θησαυρούς θαμμένους, σε μια πολύχρωμη παράσταση κι εκλάμψεις μεγαλείου.

Η ζωή έρχεται, κανένας δεν τη διώχνει. Κυλάει, γλιστράει μέσα από ίσκιους και λιακάδες, πουθενά δεν μένει για πολύ. Η ζωή φεύγει γρήγορα, κανένας δεν τη σταματάει.

Από έκπληξη σε άλλη έκπληξη. Ο θαυμασμός γεννά τη μάθηση – όσο νωθρός, όσο αθόρυβος κι αν είναι. Εκείνος σπέρνει τα ερωτήματα κι η περιέργεια τρέχει σε αναζήτηση με συνεργό την έρευνα.

Δεν είναι η άγνοια που γεννά τη γνώση, παρότι συμβαίνει και αυτό. Η άγνοια γεννιέται από τη γνώση και από εκείνη θα στηρίζεται, όπως το ψέμα από την αλήθεια. Γιατί αγνοείς θεληματικά μόνο εκείνο που γνωρίζεις. Γιατί λες ψέματα μόνο όταν γνωρίζεις την αλήθεια.

Πώς ξέρεις πως το ψέμα που φέρνει συγχώρεση είναι καλύτερο από την αλήθεια που διαιωνίζει σύγκρουση; Πώς λες πως το πιο βαθύ σκοτάδι είναι πριν την αυγή; Πότε ξύπνησες την ώρα εκείνη; Ακόμα και το φως του ανόητου είναι για τον σοφό σκοτάδι.

Η ζωή μας στον κόσμο είναι το πρώτο μας σχολείο. Τα γεγονότα της ημέρας είναι τα μαθήματα. Η φύση στο περιβάλλον γύρω μας και στον νου μέσα μας, η πρώτη μας δασκάλα. Κι αν δεν σου δίνει πτυχία και τίτλους σου έδωσε όρεξη κι επιμονή.

Μαθαίνεις κάποτε να χαμογελάς έστω και αν κουβαλάς μια ραγισμένη καρδιά. Η θλίψη δεν είναι τόσο βασανιστική (όσο και αν βαραίνει), όσο η αχώνευτη ενοχή. Μαθαίνεις όμως αληθινά; Ή τσιμπολογάς βιαστικά;

Βλέπεις τον ανθρώπινο παραλογισμό της απληστίας καθώς οι καπνοβιομηχανίες σκοτώνουν τους καλύτερους πελάτες τους αργόσυρτα και οι παραγωγοί προφυλακτικών εξαλείφουν μελλοντικούς πελάτες ολοκληρωτικά. Βλέπεις και τον αιρετικό να τρώει και να πίνει μα επίσης να δίνει και να ξοδεύει, ενώ ο πιστός ορθόδοξος νηστεύει και αποκτά και συσσωρεύει.

Δύσκολα δραπετεύεις απ’ το κλουβί του κεφαλιού και του συναισθηματισμού, καθώς αφήνεσαι στην αυταρέσκεια και τη ματαιοδοξία. Ζεις από ύπουλη συνήθεια στη γνώμη των γνωστών γιατί όλοι εξαρτιόμαστε λίγο πολύ αναμεταξύ μας και η προσδοκία σαν την εγωπάθεια σκοτώνει, ή σαν το κάπνισμα, αργά αργά μα σίγουρα.

Και όμως το καλύτερο, το πιο ακριβό σου ρούχο είναι κουρέλι για τον εκατομμυριούχο.

Δεν αργούν να γίνουν ερείπια τα έργα της φιλόδοξης αλαζονείας και να χαθούν στο πέρασμα του χρόνου, όπως το πρόσωπο που σου χάρισε τις καλύτερες αναμνήσεις έγινε κι έμεινε κι αυτό σκιά μακρινή στη μνήμη.

Και η κατάθλιψη που νιώθω κάποτε είναι το σώμα που σαλεύει ζωντανό κι ένα μυαλό που θέλει να πεθάνει, με δηλητήριο αυτολύπησης.

Να λοιπόν κι άλλο παράλογο στον κόσμο μας: οι πολλοί που περνούν μια ζωή ολόκληρη σαν να μην έχουν υπάρξει ποτέ.

Κάπου ξεχάσαμε τη φύση μας – κι ας αναπνέουμε ξέγνοιαστα ως το τέλος, και ας αναζητούμε το φως του ήλιου τον χειμώνα και τον ίσκιο το καλοκαίρι. Κανείς δεν μας καταναγκάζει: αναπαυόμαστε όταν κουραζόμαστε.

Η δράση είναι στόχευση, σαν τη σκοποβολή: μια ελάχιστη παρέκκλιση του ματιού στην αρχή καταλήγει σε αστοχία τεράστια στο τέλος.

Εκτιμούμε την όραση και με το παραπάνω, όμως η ρίζα βαθιά στο χώμα δεν έχει μάτια, μα βρίσκει την τροφή που θέλει.

Έργα και λόγια έχουν μια πηγή πριν την επιθυμία και την ορμή. Μην την παραγνωρίζεις, μίλα και κάνε μόνο το απαραίτητο. Αν αμελείς το κοντινό και στρέφεσαι στο μακρινό σε κοροϊδεύουν και τα δυο.

Δεν είναι ο αδύναμος που υπηρετεί τον ισχυρό, παρότι συμβαίνει και αυτό. Ο δυνατός υπηρετεί τον ανίσχυρο, όπως ο δάσκαλος τον μαθητή και ο γιατρός τον ασθενή. Η δράση είναι η ενέργεια της δικαιοσύνης στην καθημερινή ζωή.

Τη δικαιοσύνη που με προστατεύει όταν η σοφία συντηρεί την τάξη του κόσμου, όταν η τάξη καταρρέει την προστατεύω με τον εαυτό μου.

Η ζωή δεν είναι όπως νομίζουν οι πολλοί μια προσμονή να περάσει της καταιγίδας η αναταραχή, μα να μάθουμε να χορεύουμε και με τις ψιχάλες στη βροχή.

Έτσι μαθαίνεις να λογίζεσαι σαν τον λιγόλογο σοφό, να δρας ελάχιστα με την προσπάθεια πρωταθλητή και τη δεξιότητα του μάστορα υπηρετώντας με καλλιτεχνία στο παρόν το μέλλον κι αφήνοντας το παρελθόν λησμονημένο.

Έτσι μαθαίνεις πως τίποτα για όσα κόπιασες δεν αξίζει κι ας καυχιέσαι κοφτός, τίποτα όσο του εγωισμού σου ο συχνός θάνατος.

Και είπε ο Λάο Τσου: η αγνή ειλικρίνεια φυσά από την καρδιά του σοφού σαν τον ζωοδόχο αέρα της άνοιξης και τη θανατερή πνοή του φθινοπώρου.

Η ζήση μας τελειώνει με μια εκπνοή και σιωπή – που είναι πριν απ’ την αρχή. Κι έτσι ο κύκλος θα συνεχιστεί – ζωή, θάνατος και ξανά ζωή – ώσπου η αλυσίδα να κοπεί.