Μια εξαιρετική ταινία του James Cameron του 2009, του ίδιου που σκηνοθέτησε την άλλη εξαιρετική ταινία Titanic (1997). Σκηνοθέτησε κι άλλες ταινίες που σε μαγνήτιζαν (Alien 1986, Terminator (2) 1991, True Lies 1994, Strange Days 1995).
Είναι εντυπωσιακή ψυχαγωγία και τεχνικός θρίαμβος με την ψηφιακή του τεχνολογία και την τρισδιάστατη προβολή που σε «μπάζει» στον κόσμο που προβάλλει και στην απλή μα διδακτική πλοκή του.
Σαν τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών ή το Star Wars, ο κόσμος του είναι μυθικός, μα κι εξωγήινος, και οι γηγενείς μιλούν μια άγνωστη γλώσσα (Na’vi), που, ευτυχώς, δεν χρειάζεται να μάθουμε καθόλου.
Είναι ένας μακρινός πλανήτης, Πανδώρα, έτος 2154, όπου οι Αμερικανοί εξορύσσουν ένα ορυκτό πολύτιμο κι απαραίτητο για τη Γη και τώρα θέλουν να καταλάβουν τον πιο ιερό χώρο των ντόπιων για να αντλήσουν το ορυκτό. Η αλληγορία θυμίζει το Dances with Wolves (Λευκοί εναντίον Ερυθροδέρμων) για εδάφη.
Οι γηγενείς Νάβι είναι γαλαζόδερμοι, χρυσομάτηδες και πανύψηλοι, μια φυλή που ζει ειρηνικά και αρμονικά στο δάσος με μεγάλη ποικιλία πολύχρωμα φανταστικά φυτά και άγρια κι εξημερωμένα ζώα.
Οι λευκοί εισβολείς δεν τους καταλαβαίνουν, φυσικά, μα ούτε μπορούν να ζήσουν στις φυσικές συνθήκες του πλανήτη, καθώς η ατμόσφαιρα δεν είναι κατάλληλη. Έχουν φτιάξει έναν εκτεταμένο σταθμό μα, για να βγουν πιο έξω στον πλανήτη, πρέπει να φορούν ειδική μάσκα με γήινο αέρα – ή να γίνουν άβαταρ, δηλαδή να πάρουν την τεχνητή οργανική μορφή ενός Νάβι ενώ το γήινο σώμα τους μένει καλωδιωμένο στο σκάφος.
Ο Jake Sully (Sam Worthington) είναι παράλυτος στα πόδια μα ξεκινά τη δράση του ως άβαταρ (με την υπόσχεση πως αν βοηθήσει στην εξαπάτηση των Νάβι θα έχει μια επέμβαση που θα θεραπεύσει την παράλυσή του) και να μπορεί να περπατά πλήρως. Αλλάζει γρήγορα νοοτροπία αφού σώζεται από την Neytiri, κόρη του φύλαρχου των Νάβι. Μαθαίνει τη γλώσσα και τα έθιμα των Νάβι, καβαλάει τα άλογα (με τα οποία οι έφιπποι συνδέονται αισθητηριακά) και, σε μια από τις ωραιότερες σεκάνς, εξημερώνει ένα ευέξαπτο πτηνό σαν δράκο.
Κάποια ώρα έρχεται η τελική αποφασιστική σύγκρουση μεταξύ εισβολέων με τα τελευταία όπλα μαζικής καταστροφής και των Νάβι που έχουν για σύμμαχο κάθε ζωντανή μορφή και μια πνευματική, αθέατη δύναμη του πλανήτη. Ο Σάλι, που έχει ερωτευθεί τη Νεϊτίρι, τους βοηθάει ενάντια στους πρώην συντρόφους του.
Σε μερικούς κριτικούς δεν άρεσε το γεγονός πως ένας λευκός ξανά γίνεται ο καταλύτης για τη λύτρωση και νίκη των ιθαγενών. Σε άλλους, ιδίως τους ινδουιστές, άρεσε το γαλάζιο δέρμα που θυμίζει τον θεό Κρίσνα ενσαρκωμένο ως πρίγκιπα-πολεμιστή ενάντια στους κακούς.
Μα αυτό που σε κερδίζει, είναι το φαντασμαγορικό θέαμα της ζωής του πλανήτη με τα απίστευτης ομορφιάς λουλούδια και φυτά του και την αρμονική συνοχή όλων των μορφών σε μια πρωτόγνωρη, απείρως ελκυστική παρουσίαση.
Το 160 τόσα λεπτά της ταινίας όχι μόνο δεν σε κουράζουν μα, απεναντίας, θα ήθελες να διαρκέσουν περισσότερο!
