1. Ο οξυδερκής ή ευαίσθητος αναγνώστης αντιλαμβάνεται πως υπάρχει ένα λογοπαίγνιο στον τίτλο που προτείνει δύο διαμετρικά αντίθετες έννοιες. Η πρώτη ρωτά κατά πόσο βρίσκουμε χαρά στην ποίηση και η δεύτερη κατά πόσο η ποίηση είναι κάτι αξιόλογο.
Αλλά προτού εξεταστούν οι δύο έννοιες πρέπει να εξεταστεί η έννοια της ίδιας της ποίησης. Διότι, όπως τα περισσότερα προϊόντα της ανθρώπινης εργασίας, και η ποίηση παρουσιάζει μια ποικιλία ειδών που διαφέρουν ως προς τη μορφή και ποιότητά τους. Και η διαφορά ποιότητας είναι πιο σημαντική.
Υπάρχει δραματική ποίηση σε θεατρικά έργα, επική ποίηση, λυρική, προσωπική ή δραματική (όχι όμως του θεάτρου)· υπάρχουν ωδές, σονέτα, ύμνοι, μπαλάντες κλπ.
2. Τα μέλη του ποιητικού κύκλου, δηλαδή οι επαγγελματίες ποιητές (άσχετα με το αν έχουν άλλο επάγγελμα βιοποριστικό) και κριτικοί δεν ενδιαφέρονται να κοιτάξουν κριτικά την ποιότητα ποιημάτων. Αν το έκαναν αυτό οι ποιητάρηδες θα έπαυαν να γράφουν και, όπως οι εκατοντάδες τραγουδάρηδες πληρώνουν εταιρείες για να βγάλουν τον ποθητό δίσκο που θα πουλήσει ελάχιστα, να πληρώνουν εκδότες να δημοσιεύουν τα ψυχοπλακωτικά προϊόντα τους που σπάνια κινούνται πέρα από τα σύνορα του ποιητικού κύκλου.
Οι κριτικοί δεν έχουν καθαρότερα μυαλά. Μπορεί να επαναλαμβάνουν με δικά τους λόγια σε μακρόσυρτες αναλύσεις αυτά που (νομίζουν πως) γράφουν οι ποιητάρηδες. Μπορεί ακόμα να αναλύουν το μέτρο, αν υπάρχει κάποιο στις γραμμές, μια μεταφορά ή ονοματοποιία, μα σπάνια θα εκφέρουν γνώμη αν το σχήμα λόγου είναι κατάλληλο και δίνει ποιότητα στο κείμενο.
3. Δεν αμφιβάλλω πως τα μέλη του ποιητικού κύκλου βρίσκουν πολλή χαρά στην ενασχόληση τους με τα υποτιθέμενα ποιήματα. Δόξα τω θεώ, εκατομμύρια γράφονται κάθε χρόνο….
Αλλά ας πάρουμε δυο παραδείγματα από το ίδιο κείμενο του Σεφέρη:
φθινόπωρο, ακρογιαλιά και λίγες βελόνες πεύκου υστέρα απ’ τη βροχή
σκόρπιες και κόκκινες σα χαλασμένα δίκτυα.
Δεν είναι σπουδαία ποίηση μα η παρομοίωση είναι εύστοχη κι ευχαριστεί. Όμως παρακάτω, οι γραμμές εμφανίζουν δυσκολία:
οι σύντροφοι φόρεσαν τ’ αγάλματα φόρεσαν τις γυμνές
άδειες καρέκλες του φθινοπώρου. ..
Ναι, καταλαβαίνω που το πάει, τι θέλει να υποδηλώσει ο ποιητάρης, μα το «φόρεσαν» δεν βοηθάει. Απεναντίας εμποδίζει, διότι δεν φοράς ούτε «άγαλμα» ούτε «καρέκλες». Οι σύντροφοι είναι κατά μια έννοια «γυμνοί» – όχι οι καρέκλες! Η μεταφορά είναι πολύ πιεσμένη, επιτηδευμένη, αποτυχημένη.
Τι χαρά θα νιώσεις στις ακόλουθες γραμμές άλλου ποιητάρη; –
Ζωγράφιζε ξανά και πάλι / την απουσία της αγάπης / στον κόσμο.
Πως «ζωγραφίζεις», έστω με την ελευθερία της ποίησης, μια «απουσία»; Αν ζωγραφίζεις, ζωγραφίζεις κάτι με μορφή. Η απουσία δεν έχει μορφή.
Είναι σκέτη αρλούμπα. Δυστυχώς τόσο άθλια είναι η Παιδεία εδώ και πολλές δεκαετίες που οι αρλούμπες περνάνε όχι μόνο για ποίηση μα και για αριστουργήματα – κι ας νοιώθουν όλοι τον ναρκισσισμό ή τη νέκρα στις άγαρμπες γραμμές.
