1. Έχω έναν τόμο δημοσιευμένο από τις εκδόσεις Κοινωνία των (δε)κάτων του 2011 με Τα Ποιήματα του 2010. Εδώ υπάρχουν δύο απάτες.
Η πρώτη σχετίζεται με την ημερομηνία. Τα κείμενα είναι από συλλογές, αλλά ακόμα και αν όλες αυτές εκδόθηκαν το 2010 (αφού δεν δίνεται ημερομηνία υποθέτω πως είναι του 2010), τα κείμενα μπορεί να είναι πολύ παλαιότερα.
Η δεύτερη αφορά τα κείμενα: Τα περισσότερα είναι πρόζα κομμένη έτσι που να μοιάζει με παραδοσιακό ποίημα, όπως το:
Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη
περπατώντας η δόξα μονάχη…
Αυτό του Σολωμού είναι ποίημα κλασικό ή παραδοσιακό έχοντας ομοιοκαταληξία ή ρίμα, μέτρο και ρυθμό (ανάπαιστος υυ/υυ/κλπ: υ = ατόνιστο «των Ψα-»· / = τονισμένο «-ρών»). Το 2ο της συλλογής 2010 λέει:
Αν φέρνεις, όπως λες, πόλεμο
στη γη των γερατειών μου
κι αν η φωτιά του είναι ν’ αφανίσει
κάθε μου ιερό ( Χρ.Αναγνωστόπουλος: Διηγήματα)
Ούτε ρίμα έχει, ούτε γνωστό παραδοσιακό μέτρο: οι γραμμές είναι ακανόνιστες υ/υ/υ/υ/υυ, υ/υυυ/υ, υυυ/υ/υυ/υ/, /υυυυ/ ! Είναι πρόζα κομμένη, συνήθως αυθαίρετα, μα εδώ κάπως συνετά.
2. Υπεύθυνος Σειράς (υπάρχουν κι άλλοι τέτοιοι τόμοι) είναι ο κ. Ντίνος Σιώτης κι οι Επιμελήτριες για την επιλογή δύο κυρίες, Μαρία Κυρτζάκη και Παυλίνα Παμπούδη.
Ο Ν Σιώτης (στιχοπαραγωγός και αυτός) γράφει στον πρόλογο πως η ποίηση ‘καλά κρατεί’ και το τοπίο της αλλάζει προς το καλύτερο. Αυτή τη γνώμη τη συνάγει από το ότι το 2006 ‘υπήρχε μόνο ένα περιοδικό αποκλειστικά για την ποίηση’, ενώ το 2010 ‘υπάρχουν πέντε’. Διαπιστώνει δε πως ‘ολοένα περισσότεροι άνθρωποι εμπλέκονται με την ποίηση’ γράφοντας, διαβάζοντας ή μελετώντας την ή παρακολουθώντας ποιητικές εκδηλώσεις.
Από αυτήν την άποψη σίγουρα η ποίηση ‘ καλά κρατεί’. Και μάλιστα, όπως αναφέρει ο ΝΣ, το 2009 ιδρύθηκε ‘ο Κύκλος Ποιητών’, η πρώτη λέσχη ποιητών στην Ελλάδα.
Παρόμοια επισήμανση κάνουν και οι δύο κυρίες: “Σ’ αυτή την εποχή που όλα τα σκιάζει η φοβέρα και τα πλακώνει ή κατάθλιψη’ (το 2010 άρχισε να γίνεται αισθητή η πολιτικοοικονομική κρίση), η Ποίηση πάει καλά και μάλιστα παρουσιάζει σταθερά αυξητικές τάσεις”!
3. Πολύ παράξενο και μάλλον ανόητο ακούγεται αυτό το κριτήριο της αυξητικής τάσης! Εγώ τουλάχιστον, όπως κάθε νουνεχής οπαδός της Ποίησης, θα περίμενα να δείξουν οι εξειδικευμένοι αυτοί επιμελητές πως έχουμε πολλά καλά και καλύτερα ποιήματα, όχι απλώς πολλούς που γράφουν κι ‘εμπλέκονται’!
Δυστυχώς, όπως έχω συχνά επισημάνει, ο Ποιητικός Κύκλος δεν θέλει και αμφιβάλλω αν μπορεί να διακρίνει καλή, γνήσια Ποίηση και τις σαχλαμάρες που παράγουν και ανακυκλώνουν τα μέλη του.
Υπάρχει όντως αυξητική τάση. Μα είναι ποιότητας η αύξηση;
Μάλλον δεν μας ενδιαφέρει πια η καλή ποιότητα . Και αυτό φαίνεται όχι μόνο από την κάκιστη γραφή που πλασάρεται ως ποίηση, μα και από άλλα σύγχρονα φαινόμενα – φτηνά κακοραμμένα ρούχα παρακατιανά υφάσματα (νάιλον και πολυέστερ), κακόγουστες οικοδομές (πολυκατοικίες, μονοκατοικίες, πολυώροφα γραφεία κλπ), φαστφουντάδικα με τα προκάτ ανθυγιεινά φαγητά τους κλπ.
Όταν μεγάλες μάζες ανθρώπων αφήνονται σε τόσο χαμηλής ποιότητας σίτιση, κατοίκηση κι ένδυση, γιατί θα ήταν διαφορετική η γραφή που ασυλλόγιστα οι ενδιαφερόμενοι ονομάζουν ποίηση και την προωθούν εγκωμιάζοντάς την;
4. Θα πρέπει να παρουσιάσω λεπτομερώς τις πτυχές της γραφής που συναντάει κάποιος στον τόμο αυτό. Θα το κάνω στο επόμενο άρθρο. Σήμερα λίγα ενδεικτικά στοιχεία.
Μια κα Άννα Γρίβα δίνει τις ακόλουθες εικόνες (σ 21):
φτερά/ αιχμηρά/ σαν τον χρόνο…
τώρα μας οργώνει/ το μακελειό…
είναι της μπόρας/ το δρεπάνι…
με ένα αγκάθι στην τσέπη/ την πιο κρυφή της καρδιάς μας
Κανένα από αυτά τα σχήματα λόγου ‘αιχμηρός χρόνος… το μακελειό οργώνει… μπόρας δρεπάνι… πιο κρυφή τσέπη της καρδιάς’ δεν ευσταθεί.
Κάποιος Χρ. Κούκης γράφει (σ 43) –
Ο φτωχός κι ο θεός
Γιορτάζουνε τον ήλιο τρώγοντας το φεγγάρι
Με τις καρδιές τους προτεταμένες.
Η δεύτερη γραμμή συμβολίζει κάτι, μα ποιος νοιάζεται; Η Τρίτη δείχνει σχεδόν απίστευτη κακογουστιά.
Μετά στη σελίδα 51 η Ελένη Μαρινάκη εξομολογείται –
Ένα ένα/ κόβω τα κλαδιά μου˙/τα ξεραίνω
Σαν τα αισθήματα/ που πνίγω/ κάθε βράδυ
Μη βγάλουν φύλλα/ και με τυλίξουν
Προσέξτε τη σύγχυση εδώ. Είναι τα κλαδιά της που ξεραίνει. Είναι και τα αισθήματα με τα οποία μοιάζουν (=σαν) τα κλαδιά. Μετά είναι τα φύλλα που ενδέχεται να βγουν και (σαν λαχάνου ή αμπελιού) την τυλίξουν (σαν ντολμά;). Με τι αντιστοιχούν τα κλαδιά; Δεν είναι τα αισθήματα, αφού συγκρίνονται με αυτά. Με τι αντιστοιχούν τα φύλλα;… Άγνωστα και τα δύο – και απουσία αντιστοιχίας.
Ο δε Μ. Παπαδόπουλος μας μιλάει για –
Το τραγούδι του
βάλτου με μια πένθιμη έξαρση κι εσύ, μισθοφόρος του
τελευταίου θεού με τη βουλιμία της δόξας του…
Γιατί άραγε κόβονται οι δύο πρώτες γραμμές μετά το άρθρο ‘του’, πώς είναι η ‘ πένθιμη έξαρση’ και ποιος είναι ο τελευταίος θεός; Άγνωστα!
5. Αρκετά. Χρειάζεται ο κόσμος την προώθηση γραφής τόσο χαμηλής ποιότητας;
Μπορούν αυτοί οι ανυπόστατοι, κακόγουστοι στίχοι όντως να θεωρούνται ποίηση;
Έτσι οπωσδήποτε φαίνεται να πιστεύουν τα αυξανόμενα μέλη του λεγόμενου ποιητικού κύκλου. Είναι τα φαστφουντάδικα που τρέφουν τον νου όσων έχουν χάσει τη δύναμη τους της διάκρισης.
Θα επανέλθω να παρουσιάσω και τους λιγοστούς καλούς στίχους.
