Πάσχος Μανδραβέλης
Όλοι έχουμε μια ψευδή αντίληψη του ιστορικού χρόνου. Επειδή από μικροί διδασκόμαστε την Ιστορία ως παράθεση των μεγάλων γεγονότων, αδυνατούμε να αντιληφθούμε ότι αυτά που ονομάζουμε «κομβικά σημεία» του παρελθόντος δεν προέκυψαν μονομιάς, αλλά ήταν προϊόν μακροχρόνιων και σύνθετων διεργασιών. Μόνον όταν διαβάζουμε, π.χ., τα φύλλα της «Καθημερινής» για τη Μικρασιατική Καταστροφή αντιλαμβανόμαστε ότι οι «μεγάλες στιγμές» της Ιστορίας δεν ήταν «στιγμές», αλλά το αποκορύφωμα μιας ακολουθίας αποφάσεων, εκλογών, δημοψηφισμάτων, συγκρούσεων κ.λπ. Είναι μια διαδικασία που τότε σίγουρα φαινόταν αργόσυρτη.
Αυτήν τη στρεβλή εικόνα που έχουμε για τον ιστορικό χρόνο εκμεταλλεύεται στο έπακρον ο λαϊκισμός, παρουσιάζοντας την πολιτική σαν μια ιστορία του «ψεκάστε, σκουπίστε τελειώσατε». Το «με ένα νόμο κι ένα άρθρο» δεν είναι μόνο μια απλοϊκή λύση –και συνεπώς ανέφικτη, μέχρι καταστροφική– αλλά μοιάζει και ταχύτατη. Το πρόβλημα όμως είναι πως αυτού του τύπου οι πολιτικές δεν είναι μόνο καταστροφικές για τις χώρες, αλλά είναι διαβρωτικές για τη Δημοκρατία, η οποία έχει στον πυρήνα της πολλή κουβέντα, αρκετούς συμβιβασμούς και συνεπώς μεγάλο χασομέρι. Από την άλλη μεριά, βεβαίως, είδαμε πώς κατέληξαν και οι γρήγορες αποφάσεις του Πούτιν για την Ουκρανία, οι οποίες ελήφθησαν χωρίς το αναγκαίο χασομέρι της Δημοκρατίας.
Την απατηλή εντύπωση για τον ιστορικό χρόνο εκμεταλλεύθηκαν και οι λαϊκιστές ένθεν κακείθεν της κυβέρνησης, και κάποιοι μέσα στη Ν.Δ., για να εξακοντίσουν τη σοφία τους, ότι «εκτός από το χειροκρότημα ο κ. Μητσοτάκης γύρισε με άδεια χέρια». Η αλήθεια είναι πως κανένας από τους βουλευτές και γερουσιαστές, που πήγαν να τον ακούσουν, δεν τον ασήμωσε με κανένα εκατονταδόλαρο. Ούτε ο Αμερικανός πρόεδρος υποσχέθηκε να εισβάλει στην Τουρκία. Αλλά οι διεθνείς σχέσεις, όπως και η Ιστορία, δεν φτιάχνονται μονομιάς. Μπορεί να γκρεμίζονται εύκολα –έχουμε εμπειρία εμείς από αυτά– αλλά χτίζονται λιθαράκι, λιθαράκι, ένα εκ των οποίων έβαλε και ο κ. Αλέξης Τσίπρας, όταν επισκέφθηκε την Ουάσιγκτον. Τότε δεν κατάφερε να σταματήσει τη συμπαραγωγή των F-35, που είχε η Τουρκία· δεν θυμόμαστε να είπε καν κουβέντα γι’ αυτά. Λογικό. Οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία επηρεάζονται σε ένα βαθμό από την Ελλάδα και τους Ελληνοαμερικανούς, αλλά δεν ορίζονται από εμάς.
Τι φάνηκε, λοιπόν, στο χειροκρότημα; Φάνηκε μια Ελλάδα πιο σίγουρη για τον εαυτό της. Εθεσε τα ζητήματα των δύσκολων σχέσεων με τη γείτονα σε ένα διεθνές πλαίσιο, που κατανοούν οι Αμερικανοί, αντί να κλαψουρίζει «η Τουρκία μπήξε και η Τουρκία δείξε». Εγινε σαφές ακόμη και στον πιο μπουμπούνα Ρεπουμπλικανό ότι ο ιστορικός αναθεωρητισμός δεν φύεται μόνο στους σιτοβολώνες του Βορρά, αλλά και στις θάλασσες της Μεσογείου. Είναι και οι επενδυτές, που ψάχνουν και τα παρακολουθούν όλα αυτά.
Επομένως, στον βραχύ χρόνο δεν προέκυψε κάτι απτό από το χειροκρότημα, αλλά επίσης στον βραχύ ιστορικό χρόνο δεν γίνεται τίποτε, ό,τι κι αν λένε οι παντός κόμματος λαϊκιστές.
Πηγή: Καθημερινή
