Νίκος Κωνσταντάρας
Οσο περνούν οι ημέρες, ο καθένας μας συνειδητοποιεί πόσο σημαντικοί είναι οι άλλοι γι’ αυτόν. Η απομόνωση μας αναγκάζει να αναθεωρήσουμε πολλά που θεωρούσαμε δεδομένα, να δούμε από άλλη σκοπιά τη ζωή, τον εαυτό μας, τη θέση μας στην κοινωνία. Ολοι βρεθήκαμε ναυαγοί στην ίδια σχεδία. Είτε σιωπηλοί είτε φλυαρώντας, είτε προσποιούμενοι τους αδιάφορους, μας κατέχουν οι ίδιες αγωνίες: θα επιζήσουμε, εμείς και οι αγαπημένοι μας; Πόσο θα αλλάξει ο κόσμος μας; Θα αντέξουν τα σχέδιά μας, οι συνήθειες, τα πιστεύω μας; Δεν κινδυνεύουμε μόνο εμείς και οι αγαπημένοι μας, μας φοβίζει και το ενδεχόμενο να ανατραπούν τα δεδομένα της κοινωνίας, να μη βρεθούμε πάλι εκεί που ήμασταν χθες. Κάποιοι κοιτάζουν τον ορίζοντα, ελπίζοντας στη σωτηρία, άλλοι αισθάνονται ασφαλείς μέσα στην πίστη τους, άλλοι κοιτάζουμε μέσα μας, αναζητώντας σοφία, παρηγοριά.
Η νέα συνθήκη της καθημερινότητας μας επηρεάζει όλους – από τη γυναίκα στο ταμείο που φοράει γάντια και μάσκα και φοβάται καθένα από τους εκατοντάδες πελάτες και τα χρήματά του, στην ηλικιωμένη που, μόνη στο σπίτι, δεν γνωρίζει εάν οι λίγες προμήθειες που περιμένει θα φέρουν και τον κίνδυνο.
Ο φόβος μας αναγκάζει να δούμε ο ένας τον άλλον όχι ως δεδομένο, ως κομπάρσο στη ζωή μας, αλλά πρωταγωνιστή και στη δική του. Βλέπουμε ότι τα επαγγέλματα που έως χθες βρίσκονταν στο χαμηλότερο επίπεδο του κοινωνικού και οικονομικού χρηματιστηρίου θα παίζουν ολοένα μεγαλύτερο ρόλο στη ζωή μας: οι μεταφορείς, οι «ντελιβεράδες» και άλλοι διανομείς· οι ταμίες και άλλοι εργαζόμενοι σε σούπερ μάρκετ, μπακάλικα και φαρμακεία· οι άνθρωποι που δουλεύουν σε ψησταριές και μαγειρεία· οι υπάλληλοι σε τηλεφωνικά κέντρα· οι τεχνικοί που συντηρούν δίκτυα· οι υπάλληλοι δημοσίων υπηρεσιών που συμβάλλουν στην εκπόνηση και εκτέλεση σχεδίων έκτακτης ανάγκης. Καιρός είναι να αναγνωρίσουμε την προσφορά τους σε μια εποχή που όλοι φοβούνται, όλοι κινδυνεύουν το ίδιο.
Την αξία των γιατρών, των νοσηλευτών, των διασωστών και όσων άλλων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της Υγείας τη θυμόμαστε όποτε τους έχουμε ανάγκη. Καιρός να καταλάβουμε ότι τους έχουμε ανάγκη πάντα και η πολιτεία να συμβάλει στην ενίσχυσή τους.
Για να έχουμε, όμως, καλούς επαγγελματίες και ευσυνείδητους λειτουργούς (σε αυτόν και σε κάθε άλλο τομέα), πρέπει να έχουμε δασκάλους και καθηγητές –αλλά και μια κοινωνία– που θα εμπνέουν τις αρετές αυτές στα παιδιά. Αυτό απαιτεί ανθρώπους που σέβονται ο ένας τον άλλον, που αγαπούν τη ζωή, που διδάσκουν ότι αυτό που είναι καλό για τους πολλούς είναι καλό και για τον καθένα μας, πως ό,τι αποκτάται εις βάρος άλλων, επιβαρύνει την κοινωνία και τον καθένα.
Η αναγνώριση του βαθμού που εξαρτιόμαστε από ανθρώπους κοντά μας αλλά και απ’ αυτούς που δεν γνωρίζουμε, οδηγεί σε νέα εκτίμηση όχι μόνο για την προσφορά των «ανειδίκευτων» αλλά και γι’ αυτών που αφιερώνουν τη ζωή τους στην αναζήτηση ειδικών γνώσεων.
Εχουμε ανάγκη από ανθρώπους που καταλαβαίνουν τι συμβαίνει, που μπορούν να προτείνουν λύσεις. Δεν εξαιρούνται απ’ αυτούς τους «ειδικούς» οι πολιτικοί, που πρέπει να εκτιμήσουν όλα τα δεδομένα και να πάρουν κρίσιμες αποφάσεις σε άγνωστο πεδίο. Οπως κατανοούμε ότι όλοι παίζουν ρόλο στη ζωή μας, έτσι καταλαβαίνουμε ότι είμαστε συνδεδεμένοι με κάθε άνθρωπο σε κάθε χώρα. Ο ιός μπορεί να κάνει απίθανες διαδρομές μέσα από άγνωστους πληθυσμούς για να φθάσει σε εμάς· όμως, και το εμβόλιο θα έρθει όταν βρεθεί σε κάποιο εργαστήριο κάπου στον κόσμο. Το γεγονός ότι ο κορωνοϊός πλήττει κάθε χώρα, δείχνοντας και τον βαθμό αλληλεξάρτησης των πάντων αλλά και τα κενά στις πολιτικές και τις ιδεολογίες των περασμένων δεκαετιών, γεννά την ελπίδα ότι ενώ κάποιοι θα αναζητούν θεραπεία και εμβόλιο, άλλοι θα ασχοληθούν με την εξίσου σημαντική αναζήτηση νέων μοντέλων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης που θα αποφύγουν τις παγίδες και τις αδυναμίες συστημάτων που αποδυναμώνουν τη συμμετοχή και την υπευθυνότητα του πολίτη ή υπονομεύουν τον κοινωνικό ιστό και αναγκαίες κρατικές δομές προς όφελος κάποιων ομάδων. Χρειάζονται νέες ιδέες, νέο κοινωνικό συμβόλαιο, νέα αντίληψη της ζωής και της πολιτικής. Είναι φανερό, επίσης, ότι ενώ η μονάδα του έθνους-κράτους είναι σημαντική για τον αυτοπροσδιορισμό ανθρώπων, για τη διαχείριση της καθημερινότητας, ουδείς μπορεί να θεωρεί εαυτόν ξεχωριστό. Ολοι πάνω στην ίδια σχεδία βρισκόμαστε.
Η μεγάλη ανατροπή μάς αναγκάζει να προστατεύσουμε εαυτούς αλλά να αναγνωρίσουμε και την ευθύνη μας προς τους άλλους. Οι δομές και πολιτικές που θα αναπτυχθούν ως απάντηση στην επιδημία θα πρέπει να έχουν στον πυρήνα τους τη συνύπαρξη και τη συνεργασία, να παρέχουν την ασφάλεια και τη σταθερότητα που επιτρέπουν στο άτομο να προσφέρει στο σύνολο, χωρίς φόβο. Να αναγνωρίζεται η προσφορά, η αξία, η ύπαρξη του καθενός. Αυτή είναι η καρδιά της υπόθεσης.
Πηγή: Καθημερινή
