Μαρία Κατσουνάκη
Οι θάνατοι υπερβαίνουν τις γεννήσεις, ο πληθυσμός της χώρας μας μειώνεται. Τίποτα δεν είναι νέο ή άγνωστο. Oπως και ότι το μεγάλο δημογραφικό πρόβλημα απλώνεται στον πλανήτη. Δεν περιορίζεται ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Ευρώπη. Γήρανση του πληθυσμού και υπογεννητικότητα αντιμετωπίζουν, για παράδειγμα, και οι Ιάπωνες, καθώς το 28% του πληθυσμού είναι άνω των 65 ετών.
Από την άλλη, τα τόσο αναγκαία, για να μη βυθιστούμε στην ανυπαρξία, παιδιά μάλλον κακοπερνούν στον πλανήτη Γη.
Σύμφωνα με μελέτη του ΟΗΕ, κάθε χρόνο 73.000.000 αγόρια και 150.000.000 κορίτσια υφίστανται σεξουαλική κακοποίηση.
Παγκοσμίως, περίπου 15 εκατομμύρια κορίτσια ηλικίας 15 έως 19 ετών έχουν εξαναγκαστεί σε σεξουαλική επαφή ή σε άλλου είδους σεξουαλικές πράξεις κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Οι δράστες των συμβάντων αυτών είναι κυρίως πρόσωπα του ευρύτερου περιβάλλοντος των θυμάτων, φιλικού, συγγενικού, οικογενειακού.
Οι αριθμοί, προφανώς, είναι απλώς ενδεικτικοί. Επίσης η κακοποίηση δεν είναι μόνο σεξουαλική, έχει εύρος και επινοητικότητα… Οι αριθμοί, λοιπόν, μπορεί να υπερβαίνουν τα καταγεγραμμένα, να μην είναι ακριβείς. Η ουσία, πάντως, είναι πως πρόκειται για εκατομμύρια παιδιά. Ας μείνουμε σε αυτό.
Ούτε τα παιδιά ούτε οι ηλικιωμένοι έχουν σπουδαία τύχη στον κόσμο μας. Η έξαρση των περιστατικών στη διάρκεια της πανδημίας και στις δύο ομάδες πληθυσμού (ας αναλογιστούμε τους θανάτους ηλικιωμένων, τα συμβάντα σε οίκους ευγηρίας, την παραμέληση των γερόντων) βοήθησε στην ανάδειξη του προβλήματος. Ενδοοικογενειακή βία, κακοποίηση παιδιών, από τη μία, αδιαφορία για την τρίτη ηλικία, από την άλλη.
Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ την παρέμβαση του Σωτήρη Τσιόδρα, την άνοιξη του 2020, όταν θέριζε ο κορωνοϊός. Μήπως «κάνουμε φασαρία για λίγους ηλικιωμένους και ανίκανους από τα χρόνια συμπολίτες μας;», είχε σχολιάσει συνάδελφός του από το εξωτερικό. Και ο Σ. Τσιόδρας ανέλαβε να του απαντήσει δημοσίως, με φόρτιση συναισθηματική και ανυπόκριτη: «Το θαύμα της ιατρικής του 2020 είναι η παράταση της επιβίωσης αυτών των ατόμων, πολλοί από τους οποίους είναι μανάδες και πατεράδες μας, γιαγιάδες και παππούδες μας. Τιμάμε, σεβόμαστε και προστατεύουμε όλους τους ανθρώπους, αλλά κατεξοχήν αυτούς. Δεν μπορούμε να υπάρχουμε, ούτε να έχουμε ταυτότητα χωρίς αυτούς».
Την έλλειψη ανοχής προς την τρίτη ηλικία σχολίασε ευρηματικά και η ιαπωνική ταινία «Σχέδιο 75» της Τσι Χαγιακάουα, που βραβεύτηκε πρόσφατα στο 63ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Το δυσοίωνο μέλλον που περιγράφει –ένα «σχέδιο» της κυβέρνησης/πρόταση, εκούσιας ευθανασίας έναντι αμοιβής στους ανθρώπους 75 ετών και άνω– το χειρίζεται η σκηνοθέτις με σπαρακτική ευαισθησία, σεβασμό και τρυφερότητα για την τελική ευθεία του βίου. Για τους ηλικιωμένους που προσπαθούν να επιβιώσουν χωρίς να θέλουν να γίνονται βάρος κανενός. Αν και το σενάριο έρχεται από το μέλλον, τα ερεθίσματα είναι ήδη παρόντα: «Υπάρχει μίσος στην ιαπωνική κοινωνία από τους νέους ανθρώπους για τους ηλικιωμένους, γιατί πιστεύουν ότι “πληρώνουν” γι’ αυτούς χωρίς να λαμβάνουν τίποτα ως ανταπόδοση», λέει η Χαγιακάουα και θυμίζει ένα τραγικό περιστατικό. Το 2016 ένας άνδρας, στη χώρα της, εισέβαλε σε οίκο ευγηρίας και σκότωσε 19 ανθρώπους, τραυματίζοντας πολύ περισσότερους. Το κίνητρό του, όπως δήλωσε, ήταν να απαλλάξει την κοινωνία από «άχρηστα» μέλη της. «Για καλό», το έκανε δηλαδή…
Η εικόνα ενός κόσμου που «τραυματίζει» την αρχή και το τέλος του, που κακοποιεί παιδιά και εγκαταλείπει γέροντες, έχει έναν ιδιότυπο συμβολισμό. Δεν είναι μόνο σκληρότητα, αποθηρίωση, κυνισμός. Δεν πρόκειται για επιστημονικές διαπιστώσεις για το δημογραφικό πρόβλημα, λογικές και επεξεργασμένες, όπως ότι πρέπει κάθε χρόνο να έχουμε περισσότερους οικονομικά ενεργούς πολίτες – αλλιώς κατά κανόνα δεν μπορούμε να έχουμε σταθερή ανάπτυξη. Εδώ, μαίνεται ένας πόλεμος, με τα όπλα να στρέφονται στους πλέον αδύναμους να αντιδράσουν. Είτε πρόκειται για αποστροφή ή για έλξη (όψεις του ίδιου νομίσματος) στο σκοτεινό και αδιανόητο, το ζωώδες επικρατεί του ανθρώπινου. Πλήττοντας, ενδεχομένως και ανεπανόρθωτα, την αρχή και το τέλος του βίου, διαλύοντας την παιδική/εφηβική ηλικία και «πυροβολώντας» τους ηλικιωμένους, τι απομένει; Και ό,τι κι αν απομένει μπορούμε να το ορίσουμε ως εξέλιξη;
Πηγή: Καθημερινή
