του Θάνου Τσίρου
Αύξηση δημοσίων δαπανών –τόσο σε επίπεδο κρατικού όσο και τακτικού προϋπολογισμού– θα αποτυπωθεί και το 2016 συγκριτικά με την περυσινή χρονιά. Συγκρίνοντας το κλείσιμο του 2015 με τις προβλέψεις που έχουν γίνει στον προϋπολογισμό για φέτος, προκύπτει ότι οι δαπάνες θα είναι κατά τουλάχιστον 450 εκατ. ευρώ υψηλότερες σε σχέση με το 2015. Μάλιστα, πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης, όπως προκύπτει από τις προτάσεις που έχει διατυπώσει στους δανειστές στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, είναι οι δαπάνες της φετινής χρονιά να αυξηθούν ακόμη περισσότερο. Ηδη, η ελληνική πλευρά αναζητά εναλλακτικές λύσεις για να χρηματοδοτήσει:
• Τη μη περικοπή των αμυντικών δαπανών κατά 500 εκατ. ευρώ, μέτρο που έχει ενσωματωθεί στον κατάλογο με τα προγραμματισμένα μέτρα του 2016. Πληροφορίες αναφέρουν ότι, επικαλούμενη και το προσφυγικό, η ελληνική πλευρά θέλει να περιορίσει το «ψαλίδι» των αμυντικών δαπανών κατά τουλάχιστον 300 εκατ. ευρώ.
• Τη διαφοροποίηση της δαπάνης για τους μισθούς του Δημοσίου. Με τον νόμο που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο έχει προκύψει πρόσθετη δαπάνη 150 εκατ. ευρώ για το 2016 και από τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές θα φανεί αν το κονδύλι θα καλυφθεί χωρίς να προκύψει απαίτηση για «ισοδύναμο».
• Τη μη περικοπή των συντάξεων –κύριων και επικουρικών– μέσα από εναλλακτικά μέτρα, όπως η αύξηση των φόρων ή των ασφαλιστικών εισφορών. Ο προϋπολογισμός του 2016 έχει συνταχθεί με την πρόβλεψη ότι τόσο οι κύριες όσο και οι επικουρικές συντάξεις θα περικοπούν κατά τουλάχιστον 700 εκατ. ευρώ μέσα στο 2016. Μεγάλο μέρος αυτού του ποσού «αγγίζει» και τον τακτικό προϋπολογισμό, είτε μέσω της απευθείας δαπάνης για τις πληρωμές των συντάξεων του Δημοσίου είτε μέσω των επιχορηγήσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία.
Υπό διαπραγμάτευση
Συνολικά, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού έχει υπολογιστεί να διαμορφωθούν στα 49 δισ. ευρώ το 2016 από τα 48,545 δισ. ευρώ το 2015, ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες (περιλαμβάνουν τα πάντα εκτός από τόκους) θα αυξηθούν στα 41,86 δισ. ευρώ από 41,298 δισ. ευρώ το 2015. Τα τελικά νούμερα, βέβαια, θα φανούν μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.
Το 2014 ήταν η τελευταία χρονιά που κάναμε.. οικονομία στα έξοδα. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού (σ.σ. η διαφορά του με τον τακτικό είναι ότι περιλαμβάνει και τις δαπάνες του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων) μειώθηκαν το 2014 κατά περίπου 3,5 δισ. ευρώ συγκριτικά με το 2013, για να κλείσουν στα 55 δισ. ευρώ το 2014 από 58,45 δισ. ευρώ το 2013. Το 2015 έχει καταγραφεί ελάχιστη μείωση καθώς η χρονιά έκλεισε με τις συνολικές δαπάνες σε επίπεδο κρατικού προϋπολογισμού να διαμορφώνονται στα 54,95 δισ. ευρώ, μειωμένες μόλις κατά 112 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2014.
Τι έκοψε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για να συγκρατήσει τις δαπάνες; Το… κοινωνικό κράτος και τις δαπάνες του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. Οι δαπάνες για την κοινωνική προστασία ψαλιδίστηκαν κατά 18% το 2015 για να συγκρατηθούν στο 1,486 δισ. ευρώ από 1,813 δισ. ευρώ το 2014. Η διαφορά προκύπτει επειδή δεν καταβλήθηκε το 2015 κοινωνικό μέρισμα όπως το 2014. Το πακέτο καταπολέμησης της ανθρωπιστικής κρίσης που πέρασε τελικώς η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, είχε προϋπολογισμό μόλις 107 εκατ. ευρώ. Οσον αφορά στις δαπάνες του ΠΔΕ, περιορίστηκαν κατά 186 εκατ. ευρώ, στα 6,4 δισ. ευρώ από 6,592 δισ. ευρώ το 2014 με την ελπίδα ότι θα αυξηθούν αισθητά και πάλι (στα επίπεδα του 2013) μέσα στο 2016.
Ο κατάλογος με τις δαπάνες που αυξήθηκαν το 2015 συγκριτικά με το 2014 περιλαμβάνει:
• Το κονδύλι για τους μισθούς και τις συντάξεις, που διαμορφώθηκε στα 18,74 δισ. ευρώ από 18,478 δισ. ευρώ το 2014 και 18,422 δισ. ευρώ το 2013. Μεγάλη αύξηση συγκριτικά με το 2014 παρατηρείται στη δαπάνη για τις συντάξεις του Δημοσίου (6,348 δισ. ευρώ από 6,093 δισ. ευρώ το 2014) η οποία αποδίδεται στην αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων.
• Επιπλέον 457 εκατ. ευρώ σε επιχορηγήσεις χρειάστηκαν τα ασφαλιστικά ταμεία για να καταβληθούν οι συντάξεις. Περίπου 370 εκατ. ευρώ περισσότερα συγκριτικά με το 2014 πήρε ο ΟΓΑ με αποτέλεσμα η δαπάνη να ανέβει πάνω και από τα επίπεδα του 2013.
• Περίπου 200 εκατ. ευρώ επιπλέον κόστισε η απόφαση του υπουργείου Εργασίας να μην αλλάξει (προς τα κάτω) τα εισοδηματικά κριτήρια του ΕΚΑΣ. Ετσι, το 2015 δαπανήσαμε 920 εκατ. ευρώ αντί για 720 εκατ. ευρώ το 2014 και 795 εκατ. ευρώ το 2014. Το αποτέλεσμα, βέβαια, είναι τώρα να μπαίνει βαθιά το μαχαίρι στο επίδομα και δεκάδες χιλιάδες δικαιούχοι να χάνουν μεγάλο μέρος ή και ολόκληρο το επίδομά τους.
Γενναίο ψαλίδισμα έπεσε μόνο στην κρατική επιχορήγηση του ΕΟΠΥΥ, με το ποσό να περιορίζεται στα 526 εκατ. ευρώ από 656 εκατ. ευρώ το 2014 και 1,1 δισ. ευρώ το 2013 (με το γνωστό αποτέλεσμα να φουσκώνουν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές). Πλέον οι επιχορηγήσεις προς τον ΕΟΠΥΥ είναι λιγότερες από αυτές που δαπανά το κράτος για να επιχορηγεί τις συντάξεις του ΤΑΠ-ΟΤΕ (535 εκατ. ευρώ) και το ταμείο ασφάλισης της ΔΕΗ (579 εκατ. ευρώ).
• Σημαντικά αυξημένο είναι το κονδύλι για τα εξοπλιστικά προγράμματα του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Σε ταμειακή βάση, διατέθηκαν 565 εκατ. ευρώ από 345 εκατ. ευρώ το 2014 και 529 εκατ. ευρώ το 2013.
• Περισσότερα ξοδέψαμε το 2016 και για τους τόκους, καθώς ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός στον οποίο κατέφυγε η χώρα μέσα στο πρώτο εξάμηνο, ανέβασε το σχετικό κονδύλι στα 5,8 δισ. ευρώ.
Πηγή: Καθημερινή
