του Κώστα Καλλίτση
Η ερχόμενη Τετάρτη, 6 Μαΐου, είναι κρίσιμη ημέρα. Συνεδριάζει η διοίκηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με κεντρικό θέμα στην ατζέντα την Ελλάδα. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν (ίσως δεν ανακοινωθούν αμέσως αλλά έπειτα από λίγα 24ωρα) εκτιμάται ότι θα είναι πολύ σημαντικές για την πορεία της χώρας, τη ζωή του ελληνικού λαού. Δύο τα ενδεχόμενα:
(α) Αν υπάρξει βεβαιότητα για συμφωνία με τους εταίρους, η ΕΚΤ εκτιμά ότι μειώνεται το ρίσκο των ελληνικών τραπεζών και θα τους επιτρέψει να αγοράσουν επιπλέον των 10 δισ. έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, εντός του ορίου των 15 δισ. ευρώ.
(β) Αν, αντιθέτως, υπάρξει βεβαιότητα για ρήξη, η ΕΚΤ θα αυξήσει το «κούρεμα» που επιβάλλει στις εγγυήσεις (τις οποίες δίνουν οι ελληνικές τράπεζες για να παίρνουν έκτακτη χρηματοδότηση μέσω ELA) από το 23% που είναι σήμερα, σε 44% ή 65% ή 80%. Αυτά είναι τα τρία σενάρια στο τραπέζι.
Στην πρώτη περίπτωση, βεβαιότητας για συμφωνία, το κράτος θα ανασάνει. Στη δεύτερη, εφόσον συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς η φυγή καταθέσεων από τις τράπεζες, υπολογίζεται ότι οι τράπεζες δεν θα έχουν επαρκείς εγγυήσεις να προσφέρουν και ως εκ τούτου η χρηματοδότησή τους μέσω ELA θα σταματήσει σε ορίζοντα ενός μηνός το αργότερο. Αλλά πριν ξεμείνουν αυτές, ίσως έχει μείνει το ελληνικό Δημόσιο χωρίς λεφτά και έχει κάνει παύση πληρωμών. Η φρίκη ενός πιστωτικού γεγονότος περικυκλώνει τον ελληνικό λαό. Τι συνεπάγεται, πρακτικά, το πιστωτικό γεγονός; Οι συνέπειες θα είναι πολύ βαριές. Ο πρωθυπουργός τις γνωρίζει καλά – ίσως θα ήταν χρήσιμο να ενημερώσει και κάποιους υπουργούς του…
Αν υπάρξει πιστωτικό γεγονός, για να μην ερημώσει η χώρα και οι τράπεζες από κεφάλαια, ο κ. Αλ. Τσίπρας θα υποχρεωθεί να υπογράψει Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που θα βάζει φραγμούς στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls) και στην ανάληψη καταθέσεων. Οι εισαγωγές (σε μία κατεξοχήν εισαγωγική χώρα…) θα κοπούν. Θα σημειωθούν εκτεταμένες ελλείψεις σε κρίσιμα αγαθά – φάρμακα, ενέργεια κ.ά. Μεγάλο μέρος της παραγωγής θα σταματήσει λόγω έλλειψης εισαγόμενων πρώτων υλών. Οι εξαγωγές δραστικά θα συρρικνωθούν. Χιλιάδες θέσεις εργασίας θα καταστραφούν. Από τις καταθέσεις θα μπορείς να σηκώνεις έως ένα όριο, π.χ. 50 ή 70 ευρώ/μέρα, τόσα θα μπορείς να σηκώνεις από τον μισθό που θα σου (αν…) καταβάλλεται. Το σπουδαστικό συνάλλαγμα κόβεται μέχρι νεωτέρας. Οι επιταγές θα απομείνουν χαρτιά στο χέρι όσων έχουν πληρωθεί με αυτές. Πολύ σημαντικό: Κάποιες σαφώς υγιείς επιχειρήσεις, δεν θα αντέξουν. Ισως, ούτε κάποιες τράπεζες.
Το έργο δεν είναι μονόπρακτο. Εξελίσσεται ως ντόμινο. Και οι έλεγχοι, εφόσον επιβληθούν δύσκολα βγαίνουν. Οι Κύπριοι ταλαιπωρήθηκαν δύο χρόνια μέχρι να αποσυρθούν οι έλεγχοι που επιβλήθηκαν τον Μάρτιο 2013. Αγωνίστηκαν σεμνά και περήφανα. Ενώ καταστράφηκαν οι αποταμιεύσεις μιας ζωής μέσα σε 24 ώρες, δεν έκλεισαν ούτε ένα δρόμο ούτε για μια ώρα, δεν σκοτώνονταν ποιος θα αρπάξει τη θέση του άλλου στα ATMs, δεν χρειάστηκε η αστυνομία για να προστατέψει τις τράπεζες, αρνήθηκαν να γίνουν φτηνό reality show για ανθρωποφάγα τηλεοπτικά κανάλια. Δεν θέλω να σκεφτώ πώς θα συμπεριφέρονταν «τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας» ή πολλοί από τους 600.000 μετανάστες που ζουν στην Αττική, όταν πανικόβλητοι μάθουν ότι κλειδώθηκαν οι αποταμιεύσεις τους. Και αδυνατώ να φανταστώ πώς θα μπορέσει να σταθεί οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση επέβαλε τέτοια μέτρα.
Η ακολουθία ρήξη/πιστωτικό γεγονός/ έλεγχοι κίνησης κεφαλαίων, είναι το κακό σενάριο. Το καλό σενάριο είναι η επίτευξη συμφωνίας με τους εταίρους. Συμφωνίας που συνολικά θα επιτρέπει την εφαρμογή ενός νέου μείγματος πολιτικής (για να χρησιμοποιήσω τη γνωστή, πρόσφατη διατύπωση του πρωθυπουργού) με αιχμή την αύξηση της απασχόλησης. Που θα προωθεί την ανασυγκρότηση του παραγωγικού ιστού, την προσέλκυση ξένων μακροπρόθεσμων ιδιωτικών κεφαλαίων, την επέκταση των δημοσίων επενδύσεων, ώστε να αναχαιτιστεί η καταστροφή θέσεων εργασίας και να δημιουργηθούν νέες.
Εκατό ημέρες μετά τις εκλογές, η ελληνική οικονομία συνεχίζει να βυθίζεται στην ύφεση, η ανεργία διευρύνεται, η λιτότητα δεν γίνεται ηπιότερη. Η υπογραφή συμφωνίας τώρα, ανοίγει τον δρόμο σε μια σταθερή μακροπρόθεσμη συμφωνία τον Ιούνιο, συμβάλλει στην άρση της μητέρας όλων των αβεβαιοτήτων, για τη θέση της χώρας στην Ευρωζώνη. Με τη λήξη αυτής της αβεβαιότητας, η ελληνική οικονομία μπορεί να αποκτήσει τεράστια ώθηση, μια αποσυμπίεση πολλαπλάσιας ισχύος από την παρατεταμένη συμπίεση που υφίσταται έως τώρα. Ωστε μέσα στο 2016 η χώρα να μπορέσει με ασφάλεια να ξαναβγεί στις αγορές, να δανείζεται φτηνά για την ανάπτυξή της και για να τελειώνει με τους δανειστές. Με κριτήριο το συμφέρον του ελληνικού λαού, αυτά συνιστούν μονόδρομο.
Πηγή: Καθημερινή
