του Παναγή Βουρλούμη
Παραιτήθηκαν πρόσφατα τρεις γενικοί γραμματείς υπουργείου για να μπορέσουν να κατέβουν υποψήφιοι στις επόμενες εκλογές, όποτε γίνουν.
Αυτό καθ’ εαυτό το γεγονός είναι ασήμαντο, όμως όπως και άλλα παρόμοιου τύπου, δείχνει γιατί έχει διαλυθεί η δημόσια διοίκηση. Στόχος των κυρίων αυτών ήταν από την αρχή η πολιτική καριέρα. Το πέρασμα από υψηλή θέση σε κάποιο υπουργείο είναι τρόπος δημιουργίας πολιτικού κεφαλαίου με εξυπηρετήσεις προς εξαργύρωση και προβολή. Παιδιά των κομματικών σωλήνων στον προθάλαμο για τη Βουλή, έτοιμα τώρα να σώσουν τη χώρα.
Παλιότερα, πριν από το 1981, η ανάλογη θέση του γενικού γραμματέα ή γενικού διευθυντή υπουργείου είχε κύρος και ισχύ. Την κατείχαν άτομα που προέρχονταν από τον χώρο της δημόσιας διοίκησης, επιστέγασμα σταδιοδρομίας και όχι ευκαιριακής εύνοιας. Τους σέβονταν και τους φοβούνταν οι υφιστάμενοί τους και τους υπολόγιζαν οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι που, όπως και τώρα, άλλαζαν συχνά. Γνώριζαν καλά το αντικείμενό τους, κουβαλούσαν πείρα και ωριμότητα. Ο θεσμός του μόνιμου επικεφαλής της δημοσιοϋπαλληλικής ιεραρχίας αναγνώριζε την αυτονόητη ανάγκη της συνέχειας στη διοίκηση που, μαζί με την ανεξαρτησία και αξιολόγηση, είναι τα προαπαιτούμενα για να λειτουργεί αποτελεσματικά.
Τη δεκαετία του 1980 η συνέχεια έσπασε και η διοίκηση κομματικοποιήθηκε τελείως σε όλα τα επίπεδα. Κεντρική κυβέρνηση, Τοπική Αυτοδιοίκηση, ΔΕΚΟ. Δεν πρέπει να απορούμε γιατί δεν δουλεύει τίποτα σωστά στο Δημόσιο. Για το φιάσκο του ΕΝΦΙΑ, τη μη εφαρμογή των νόμων, τη σύγχυση που επικρατεί στην ερμηνεία τους. Οταν καταπατούνται οι βασικές αρχές της σωστής διακυβέρνησης – management –ελλείψει ελληνικής λέξης– ακολουθεί χάος. Οι υφιστάμενοι στην καλύτερη περίπτωση παραλύουν, στις χειρότερες αυτονομούνται και φτιάχνουν μαγαζιά. Δεν φταίνε εκείνοι γιατί τον τόνο τον δίνουν οι από πάνω τους, που βλέπουν την καρέκλα σαν σκαλοπάτι για αλλού. Αδιαφορούν για το έργο, κατά κανόνα είναι ανίδεοι και ημιμορφωμένοι (χειρότερο από αγράμματοι). Ακόμη κι όταν δεν είναι έτσι, η συχνή εναλλαγή προϊσταμένων δημιουργεί κομφούζιο, ιδίως όταν φιλοδοξούν να αφήσουν τη σφραγίδα τους στην Ιστορία επικαλύπτοντας τον προηγούμενο με σχιζοφρενική κατάληξη. Ξέρουν, άλλωστε, ότι δεν υπάρχουν συνέπειες.
Δίχως να βελτιωθεί η διοίκηση, ελπίδα να ανακάμψει η χώρα δεν υπάρχει, όσες ρεφόρμες και να ψηφίζει η Βουλή. Θα μένουν στο χαρτί. Συνέχεια, ανεξαρτησία και αξιολόγηση ακούγονται απλά πράγματα αλλά η εφαρμογή τους στοχεύει στην καρδιά του πολιτικού συστήματος όπως έχει αυτό διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Δεν έχουμε παρά να δούμε την τύχη του πειράματος Σπινέλη – Θεοχάρη, την πορεία του κ. Γεωργίου στη Στατιστική Υπηρεσία και άλλα παραδείγματα. Οι πολιτικοί θέλουν βολικές Φιλιππινέζες και θεωρούν τη λέξη τεχνοκράτης απαξιωτική.
Αλλά και όλοι εμείς έχουμε εθιστεί στη συναλλαγή με την αναρχία, να τα βολεύουμε μέσα στο χάος. Βοήθησαν σ’ αυτό και τα δανεικά που ανέβαλαν τις βέβαιες συνέπειες της ακυβερνησίας. Φοβόμαστε την πειθαρχία που φέρνει η καλή διοίκηση και δεν έχουμε άδικο γιατί δεν εμπιστευόμαστε καμιά ηγεσία. Αλλά τα δανεικά τέρμα και μας τα ζητάνε πίσω. Θα αναγκαστούμε αργά ή γρήγορα να πειθαρχήσουμε και όσο αργούμε, τόσο πιο σκληρή θα είναι η προσαρμογή. Η Ελλάδα δεν βρίσκεται σε κενό αλλά μετέχει σε έναν ανταγωνιστικό κόσμο που δεν συγχωρεί επ’ άπειρον.
Πηγή: Καθημερινή
