του Κώστα Καλλίτση
Θυμίζω δύο βασικά δεδομένα. Πρώτο, δεν είναι αληθές ότι βγαίνουμε από το Μνημόνιο. (α) Μόλις προ ολίγων ημερών συμφωνήθηκε η 4η επικαιροποίηση του δευτέρου Μνημονίου, η οποία προβλέπει δημοσιονομικά μέτρα για το 2015 και για το 2016 και, άρα, το «Μνημόνιο που έληξε» είναι το Μνημόνιο που ανανεώθηκε για δύο χρόνια. (β) Ετσι ή αλλιώς, επίσης, το Μνημόνιο ισχύει ως υποχρέωση έναντι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου έως το πρώτο τρίμηνο του 2016, διότι έως τότε θα δανειζόμαστε με δόσεις από το ΔΝΤ τα περίπου 16 δισ. ευρώ που απομένουν –εκτός κι αν βγούμε στις αγορές για 16 δισ. ευρώ με μη βιώσιμα επιτόκια, όπερ αποκλείεται.
Το πραγματικό ερώτημα είναι αν θα χρειαστούμε και νέο Μνημόνιο για τα μετέπειτα χρόνια ή όχι. Με τους επίσημους υπολογισμούς, η χώρα καλύπτει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της έως τα μέσα του 2015 και, υπό προϋποθέσεις, έως τα μέσα του 2016. Οι προϋποθέσεις είναι τέσσερις: Να μη χρειαστούν οι τράπεζες τα 11 δισ. ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ώστε αυτά να μεταφερθούν στην αποπληρωμή χρέους, να βγούμε στις αγορές για μικρά ποσά έως 5 δισ. ευρώ, να πετυχαίνουμε τους δύσκολους στόχους για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και, τέλος, να εισπράττονται τα προγραμματισμένα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις…
Δεύτερο, δεν είναι ακριβές ότι ο κύκλος που άνοιξε τον Απρίλιο 2010 (όταν οι αγορές μας κλείδωσαν απέξω) κλείνει τώρα, επειδή θα δανειστούμε 2-3 δισ. ευρώ για 5ετία με 5,5% επιτόκιο, ενώ το δημόσιο χρέος είναι 321 δισ. (175,5% του ΑΕΠ)…
Σήμερα, λοιπόν, δεδομένου ότι έχει φύγει από το τραπέζι το Grexit, έχει μηδενιστεί το δίδυμο έλλειμμα (όπως και όσο…) και η απόδοση των ελληνικών ομολόγων είναι πολύ υψηλή, ουδείς κερδοσκόπος ή συνετός αποταμιευτής θα έχανε την ευκαιρία να τα αγοράσει. Αυτό, είναι το εύκολο. Το δύσκολο είναι να αρχίσουμε να προσελκύουμε διεθνή ιδιωτικά κεφάλαια με τρόπο σταθερό, ώστε σταδιακά να προσελκύσουμε όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά (το σημαντικό…) και μακροπρόθεσμα κεφάλαια. Αυτά προσφέρονται να αξιοποιηθούν για να βγούμε από την κρίση, για την οικοδόμηση ενός νέου μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης και βιώσιμων θέσεων εργασίας.
Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Αυτά, δηλαδή, που χρειαζόμαστε ώστε να αξιοποιήσουμε τα διεθνή κεφάλαια (τα λεφτά…) που υπάρχουν. Είναι η διαμόρφωση συνεκτικού σχεδίου ανασυγκρότησης, η άρση των αβεβαιοτήτων που προκαλούνται από το άρρωστο πολιτικό σύστημα και η συνακόλουθη παρατεταμένη προσδοκία εθνικών εκλογών, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον δημοκρατικό χαρακτήρα και την ποιότητα της διακυβέρνησης, η εύρυθμη λειτουργία των θεσμών, η σταθερότητα της φορολογικής και δημοσιονομικής πολιτικής, η αποκατάσταση της ισονομίας, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης.
Με άλλα λόγια, το δύσκολο είναι το αίσθημα εμπιστοσύνης της κοινωνίας στην πολιτική και στον εαυτό της. Η εμπιστοσύνη, όμως, κατερειπώνεται καθημερινά. Γι’ αυτό, ο κύκλος της κρίσης δεν κλείνει – όσα κι αν αντλήσουμε από τις αγορές. Αναπαράγεται.
Πηγή: Καθημερινή
