Του Κώστα Καλλίτση
Η πρόταση δυσπιστίας διατυπώνεται ευθέως και επανειλημμένα. Στην πρόσφατη έκθεσή του, το ΔΝΤ γράφει ότι φοροεισπρακτικός μηχανισμός και ΤΑΙΠΕΔ δυσλειτουργούν εξαιτίας «πολιτικών παρεμβάσεων». Η τρόικα συμφώνησε να δημιουργηθεί Ταμείο Ανάπτυξης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (στο οποίο η Ελλάδα θα βάλει 300 και η Γερμανία 100 εκατ. ευρώ…) μόνον υπό δύο προϋποθέσεις, για να μη μολυνθεί από πελατειακές πρακτικές: α) Οτι στο Ταμείο δεν θα εμπλακεί καμία ελληνική τράπεζα και β) ότι η έδρα του θα είναι μακριά από την Ελλάδα, στο Λουξεμβούργο. Η διπλή γλώσσα (από τη μια να συμφωνείς πρόθυμα και από την άλλη να σκαρφίζεσαι τεχνάσματα, για να μην υλοποιήσεις όσα συμφώνησες…) κλονίζει την εμπιστοσύνη. Αυτός είναι ο λόγος που φτάσαμε, τώρα, η τρόικα να απαιτεί λίστες με ονόματα και διευθύνσεις θυμάτων στο Δημόσιο…
Το σημαντικότερο είναι ότι η διπλή γλώσσα έχει κονιορτοποιήσει την κοινωνική εμπιστοσύνη. Οσοι ήλπιζαν ότι το παλιό πολιτικό προσωπικό θα προσπαθούσε να αρθεί στο ύψος των απαιτήσεων, να αφήσει πίσω τα «νταραβέρια» και τον κομματισμό και να υπηρετήσει το δημόσιο συμφέρον, απογοητεύονται. Και μετά μια τριετία αδιέξοδης, τελικά, ταλαιπωρίας, καμία έρευνα κοινής γνώμης δεν ανιχνεύει κάποιο κοινωνικό στρώμα που να πιστεύει ότι η ασκούμενη πολιτική υπηρετεί τα συμφέροντά του. Το δίδυμο έλλειμμα αισιοδοξίας και εμπιστοσύνης διευρύνεται, η κοινωνική συνοχή ζορίζεται, οι παλιοί κοινοί κοινωνικοί κώδικες συνεννόησης θρυμματίζονται. Ζητείται (τουλάχιστον…) ενημέρωση. Προσφέρεται σύγχυση. Το ελληνικό παράδοξο με τους αριθμούς στη σφαίρα της δημόσιας οικονομίας, μια ντουζίνα διαφορετικών για το ίδιο μέγεθος, είναι χαρακτηριστικό. Αλλοτε, εξαιτίας διαφορετικής μεθοδολογίας: Για παράδειγμα, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας λέει ότι έχει 11 δισ. ευρώ διαθέσιμα (από τα 50 που προορίζονταν για τις τράπεζες), η Τράπεζα της Ελλάδας εκτιμά ότι αυτά είναι μόνο 8,5 δισ. ευρώ. Αλλοτε, πάλι, με στόχο τη χειραγώγηση του πολίτη: Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το υπουργείο-δήθεν-Εργασίας, που ανακοινώνει από τα υπόγειά του διαρκώς περισσότερες (virtual) θέσεις εργασίας, θυμίζοντάς μας πόσο δίκιο είχε ο Ντισραέλι όταν απαριθμούσε τριών ειδών ψεύδη: «τα συνήθη, τα καταστρεπτικά και τη στατιστική».
Αλλά ο εν Ελλάδι πύργος της Βαβέλ φαίνεται ότι βρίσκεται στην περιοχή μεταξύ Κοραή και Ηρώδου του Αττικού. Νωπή ένδειξη, τα περί πρωτογενούς πλεονάσματος. Το Λογιστήριο ανακοίνωσε πρωτογενές πλεόνασμα 1,4 δισ. ευρώ το 8μηνο και την ίδια ημέρα η Τράπεζα της Ελλάδας ανακοίνωσε πρωτογενές έλλειμμα 3,2 δισ. ευρώ το ίδιο 8μηνο. Διαφορετικές μεθοδολογίες αποδίδουν διαφορετικά αποτελέσματα, η σύγχυση ήταν πλήρης. Αυτά συμβαίνουν – θα ’λεγε κανείς. Αυτό που δεν θα έπρεπε να συμβαίνει είναι η πρόκληση σύγχυσης όχι λόγω μεθοδολογίας αλλά λόγω σκοπιμότητας. Οχι για τεχνικούς, αλλά για πολιτικούς λόγους. Εύλογα, η κυβέρνηση επιδιώκει να βρεθεί στις διαπραγματεύσεις με τους πολιτικούς προϊσταμένους του εδώ κλιμακίου της τρόικας, έχοντας στις αποσκευές εντυπωσιακά νούμερα δημοσιονομικής προσαρμογής – μήπως αποφευχθούν επιπλέον μέτρα. Αλλο αυτό και άλλο, τελείως διαφορετικό να αντικαθίσταται η ενημέρωση του πολίτη από την προπαγάνδα.
Διότι, πρώτον, σκόπιμα μπερδεύεται το δημοσιονομικό και το ταμειακό πλεόνασμα. Το πρώτο (αυτό που εκτιμούν ως σημαντικό όλοι οι διεθνείς και ευρωπαϊκοί οργανισμοί…) προκύπτει αφού αφαιρεθούν όσα δαπάνησες ή βεβαιωμένα οφείλεις από τα έσοδα που είχες μέσα στη χρήση του ίδιου έτους. Το δεύτερο προκύπτει όταν αφαιρέσεις όσα δαπάνησες από όσα έβαλες στο ταμείο φέτος ή και από παρελθούσες χρήσεις (2011, 2012…) ανεξάρτητα από όσα οφείλεις. Ενας τζαμπατζής και μπαταχτσής εύκολα μπορεί να έχει πρωτογενές ταμειακό πλεόνασμα…
Δεύτερο, η επίτευξη πρωτογενούς δημοσιονομικού πλεονάσματος είναι εθνικός στόχος, πρέπει να τελειώνουμε με αυτό που ο Αγγ. Αγγελόπουλος ονόμασε «κράτος χρεώστη». Επίσης, θεωρείται εφικτό φέτος να επιτευχθεί – πολύ οριακά, πάντως, τα νούμερα θα είναι καλύτερα από τον στόχο που είχε τεθεί. Το ζητούμενο είναι αυτό το πλεόνασμα να προκύπτει από μεταρρυθμίσεις και μια συνολική οικονομική πολιτική, που θα το καθιστά πραγματικό και, επίσης, βιώσιμο. Πραγματικό, λοιπόν, ίσως γίνει μέχρι τέλος έτους. Βιώσιμο, δύσκολα…
Τρεις λόγοι αμφισβήτησης: α) Η περικοπή των δαπανών γίνεται χωρίς σχέδιο, με διάλυση του κράτους. Είναι κοινό μυστικό ότι δεν πάει παρακάτω, είναι θέμα χρόνου η αναστροφή της, δεν είναι διατηρήσιμη χωρίς διαρθρωτικές προσαρμογές. β) Τα φορολογικά έσοδα προέρχονται από τη βαριά επιβάρυνση των γνωστών υποζυγίων, χωρίς φορολογική μεταρρύθμιση, δικαιοσύνη και αναπτυξιακά κριτήρια, ούτε αυτή η κατάσταση είναι διατηρήσιμη. γ) Τέλος, ο τρόπος όμως με τον οποίο γίνεται η προσαρμογή επιτείνει υπέρμετρα το στέγνωμα της οικονομίας και σε συνθήκες αποσάθρωσης του παραγωγικού ιστού, στο δικό της μέτρο, ωθεί προς μια πολύχρονη ύφεση. Και μια τόσο σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή δεν είναι διατηρήσιμη χωρίς ζωηρή οικονομική μεγέθυνση. Δεν φαίνεται στον ορίζοντα.
Πηγή: Καθημερινή
