Ψ106: Ντύσιμο κι ελευθερία

1. Ένας νεαρός αναζητητής επισκέφθηκε έναν μάστερ του Ζεν στην καλύβα του στην όχθη μιας λίμνης. Σοκαρίστηκε όταν τον είδε ολόγυμνο.

Μα γιατί δεν φοράτε κάποιο ρούχο; Ρώτησε.

Α! Απάντησε ο ασκητής. Ο κόσμος είναι το σώμα μου. Η καλύβα είναι το ρούχο! Εσύ τώρα τι γυρεύεις μες στο ρούχο μου;

Στο Γνωστικό Ευαγγέλιο του Θωμά, στο χωρίο 37, ο Ιησούς λέει στους μαθητές του “Όταν βγάλετε τα φορέματά σας χωρίς να ντρέπεστε και τα βάλετε χάμω και τα καταπατήσετε σαν μικρά παιδιά: τότε θα δείτε τον Υιό του Ζώντος και δεν θα φοβάστε”.

2. Πολλοί άνθρωποι φοβούνται καθώς, είτε τυχαία είτε μετά από συγκεκριμένη εργασία, πλησιάζουν τη βαθύτερη σιγή του νου ή εμπειρώνται μια πρωτόγνωρη άποψη της ενότητας των πάντων ή νιώθουν την παρουσία του αληθινού, του μεγάλου Εαυτού τους. Σε μερικές περιπτώσεις νιώθουν σαν γυμνωμένοι. Διότι εκείνη την ώρα η συνηθισμένη αίσθηση της προσωπικότητας και του εαυτού τους με όλα όσα φόρεσαν και φορτώθηκαν για να συναντήσουν την κοινωνία και τον περιβάλλοντα κόσμο εξαφανίστηκαν. Ναι, κυριολεκτικά εξαφανίστηκαν.

Σε ακραίες καταστάσεις απειλής κατά της ζωής μας, ή κινδύνου σε έναν γκρεμό ή μια φουρτούνα, ο οργανισμός παράγει αδρεναλίνη που δίνει ενέργεια μα και παύει τον πόνο, ή ενδορφίνη που ανακουφίζει από κόπωση και άγχος. Ο νους όμως μπορεί να αποσπασθεί από το σώμα και τότε είναι σαν να κοιτούμε από την πλάτη μας ή πίσω και πάνω από το κεφάλι μας.

Ο κίνδυνος είναι υπαρκτός, τον βλέπουμε. Μα δεν νιώθουμε φόβο. Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, ή και απίστευτο, ο φόβος δεν ανήκει στην εγγενή φύση μας. Αναπτύσσεται κι εδραιώνεται στην επίκτητη, δεύτερη φύση μας ή προσωπικότητα, καθώς μεγαλώνουμε.

3. Η συνειδησία μας (συνειδητότητα ή συνείδηση) δεν είναι περιορισμένη (localized = εντοπισμένη) στο σώμα ή στον εγκέφαλο. Πολλοί άνθρωποι (εκτός από γιόγκηδες ή ασκητές) εμπειρώνται αυτήν την εξωσωματική ελεύθερη ύπαρξη, τον εαυτό τους, να κοιτάει κυριολεκτικά αφ’ υψηλού και δεν νιώθουν το σώμα παρότι το βλέπουν όπως βλέπουν άλλα σώματα – έπιπλα, δέντρα, ανθρώπους κλπ – την ίδια ώρα.

Τέτοιες εμπειρίες, εκτός από την ελευθερία που δίνουν, δείχνουν και μια πολύ παράξενη, πολύ δύσπεπτη, ανατρεπτική ιδέα. Η συνειδησία (ή ο νους έστω) προϋπάρχει του υλικού σώματος. Το χοντρό υλικό κορμί μας είναι γέννημα του νου, γέννημα του παρελθόντος, μια μάζα εντυπώσεων, μια μάζα επιθυμιών και άλλων νοητικών ενεργειών ενσαρκωμένων στη συγκεκριμένη τρισδιάστατη μορφή – που συνήθως θεωρούμε ύπαρξή μας!

Η εμπειρία μας του κόσμου γύρω μας είναι μόνο μέσω των αισθήσεων και κυρίως της όρασης και λιγότερο της αφής και της ακοής και ακόμα λιγότερο της όσφρησης και της γεύσης.

Όταν κοιτούμε οποιοδήποτε αντικείμενο – ένα αμάξι, ένα δέντρο ή σκυλί – πού σταματά η δική μας όραση και πού αρχίζει το αντικείμενό της;

4. Αν δεν είχαμε αυτές τις αισθητήριες εντυπώσεις μορφής και χρώματος, ήχων και υφής (κρύο-ζεστό, σκληρό-μαλακό, βαρύ-ελαφρύ κλπ.), ο κόσμος που ξέρουμε δεν θα υπήρχε. Με το σταμάτημα της λειτουργίας των αισθήσεων (σε βαθύ ύπνο ή αναισθησία) ο κόσμος παύει να υπάρχει. Το σώμα μας παύει να είναι αισθητό και ο νους μένει άδειος από σκέψεις, σχόλια, κρίσεις κλπ.

Ο κόσμος γύρω είναι μάζα εντυπώσεων.

Το σώμα είναι αισθήματα πόνου κι ευχαρίστησης.

Ο νους είναι σκέψεις και συγκινήσεις.

Όταν στον ξύπνιο μας σταματούν οι εντυπώσεις, εξαφανίζονται τότε και ο κόσμος, το σώμα και ο νους.

Όταν έχουμε την εξωσωματική εμπειρία, εξαφανίζεται το σώμα και ο νους. Ο κόσμος και το σώμα υπάρχουν μόνο ως μορφές μα άσχετες με τον εαυτό μας, με την εξωσωματική μας ύπαρξη. Και ο νους είναι μια απλή απρόσωπη λειτουργία θέασης ή επίγνωσης, όταν δεν φοράει καλλωπιστικά ή μουντζούρες.

Αλλά ο θεατής που έχει την επίγνωση είναι πιο πίσω, ο αθέατος Εαυτός.