Υπάρχεις Εσύ ως Εαυτός, μα αθέατος και άγνωστος.
Στην τρέχουσα και πανεπιστημιακή ψυχολογία υπάρχουν διάφορες σχολές που μοιράζονται αντιλήψεις, μα επίσης διαφέρουν σημαντικά σε ορισμένες ιδέες. Αναφέρω λίγες μόνο θεωρήσεις – όπως του Φρόιντ, του Γιούνγκ, του Άντλερ, του Έρικσον (και άλλων). Ας πάρουμε τους Φρόιντ και Έρικσον.
Και οι δυο θεωρήσεις συμφωνούν πως η προσωπικότητα αναπτύσσεται σε στάδια υπό την επίδραση βιολογικών και κοινωνικών στοιχείων. Ο Φρόιντ προτάσσει 5 στάδια, ο Έρικσον 8 στάδια, μέσω των οποίων σχηματίζεται η ταυτότητα του ανθρώπου, χάρη στις πολιτισμικές επιδράσεις (και όποιες άλλες) της κοινωνίας.
Και οι δυο αποδέχονται τον νου και το υποσυνείδητο. Μα ο Φρόιντ διαιρεί τον νου σε id, εγώ και υπερεγώ. Ο Έρικσον δεν χρησιμοποιεί αυτούς τους όρους, αλλά εστιάζει στη διαδικασία με την οποία το ‘εγώ’ προσαρμόζεται στις κρίσεις και προκλήσεις διαμέσου της ζωής.
Αμέσως βλέπουμε τις διαφορές, το θεωρητικό στοιχείο που μένει αναπόδεικτο και τη συνακόλουθη σύγχυση.
Ωραία, το id είναι το ενστικτώδες στοιχείο με το οποίο γεννιέσαι: είναι πρωταρχικό συστατικό και πηγή όλης της ψυχικής ενέργειας: είναι το υποσυνείδητο. Το “εγώ” είναι η κύρια εκδήλωση του υποσυνειδήτου που εκφράζεται σε τρόπο αποδεκτό στην κοινωνία. Είναι το συστατικό της προσωπικότητας που ασχολείται με τον κόσμο. Το υπερεγώ είναι το σύνολο αξιών και ηθικών αρχών που δέχεσαι από το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον (γονείς ή κηδεμόνες) και αρχίζει να εμφανίζεται γύρω στα πέντε.
Αλλά ποια είναι η ταυτότητα; Ποια η προσωπικότητα; Τι είναι αυτά που φέρνουμε εκ γενετής (το id); Γιατί σε ταυτόσημο περιβάλλον δυο και τρία αδέλφια (με ένα έτος διαφορά) αναπτύσσονται σε πολύ διαφορετικούς εφήβους κι ενήλικες; Κλπ. κλπ. Σε αυτά (που έχουν και άλλες απόψεις) πρέπει να προστεθούν άγχος και στρες και αμυντικοί μηχανισμοί.
Από όλα αυτά (και στον Έρικσον) λείπει το κυριότερο και σημαντικότερο στοιχείο – ο θεατής ή παρατηρητής που έχει επίγνωση όλων όσων συμβαίνουν!
Το πρόβλημα (και η συνακόλουθη σύγχυση) προκύπτει από το γεγονός πως, όλα αυτά (και μερικά αντιστοιχούν με την πραγματικότητα του ψυχισμού μας), προέρχονται από θεωρητικές προσεγγίσεις από την εξέταση και μελέτη άλλων ανθρώπων!
Σε διαφορετικές διαπιστώσεις και διαφορετικά συμπεράσματα φτάνεις, αν μελετήσεις τον εαυτό σου με προσεκτική και παρατεταμένη αυτοεξέταση, υπό την καθοδήγηση ενός πεπειραμένου δασκάλου Αυτοσυνειδησίας.
Υπάρχεις Εσύ ως Εαυτός, μα αθέατος και άγνωστος!…
Εσύ έχεις τη Φύση σου, την ανθρώπινη φύση που είναι ίδια σε όλους τους ανθρώπους. Μα αυτή πολύ νωρίς καλύπτεται από μια δεύτερη φύση, που απαρτίζεται από όλα όσα έφερες μαζί σου από προηγούμενες ενσωματώσεις, και τώρα αναπτύσσονται και αναδιαμορφώνονται από τις νέες επιδράσεις που δέχεσαι κι έτσι δημιουργούνται οι τάσεις, συνήθειες και κλίσεις σου. Μετά, βαθμιαία, σχηματίζεται η προσωπικότητά σου που είναι η βιτρίνα την οποία δείχνεις στον κοινωνικό περίγυρο και συχνά θεωρείται ο “εαυτός” σου ή η ταυτότητά σου!
Ο Εαυτός σου, άγνωστος και αθέατος, θεάται τα πάντα, δεν επηρεάζεται από τίποτα και δεν αλλάζει. Η ανθρώπινη φύση σου περιέχει όλες τις δυνατότητές σου, μα, όπως είπαμε, καλύπτεται. Η δεύτερη φύση είναι η πηγή της (παροδικής) ευτυχίας και δυστυχίας σου, με βάση της τον εγωισμό και τη συνήθεια. Αυτή αλλάζει, μα μόνο με πολλή γνώση και πολύ δύσκολα. Η προσωπικότητα αλλάζει εύκολα, κάποτε προς το καλύτερο, κάποτε προς το χειρότερο.
