Τα κίνητρά μας είναι συνήθως εγωιστικά καθώς στην επιδίωξη επιτυχίας κι ευχαρίστησης ενδιαφερόμαστε κυρίως για τη δική μας ικανοποίηση, τη δική μας επίτευξη.
Στην αριστερή φωτογραφία ο σχολιαστής πολύ ορθά επισημαίνει την ηλικιωμένη που ζει στο τώρα. Για τ’ άλλα πρόσωπα κυριαρχεί ένα χαζό κίνητρο – να φωτογραφίσουν κάποιο πρόσωπο! Έχει γίνει μανία η φωτογράφιση και μετά η ανάρτηση στα κοινωνικά μίντια (κυρίως των σέλφι με το “εγώ” να προβάλλεται και να έχει ακολούθους!). Στη δεξιά το κίνητρο είναι καθαρά το υπερφίαλο εγώ!
Υπάρχουν και αλτρουιστικά κίνητρα. Μα αυτά ενεργούν σπανιότερα. Οι γονείς σίγουρα φροντίζουν τα παιδιά τους. Μα η φροντίδα διαφέρει από γονείς σε γονείς. Και πάντα υπάρχει το στοιχείο του εγωισμού, αφού είναι τα “δικά μου” παιδιά. Και αυτοί που πολεμούν και πεθαίνουν για ιερά και όσια, για πατρίδες κι ελευθερίες και παρόμοια, και αυτοί βάζουν έναν πολύ χοντρό εγωισμό στη δράση τους (ή, όπως οι στρατολογημένοι, δεν έχουν άλλη επιλογή). Σπάνιες είναι οι πράξεις για το καλό των άλλων.
Το αγνότερο κίνητρο είναι όταν η πράξη γίνεται με πλήρη αίσθηση καθήκοντος – κάτι που έχει εξαφανιστεί από ανατροφή και παιδεία. Αν γίνεται από προσωπική επιθυμία για κάποιο όφελος, ή από φόβο, τότε είναι κάλπικη. Μόνο το καθήκον που προωθεί η αρετή δίνει πραγματικά καλή πράξη και ωφελείται μακρόχρονα στον ψυχισμό του ο πράττων.
Στη Bhagavad Gita (3.19-20) ο θεάνθρωπος Shri Krishna λέει στον μαθητή και φίλο του πρίγκηπα Άρτζουνα:
«Να δρας με αίσθηση καθήκοντος δίχως προσκόλληση στους καρπούς των πράξεων…. Να δρας για την ευημερία/συνοχή του κόσμου και των ανθρώπων».
Στην επί του όρους Ομιλία ο Ιησούς μιλάει εκτενώς για συγχώρεση και για δράση με κίνητρο τη δικαιοσύνη, μα αν υπάρχει παρόμοια παραίνεση στα Ευαγγέλια ή τ’ άλλα δικά μας ιερά ή φιλοσοφικά κείμενα δεν τη γνωρίζω.
