Όλοι νιώθουμε τύψεις συνειδήσεως κι ενοχές κατά καιρούς, άλλοι πιο συχνά, άλλοι πιο αραιά. Και μαζί έρχεται μια λύπη, μια μετάνοια, μια επιθυμία να μην είχε γίνει εκείνη η κακιά, εγωιστική πράξη που σίγουρα πλήγωσε άλλους. Και μια επιθυμία για διόρθωση.
Η λέξη περιέχει το πρακτικό νόημά της. Να γίνει μια μεταστροφή του νου ή μέσα στον νου – μια αλλαγή. Και ο νους όντως αναπολεί και προβάλλει μια τέτοια διάθεση.
Κάποτε μπορεί να είναι μια πόζα, τίποτα σοβαρό.
Και οι άνθρωποι βασανίζονται από τέτοια διάθεση για πολύ καιρό. (Ναι, υπάρχουν μερικοί που δεν βασανίζονται, ούτε καν θυμούνται ή σκέφτονται, ούτε καν παίρνουν την πόζα! Είναι όσοι νομίζουν πως ο κόσμος υπάρχει για τη δική τους καλοπέραση και κάνουν ό,τι μπορούν να ζήσουν για τη δική τους καλοπέραση. Κάποια ώρα ίσως να συμβεί κάτι που να τους κάνει να θυμηθούν και να προβληματιστούν. Διότι λέγεται πως η εγωιστική πράξη ακολουθεί τον δράστη όπως η σκιά.)
Πώς λυτρώνεται κανείς από αυτές τις εσωτερικές Ερινύες;
Η διαδικασία είναι απλή και σύντομη: ΑΜΕ: Αναγνώριση της κακόβουλης πράξης, Μετάνοια και Επανόρθωση.
Η αναγνώριση προϋποθέτει ένα ξέφωτο θύμησης στον νου όπου πέφτει λίγο φως διάκρισης και η πράξη αναγνωρίζεται πως ήταν εγωιστική και βλαπτική γι’ άλλους.
Κάθε εγωιστική πράξη είναι κακιά καθώς μ’ έναν ή άλλο τρόπο βλάπτει, πληγώνει, κάποιον άλλο – ή πολλούς άλλους.
Με την αναγνώριση ακολουθούν δυο δυνατότητες. Η μια είναι να νιώσεις το τσίμπημα ή κλώτσημα της ενοχής, να το ξανασκεφτείς και να μετανιώσεις – και να το ξεχάσεις. Κι αυτό μπορεί να συμβεί πολλές φορές, έτσι που μετά από λίγο καιρό το περιστατικό ξεθωριάζει και ξεχνιέται. Η άλλη είναι ν’ αξιολογήσεις πιο έντονα την πράξη, να πονέσεις πιο έντονα (ξανά και ξανά ίσως) και να μετανοήσεις πραγματικά: νιώθεις κάτι ν’ αλλάζει οριστικά. Πώς το ξέρεις;
Η μετάνοια είναι ειλικρινής διότι παίρνει ο νους την απόφαση να μην ξαναγίνει κάτι τέτοιο. Και το πλάκωμα ενοχής φεύγει.
Μαζί μ’ αυτό, παίρνεται και η απόφαση να επανορθώσεις με κάθε δυνατό τρόπο το όποιο ατόπημα. Έτσι γνωρίζεις πως η μετάνοια ήταν αληθινή. Αυτή δε, ανακαλύπτεις πως επεκτείνεται και σ’ άλλες περιοχές. Διότι «μετάνοια» σημαίνει μεταστροφή του νου, αλλαγή νοοτροπίας. Κάποιο βαρίδι στον ψυχισμό σου έχει φύγει.
Η νοοτροπία συνίσταται σ’ επιθυμίες, συνήθειες και αξίες, και καθορίζει την αξιολόγηση, διάθεση και προσέγγιση στα πράγματα, πρόσωπα και περιστατικά γενικότερα. Μια αλλαγή, λοιπόν, στη νοοτροπία μας θα επηρεάσει άλλες, φαινομενικά άσχετες, περιοχές της συμπεριφοράς μας. Κι έτσι αλλάζει η ζωή μας.
