Ψ214: Φόβος και υποκρισία

Ψ214: Φόβος και υποκρισία

- in Ψυχολογία
2

Η κοινή μεγάλη παράσταση της υποκρισίας είναι η απόκρυψη ή συγκάλυψη του φόβου. Είναι μια πανανθρώπινη κατάσταση. Όλοι φοβόμαστε.

Μερικοί δεν το κρύβουν. Άντρες ή γυναίκες, νέοι και ηλικιωμένοι, το δείχνουν με κάθε κίνηση, με κάθε βλέμμα ή έκφραση προσώπου, με κάθε λέξη. Φοβούνται ακόμα και τον ίσκιο τους, όπως λέμε.

Είναι ένα πολύ δυσάρεστο συναίσθημα που κουρνιάζει βαθιά στον ψυχισμό μας και ροκανίζει τα σωθικά μας. Όταν εκδηλωθεί με κάποια αφορμή, μας πιάνει τρέμουλο και παραλύει ο νους και το σώμα. Θέλουμε να εξαφανιστούμε τότε.

Το εξωφρενικά παράξενο είναι πως, εκτός από ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις, προσποιούμαστε πως δεν υπάρχει αυτός ο φόβος. Φοράμε το προσωπείο του γελαστού παιδιού και του ρεαλιστή, του ατάραχου ή ευφρόσυνου ανθρώπου, του έξυπνου ή καπάτσου – κι ελπίζουμε πως ο φόβος δεν φαίνεται.

Ακόμα χειρότερο, όμως, είναι το γεγονός, πως ενώ ο φόβος είναι μια πανανθρώπινη εμπειρία, κάτι που όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά, πολύ συχνά, και όλοι θα θέλαμε να ελευθερωθούμε από αυτόν, όλοι προσποιούμαστε πως δεν τον έχουμε και κανείς ή σχεδόν κανείς, δεν θέλει να εξετάσει τα αίτια της ύπαρξής του και να τ’ αφανίσει

Προσπαθούμε, βέβαια, συνεχίζοντας την υποκρισία, να βρούμε προστασία ή παρηγοριά στη θρησκεία, στην ψυχανάλυση, στη διασκέδαση, στις παρέες, στον έρωτα και παρόμοια. Μα ο φόβος παραμένει υπόγειος, ανεξερεύνητος, έτοιμος να ξεπεταχτεί από τα σκοτάδια σαν βιαστής, ληστής, δολοφόνος.

Είναι ο φόβος του πόνου, σωματικού ή ψυχικού. Και ο ίδιος προκαλεί πόνο – ψυχικό μα και σωματικό όπως όταν σφίγγεται το στομάχι, όταν παγώνεις, όταν η καρδιά χτυπά τρελά.

Και σχετίζεται πάντα με απώλεια, στέρηση. Είναι η απώλεια αγαπημένου προσώπου, συντρόφου ή φίλων. Η απώλεια καλής φήμης, αν αποκαλυφθεί κάποια παλιά, κρυμμένη ατασθαλία. Η απώλεια χρημάτων και βολέματος. Η απώλεια υγείας και ζωής.

Έτσι εγείρονται οι ποικίλες μορφές του φόβου – της έκθεσης, της μοναξιάς, της φτώχειας, του ξεπεσμού, της αρρώστιας, του θανάτου.

Από την άλλη ξέρουμε πως υπάρχει το θάρρος, η γενναιότητα, η ανδρεία – μια φημισμένη αρετή για την οποία δίνονται μετάλλια.

Οπότε, Ναι, ξεπερνιέται ο φόβος. Αλλά πώς;

Προφανώς όταν εκλείπει το βασικό αίτιο. Ποιο είναι το βασικό αίτιο και πως εκδιώχνεται;

Αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα. Με αυτό θα έπρεπε ν’ ασχοληθούν οι γονείς πολύ νωρίς στην ανατροφή των παιδιών τους. Μα δεν ασχολούνται. Τα ενδιαφέροντά τους είναι άλλα.

Επίσης, έχουν μαύρα μεσάνυχτα οι ίδιοι.

Θα έπρεπε ν’ ασχοληθούν οι νηπιαγωγοί και οι δάσκαλοι στο δημοτικό. Μα και αυτών τα ενδιαφέροντα είναι σ’ άλλες κατευθύνσεις.

Και αυτοί όλοι καθώς και πολιτικοί και αξιωματούχοι στο υπουργείο Παιδείας έχουν μαύρα μεσάνυχτα.

Θα έπρεπε ν’ ασχοληθεί και η θρησκεία, η Εκκλησία. Μα ούτε οι παπάδες και αρχιερείς ασχολούνται, ούτε οι θεολόγοι με τα δόγματά τους, ούτε τα λεγόμενα Ιερά Κείμενα. Απεναντίας διασπείρουν φόβο με την απειλή της κόλασης!

Και η παράσταση της υποκρισίας συνεχίζεται.

2 Comments

  1. χαπακιας

    Πολυ κατατοπιστικο το αρθρο περι φοβου αλλά μειναν καποια ερωτηματα που υποθετω θα απαντηθουν σε αλλο αρθρο σας.
    Οπως ,πως αντιλαμβανομαστε το βασικο αιτιο του φοβου και πως εκδιωχνεται;
    Ευχαριστω.

  2. Νικόδημος

    Το βασικό αίτιο του φόβου είναι η άγνοια του Εαυτού και η ταύτιση με κάτι παροδικό, μικρό κι ευάλωτο. Συνήθως έχει να κάνει με πόνο – σωματικό ή ψυχικό μα ο φόβος μπορεί να πάρει μορφή ανασφάλειας, απειλής κ.λπ….

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *