Ψ254: Ψυχολογία στη Γκίτα

Ψ254: Ψυχολογία στη Γκίτα

Στη Bhagavad Gītā βρίσκουμε πως Φιλοσοφία και Ψυχολογία δεν είναι ξεχωριστές προσεγγίσεις στην πραγματικότητα του Εαυτού μας. Το μόνιμο και το παροδικό είναι φιλοσοφικό θέμα. Όταν όμως το εξετάζουμε στον ψυχισμό μας γίνεται και ψυχολογικό. Να το πρώτο δείγμα από τον Shri Krishna στον φίλο και μαθητή του Arjuna στη στροφή 44 του 2ου κεφαλαίου:

Δεν χρησιμοποιούν την Ανώτερη Διάνοια (buddhi) που φθάνει με αποφασιστικότητα στην Αυτοσυνειδησία (samādhi) καθώς η νόησή τους παρασύρεται από επιπόλαιες λουλουδένιες διδασκαλίες και προσκολλιούνται στις απολαύσεις και τη φιλοδοξία. (2.44)

Λίγο αργότερα ο Κύριος Κρίσνα εξηγεί γιατί και πώς συμβαίνει αυτό.

Αληθινά οι απολαύσεις που παράγονται από τις επαφές [των αισθήσεων με τα αντικείμενα τους] είναι πηγές δυστυχίας καθώς έχουν αρχή και τέλος, ω γιε της Κουντί. Οι σοφοί [budhah = που έχουν αφυπνιστεί και χρησιμοποιούν τη Διάνοια buddhi] δεν ευχαριστιούνται με αυτές. (5.22)

Στις αμέσως δυο προηγούμενες στροφές λέγεται:

Με σταθερή Διάνοια (buddhi) δεν παραπλανιέται αυτός που γνωρίζει το Πνεύμα Απόλυτο (brahman) και είναι εδραιωμένος σ’ Eκείνο, δεν χαίρεται όταν αποκτά κάτι αγαπητό ούτε ταράζεται με κάτι μη–αγαπητό. Μένοντας απροσκόλλητος στις επαφές [αισθήσεων με αντικείμενα], ενωμένος πρακτικά με το Μπράχμαν, βρίσκει ευτυχία στον Εαυτό, μια ευτυχία ατελεύτητη. (5.20-21)

Αργότερα πάλι θα εξηγήσει στον μαθητή Άρτζουνα πως είναι κοινή, οικουμενική, η επιδίωξη απολαύσεων στον αισθητήριο κόσμο μα και πλανερή.

Ω απόγονε του βασιλιά Bharata, ω Δαμαστή των εχθρών, όλα τα πλάσματα προχωρούν με πλάνη στη δημιουργία λόγω της ψευδαίσθησης των ζευγαριών αντιθέσεων που εγείρονται από επιθυμία και απέχθεια. (7.27)

Από αυτήν την οικουμενική πλάνη των ζευγαριών αντιθέσεων εξαιρούνται οι σοφοί που αναφέρθηκαν πιο πάνω και αυτοί που αναφέρονται στην επόμενη στροφή.

Όσοι κάνουν αγνές πράξεις έχοντας πάψει το κακό, ελευθερωμένοι από τα ζευγάρια των αντιθέσεων αφοσιώνονται στον Ύψιστο με ακλόνητη αποφασιστικότητα. (7.28)

Η κύρια διδασκαλία είναι ψυχολογική απόσπαση – ακόμα και στην εκτέλεση καλών πράξεων.

Αυτά όλα και άλλα είναι ψυχολογία!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *