Σήμερα μεταφέρω αυτούσιο ένα παλαιό άρθρο της κας Φιλήνδρα από την Καθημερινή.
Η κα Αλεξάνδρα Φιλήνδρα είναι καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις-Σικάγο
Η βασική επιθυμία κάθε πολιτευτή θα έπρεπε να είναι να υπηρετεί το Έθνος για να αναπτυχθεί και να ευημερεί στο υλικό μα και στο πολιτισμικό και στο πνευματικό επίπεδο. Δεν είναι.
Η βασική επιθυμία των πολιτευτών είναι να εκλεγούν και να έχουν ή να συμμετέχουν στην εξουσία που διαχειρίζεται η κυβέρνηση. Και μετά, να διατηρήσουν την εξουσία εμποδίζοντας άλλους να την καταλάβουν. Αυτή η επιθυμία διαμόρφωσε το καθεστώς του πελατειασμού που χαρακτηρίζει τη σοσιαλ-δημοκρατία, ειδικά στην Ελλάδα.
Όταν με την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία της χώρας το 2010 άρχισαν να έρχονται εκπρόσωποι από την Ευρώπη και το ΔΝΤ (=«θεσμοί») και άλλοι αξιωματούχοι να βοηθήσουν με τις μεταρρυθμίσεις, οι Έλληνες και κυβερνώντες και δημόσιοι υπάλληλοι στο υπουργείο Οικονομικών προέβαλαν τεράστια αντίσταση.
Αυτή συνεχίζεται. Δεν θέλουν να αλλάξουν το πελατειακό καθεστώς!
Καθημερινή, 23/6/2015
Όταν η Ευρώπη απειλεί την πελατειακή δημοκρατία
Το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί η Ελλάδα είναι αυτό της «πελατειακής» δημοκρατίας. Οι πολιτικές ελίτ δημιούργησαν εκλογικές βάσεις με τη διανομή πολιτικών οφελών και κυρίως εργασιακών θέσεων, συνδικαλιστικών προνομίων και συμβάσεων δημοσίων έργων. Όλα τα κόμματα που βρέθηκαν στην εξουσία έχουν συμμετάσχει σ’ αυτές τις συναλλαγές.
Σύμφωνα με τον Paul Pierson (Η Πολιτική στον Χρόνο), ριζικές αλλαγές γίνονται μόνο σε εποχές μεγάλης εξωγενούς κρίσης. Τέτοιες κρίσεις διακόπτουν την ομαλή λειτουργία του συστήματος και αλλάζουν την εσωτερική ισορροπία δυνάμεων. Σε τέτοιες στιγμές, μια χώρα έχει την ευκαιρία να αλλάξει πορεία. Η αποδυνάμωση των παγιωμένων ελίτ φέρνει στο τραπέζι προτάσεις οι οποίες μπορούν να συνεισφέρουν στην εξυγίανση του πολιτικού συστήματος.
Πολλοί αναλυτές θεωρούν την είσοδο της χώρας στην ΕΟΚ/Ε.Ε. το 1981 μια τέτοια κομβική πολιτική στιγμή για τη χώρα. Δυστυχώς, η είσοδος στην Ε.Ε. δεν ήταν το είδος της εξωγενούς «κρίσης» που θα επέτρεπε αλλαγή πορείας. Αντίθετα, η εισροή ευρωπαϊκών κεφαλαίων ενδυνάμωσε το πελατειακό σύστημα.
Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών αποτελεί το είδος του κομβικού σημείου που περιγράφει ο Pierson. Το μονοπάτι τού όλο και διευρυνόμενου πελατειακού κράτους έχει χάσει τα οφέλη του. Αυτό σημαίνει ότι το μονοπάτι των θεσμικών αλλαγών είναι εν δυνάμει ανοιχτό. Το πρόβλημα είναι ότι ο εκμοντερνισμός και οι επενδύσεις σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η υγεία και η τεχνολογία έχουν μεγάλο άμεσο κόστος και τα οφέλη είναι μελλοντικά και έχουν ρίσκο. Αντίθετα, τα (πλέον) πενιχρά οφέλη του συρρικνωμένου πελατειακού κράτους είναι γνωστά, παρόλο που το συνολικό κόστος είναι γιγάντιο.
Η ανάπτυξη χρειάζεται ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας του κράτους και του ιδιωτικού τομέα. Τέτοιος προγραμματισμός είναι εφικτός αλλά χρονοβόρος και με μεγάλο κόστος. Η αναμόρφωση της δημόσιας διοίκησης απαιτεί πολιτική θυσία αλλά και γνώση καλών συστημάτων. Οι ευρωπαϊκές προτάσεις, πολλές από τις οποίες είχαν ως έμμεσο στόχο τη διατάραξη των πελατειακών θεσμών, έδειξαν ξεκάθαρα πόσο μεγάλο θα ήταν το κόστος για κάποιες προνομιούχες ομάδες και για τους πολιτικούς τους φίλους. Οι επιλογές των κυβερνήσεων της τελευταίας δεκαετίας δείχνουν πόσο βαθιά ριζωμένη είναι η αντίληψη ότι η διατήρηση της εξουσίας εξαρτάται από τη διασφάλιση μιας σταθερής πελατείας.
Με δεδομένο το πόσο βαθιές είναι οι ρίζες του πελατειακού συστήματος στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, δεν είναι παράξενο ότι η κυβέρνηση αναλώθηκε στο «game of chicken», κατασπατάλησε όποιο πολιτικό κεφάλαιο είχε στην Ε.Ε. και άρχισε επίσημα να προετοιμάζει τον κόσμο για ρήξη. Διότι το «μεγάλο όχι» το λέμε στα σχέδια της Ευρώπης να επιβάλει ριζικές αλλαγές που απειλούν να τινάξουν στον αέρα πελατειακά δίκτυα. Και αν απειλούν κάποιοι να το «κάνουν Κούγκι», ο στόχος δεν είναι η προάσπιση του κοινού καλού αλλά η προστασία ιδίων προνομίων. Μακάρι να μη χρειαστεί η Ιστορία να δείξει πόσο μικροί, συμφεροντολόγοι και αυτοκαταστροφικοί υπήρξαν οι Ελληνες του 2015.
Δυστυχώς αυτό έκαναν τα τελευταία τρία χρόνια με τους Συρανέλ.
Αλλά ας μην έχουμε αυταπάτες – συνεχίζω εγώ. Παρά την αλλαγή κυβερνώντων, το καθεστώς παραμένει αλώβητο και ανεπηρέαστο! Παρά τις μεγαλοστομίες των πολιτικάντηδων όλων των παρατάξεων, δεν θέλουμε ένα σύγχρονο, πολιτισμένο, αποτελεσματικό κράτος!
