ΠΟ292: Κράτος Δικαίου

ΠΟ292: Κράτος Δικαίου

Κράτος Δικαίου μεταφράζει την Αγγλοσαξονική αρχή Rule of Law. Αυτή σημαίνει απλά πως ο Νόμος (όποιος και κάθε νόμος σε ένα κράτος) ισχύει για τους πάντες ακόμα και τους διαχειριστές του Νόμου, ακόμα και για την κυβέρνηση και κάθε μέλος της, ακόμα και για τους ανώτατους άρχοντες (βασιλείς, προέδρους, πρωθυπουργούς και ό,τι άλλο).

Μια άλλη σχετική έννοια είναι πως η φράση συνδέεται με την αρχή της νομιμότητας: σύμφωνα με αυτήν την αρχή σε αποφάσεις των κρατικών αξιωματούχων πρέπει να βασίζονται σε σαφείς νόμους (ή κανόνες) που έχουν ήδη καθοριστεί και δεν μεταβάλλουν τους νόμους (ή κανόνες) εκ των υστέρων σύμφωνα με συμφέροντα ή νέα νομικά σχέδια.

Η αρχή του Κράτους Δικαίου (δηλ. ότι υπερισχύει ο Νόμος, το Δίκαιο) πάει πίσω στον Αριστοτέλη που έγραψε ότι “θα πρέπει να κυβερνά ο νόμος” στο έργο του Πολιτικά 3.16.

Με άλλα λόγια, κυρίαρχος (=κράτος) σε μια Πολιτεία πρέπει να είναι ο Νόμος (=Δίκαιο), καθορισμένος και σαφής από πριν, όχι ο οποιοσδήποτε κρατικός αξιωματούχος. Η ερμηνεία του νόμου επίσης δεν επαφίεται στην ευχέρεια και κρίση του δικαστή, όπως και η εφαρμογή του δεν επαφίεται στην κρίση κι ευχέρεια του κάθε σχετικού (ή άσχετου) αξιωματούχου, αλλά πάντα βασίζεται σε γνωστούς, συγκεκριμένους κανόνες. Και ο δικαστής και ο κρατικός ή διοικητικός αξιωματούχος είναι υπόλογος σε κάθε περίπτωση.

Υπάρχει ολοκληρωτισμός στη Ρωσία του Πούτιν. Μα ο Πούτιν δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει δίχως κάποιο φραγμό. Υπάρχουν, εκτός από τα ευνουχισμένα δημοκρατικά όργανα, όπως η Ντούμα (=Κοινοβούλιο), οι Μυστικές Υπηρεσίες, οι Ένοπλες Δυνάμεις και μερικοί Ολιγάρχες με αρκετή δύναμη, τους οποίους δεν μπορεί να παραβλέψει εντελώς. Στην Κίνα ήταν πάντα και είναι η Δημόσια Γραφειοκρατία. Ο απόλυτος Άρχοντας, Μάο, ή τώρα Σι, πρέπει να έχει την έγκριση της αχανούς Γραφειοκρατίας και της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ. Ο Βασιλιάς Ήλιος της Γαλλίας έπρεπε να έχει τη στήριξη των ισχυρών, πλούσιων τιτλούχων γαιοκτημόνων.

Κάθε απολυταρχικός μονάρχης πρέπει να βασίζεται στους ισχυρούς που τον στηρίζουν και εφαρμόζουν τις πολιτικές του. Εδώ σημασία έχει μια προσωπική σχέση αλληλοστήριξης και αφοσίωσης. Αυτή μπορεί να αποδειχτεί απρόβλεπτη και δεν είναι πάντα γνωστή σε όλους.

Προβλέψιμος, σταθερός, εφαρμόσιμος, διαφανής, γνωστές διαδικασίες, λογοδοσία (ευθύνες και υπόλογοι αξιωματούχοι).

Το Κράτος Δικαίου είναι γνωστό και προβλέψιμο. Δεν βασίζεται στις προσωπικές προτιμήσεις και ισορροπίες μεταξύ Άρχοντα και αξιωματούχων. Στο Πολιτειακό καθεστώς του Κράτους Δικαίου, ο Νόμος είναι γνωστός και όλοι ξέρουν την έκταση της ισχύος και τα όρια του.

Αυτό δεν σημαίνει πως δεν γίνονται καταστρατηγήσεις του θεσμού. Ο κ. Μητσοτάκης το έκανε αυτό (καταστρατήγησε τον θεσμό) στο θέμα των υποκλοπών. Αυτό σημαίνει πως ο λαός και οι θεσμοί υπολειτουργούν ή δυσλειτουργούν λόγω διαφθοράς – που εισδύει ως αρρώστια σε όλο το έθνος.

Μια πρόσθετη ένδειξη είναι η απουσία του απλού διαγράμματος στις ανάλογες ελληνικές ιστοσελίδες!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *