1. Υπάρχει μια γενική, σταθερά εδραιωμένη αντίληψη πως τα βρέφη γεννιούνται με έμφυτη άγνοια ή βλακεία και πως οι γονείς και αργότερα οι δάσκαλοι τους δίνουν γνώση!
Αυτή η παγκόσμια εδραιωμένη γνώμη είναι ακριβώς αντίθετη της πραγματικότητας. Σχεδόν όλες οι εδραιωμένες αντιλήψεις που δεν στηρίζονται σε πλήρως ελεγμένα, τεκμηριωμένα γεγονότα είναι λαθεμένες.
Στην πραγματικότητα ο νους του παιδιού στην ηλικία 0-5 είναι πολύ πιο διορατικός, διαπεραστικός, οξυδερκής, από τους ενήλικες που το περιστοιχίζουν. (Αν μπορείτε να ανακαλέσετε καθόλου εκείνη την ηλικία σας, θα θυμηθείτε πως γνωρίζατε πολλά για την κατάσταση των μεγάλων γύρω σας.)
Ο παιδαγωγός (μητέρα, νηπιαγωγός, δάσκαλος) πρέπει να είναι ίδιος μέσα κι έξω, δηλαδή ώριμος πολίτης, δηλαδή να πράττει αυτά που διδάσκει. Οι ηθικές εντολές του πρέπει να εκφράζονται στις πράξεις του: κάνει αυτό που λέει και λέει αυτό που σκέπτεται.
Είναι μεγάλη ανοησία να νομίζουμε πως τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν, δεν “πιάνουν”, τη διαφορά μεταξύ των λόγων μας αφενός και των σκέψεων και πράξεών μας αφετέρου.
2. Ο άνθρωπος έχει τρία σώματα από τη γέννησή του.
Ο Εαυτός του είναι η πρωτουσία και πρωταρχή της ύπαρξης και ζωής του. Και αυτός εκδηλώνεται στο ενσωματωμένο πλάσμα σε τρία σώματα.
Το αιτιακό της φύσης (ή του πνεύματος) που καθορίζει τις ιδιότητες και κλίσεις του και ρυθμίζει όλες τις οργανικές λειτουργίες του (αναπνοή, πέψη, κυκλοφορία κλπ).
Το λεπτό της νόησης που συλλαμβάνει, σχεδιάζει, διατυπώνει, αντιλαμβάνεται, συγκρίνει και διακρίνει το αληθινό από το αναληθινό, το χρήσιμο από το άχρηστο και καθοδηγεί το κορμί σε σκόπιμες κινήσεις.
Το υλικό σώμα με τα όργανα και μέλη του που μέσω των ενσαρκωμένων αισθήσεων δέχεται την απαραίτητη χοντρή τροφή, αέρα κι εντυπώσεις (προηγούμενο Παιδεία (6)), εκτελεί πάμπολλες κινήσεις και διεκπεραιώνει έργα στον υλικό κόσμο.
Μπορεί να μην το πιστεύουμε, να μην το καταλαβαίνουμε, αλλά το βρέφος ζει κυρίως στο αιτιακό ή πνευματικό σώμα του. Δέστε τη φωτεινότητα και καθαρότητα των ματιών και του προσώπου του. Ακούστε την αγνότητα των ήχων του. Γι’ αυτό, εκτός από σαλεμένα, στυγνά μυαλά, όλοι αγαπάμε τα βρέφη.
Το μικρό από 0 ως 2 συνδέεται άμεσα με τον πνευματικό και συναισθηματικό κόσμο μας. Έτσι γνωρίζει άμεσα. Έτσι μιμείται και μαθαίνει.
Με την ανάπτυξη των νοητικών λειτουργιών και σωματικών κινήσεων, η πνευματική ζωή και η άμεση σύνδεση μειώνεται ωσότου στα 6 έχει πάψει.
3. Έχουμε πολλές εσφαλμένες προκαταλήψεις για τα βρέφη και τα μικρά παιδιά ηλικίας 0-6 και για τις ικανότητές τους.
Οπωσδήποτε βλέπουμε ακόμα και πριν τα 3 να εκδηλώνονται στοιχεία εγωισμού, πείσματος, γκρίνιας, αταξίας και παρόμοια. Κι εδώ θα πρέπει να εισέλθει αδίστακτα το πειθαρχικό χέρι της μητέρας – θέμα που θα μας απασχολήσει εκτενώς στα επόμενα σημειώματα.
Σήμερα ας επικεντρωθούμε στις ικανότητες – όπως αυτές του Μότσαρτ ο οποίος μικρός έπαιζε βιολί και πιάνο κι έφηβος συνέθετε κονσέρτα, σονάτες και συμφωνίες. Με το να μιλάμε για παιδί-θαύμα ή για ιδιοφυΐα δεν εξηγούμε τίποτα. Απλούστατα υποδηλώνουμε την άγνοιά μας για το γεγονός πως το παιδάκι ζει κυριολεκτικά σε άλλο κόσμο ύπαρξης.
Ο Μότσαρτ είχε τον πατέρα του που, όντας μουσικός ο ίδιος, μπόρεσε να διοχετεύσει το ταλέντο και τη διαθέσιμη ενέργεια του γιού του.
Πολλά παιδιά έχουν και ταλέντα και την απαιτούμενη ενέργεια και όρεξη. Λείπουν όμως οι γονείς με την ευαισθησία, γνώση και κρίση.
4. Η βασίλισσα Ελισάβετ της Βρετανίας τον 16ο αιώνα έμαθε Λατινικά κι Ελληνικά στα 5 κι άρχισε Εβραϊκά στα 6. Η Λαίδη Τζέιν Γκρέι, βασίλισσα για 9 μέρες το 1553, στα 6 ήξερε Λατινικά, έπαιζε το λαούτο, την άρπα και την κιθάρα κι άρχισε Ελληνικά στα 7.
Εκείνη την εποχή στα (ιδιωτικά) σχολεία τα παιδιά έπρεπε να ξέρουν να διαβάζουν και να γράφουν την Αγγλική προτού γίνουν δεκτά στα 6, οπότε θα άρχιζαν να μαθαίνουν Ελληνικά!
Στον 19ο αιώνα, ο μεγάλος φιλόσοφος και οικονομολόγος Τζον Στιούαρτ Μιλ ξεκίνησε με την καθοδήγηση του πατέρα του τα Ελληνικά στα 3 και μέχρι τα 7 είχε διαβάσει 6 διαλόγους του Πλάτωνα. Στα 7 άρχισε Λατινικά!
Στον 20 αιώνα πολλά ελληνόπουλα της Κωνσταντινούπολης (ή Σμύρνης) γνώριζαν Τούρκικα, Αγγλικά, και Γαλλικά ίσως ενώ αυτά του Καϊρου και της Αλεξάνδρειας γνώριζαν Αιγυπτιακά και τις άλλες γλώσσες!
Πριν το 1940 πολλά παιδιά πήγαιναν στο δημοτικό ξέροντας ανάγνωση, γραφή και αριθμητική.
Υπάρχει τεράστιο δυναμικό στα μικρά και πρέπει να το σεβαστούμε.
